Đổi mới sáng tạo và nhân lực chất lượng cao sẽ là động lực quan trọng của tăng trưởng kinh tế

Là vị Bộ trưởng cuối cùng phát biểu trong phiên thảo luận kinh tế - xã hội diễn ra suốt 2 ngày 30, 31/10, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, nhìn chung, hầu hết các đại biểu đều thống nhất với đánh giá của Chính phủ về tình hình kinh tế xã hội năm 2019, kết quả đạt được có sự nỗ lực rất cao của cả hệ thống chính trị. Bên cạnh đó cũng đã đánh giá cao sự nỗ lực trong điều hành của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.

Đồng thời các đại biểu cũng nêu ra rất nhiều vấn đề đang còn tồn tại, hạn chế, được xã hội quan tâm như ô nhiễm môi trường, quản lý chất lượng nguồn nước, trật tự an toàn xã hội, các vấn đề về y tế, giáo dục, văn hóa, đạo đức xã hội, gia đình, trẻ em, phát triển doanh nghiệp, đầu tư công, tăng trưởng và phát triển, vấn đề thu hẹp khoảng cách phát triển và vượt qua bẫy thu nhập trung bình, vấn đề về năng suất lao động, chất lượng nguồn nhân lực, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, liên kết vùng, liên kết doanh nghiệp, biển Đông… "Đây là những vấn đề hết sức quan trọng, phần nào đã nêu trong báo cáo và được một số Bộ trưởng, thành viên Chính phủ tham gia giải trình, làm rõ", Bộ trưởng Dũng nói.

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong bối cảnh tình hình quốc tế diễn biến như chúng ta đã biết là không thuận lợi, phức tạp, khó lường, nhất là căng thẳng thương mại giữa các nền kinh tế lớn, chúng ta đã có sự chủ động, linh hoạt, ứng phó kịp thời và kết quả đạt được của năm 2019 là rất tích cực. Báo cáo của Chính phủ cũng đã nêu chi tiết kết quả đạt được, nguyên nhân và các tồn tại hạn chế.

Chỉ ra 5 kết quả quan trọng chủ yếu, Bộ trưởng Dũng nhấn mạnh: Thứ nhất, kinh tế vĩ mô ổn định, tăng trưởng khá, trong khi lạm phát được kiểm soát ở mức thấp.

Thứ hai là cơ cấu nền kinh tế hướng vào thực chất hơn, cơ cấu nội bộ các ngành, lĩnh vực chuyển biến tích cực, trong đó công nghiệp chế biến chế tạo dần khẳng định được vai trò động lực tăng trưởng kinh tế.

Thứ ba, môi trường kinh doanh, năng lực cạnh tranh của nền knih tế tiếp tục được cải thiện mạnh mẽ, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.

Thứ tư là phát triển kinh tế đi đôi với phát triển các lĩnh vực xã hội và tăng trưởng kinh tế đã tạo thêm dư địa để thực hiện tốt hơn các nhiệm vụ bảo đảm an sinh xã hội, việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân, giải quyết những vấn đề bức xúc của xã hội, góp phần đảm bảo an ninh trật tự xã hội.

Thứ năm là vai trò vị thế và uy tín của Việt nam trên trường quốc tế tiếp tục được khẳng định và nâng cao, nhận được sự ủng hộ và đánh giá cao của cộng đồng quốc tế, góp phần thực hiện nhiệm vụ bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền lãnh thổ và các lợi ích của đất nước.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, động lực tăng trưởng kinh tế năm 2019 đến từ cả phía cung và cầu. Về phía cung, trong khu vực công nghiệp xây dựng có tốc độ tăng trưởng cao, ước đạt 8,4%. Trong đó, riêng công nghiệp chế biến chế tạo tăng 11% và tiếp tục khẳng định vai trò động lực của tăng trưởng kinh tế.

Bên cạnh đó khu vực dịch vụ cũng đạt được mức tăng trưởng cao, ước đạt 7%. Tính chung của cả hai lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ trong cơ cấu GDP chiếm tỷ trọng khoảng 86%, thể hiện sự chuyển dịch đúng hướng của cơ cấu nền kinh tế.

Về phía cầu, sức mua của thị trường trong nước liên tục phát triển trong những năm gần đây. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng luôn duy trì ở mức tăng trưởng 2 con số và ước năm 2019 đạt khoảng 11,5%. Nhờ có kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát thấp, thu nhập tăng nên tổng cầu và sức mua của nền kinh tế được củng cố và duy trì đà tăng trưởng tích cực. Bên cạnh đó, xuất khẩu đạt khá trong bối cảnh căng thăng thương mại và thị trường toàn cầu suy giảm, ước tăng 9,2%, xuất siêu khoảng 1 tỷ USD.

Về chất lượng tăng trưởng ngày càng được cải thiện, phản ánh qua kết quả tái cơ cấu nền kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng. Theo đó, công nghiệp chế biến chế tạo tiếp tục tăng trưởng mạnh, có vai trò dẫn dắt và động lực cho tăng trưởng, giảm dần sự phụ thuộc vào công nghiệp khai khoáng và tăng trưởng tín dụng, đóng góp của năng suất các yếu tố tổng hợp (GSP) hằng năm đạt trên 40%, (cao hơn giai đoạn trước là 33,58%), vượt mục tiêu đề ra là 30 - 35%.

Về năng suất lao động giai đoạn 2016 - 2019 đạt mức khá cao là 5,8%/năm, vượt mục tiêu của kế hoạch 5 năm là 5,5%. Trong thời gian tới, chúng tôi khẳng định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và nguồn nhân lực chất lượng cao tiếp tục trở thành động lực quan trọng của tăng trưởng kinh tế.

Mặc dù vậy, theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, nền kinh tế nước ta vẫn đang phải đối mặt với không ít khó khăn, hạn chế trên tất cả các lĩnh vực kinh tế xã hội môi trường biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh… Chính phủ cũng ý thức được rằng, việc khắc phục những tồn tại hạn chế, vượt qua khó khăn thách thức đòi hỏi tiếp tục phải có những giải pháp căn cơ hơn kể cả trong ngắn hạn và dài hạn.

Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới diễn biến khó lường và với độ mở cao của nền kinh tế như của Việt Nam, Chính phủ quán triệt chủ trương của Đảng, định hướng xây dựng và phát triển kinh tế độc lập, tự chủ, tăng cường khả năng thích ứng cũng như khả năng chống chịu trước những biến động từ bên ngoài; mở rộng và đa dạng hóa các thị trường; giảm dần sự phụ thuộc vào khu vực kinh tế có vốn FDI và phát triển mạnh nội lực và khu vực trong nước; phát triển đột phá khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nguồn nhân lực chất lượng cao có tri thức kỹ năng đáp ứng yêu cầu của cuộc CMCN 4.0; khơi dậy tinh thần yêu nước, tự hào, ý chí, bản lĩnh, khát vọng của người Việt Nam, vượt lên khó khăn thực hiện thành công kế hoạch 2020 cũng như giai đoạn 2016-2020 và tạo đà xây dựng đất nước phát triển giàu mạnh và thịnh vượng trong những năm tới đây.

Về một số chỉ tiêu chủ yếu của kế hoạch năm 2020, Bộ trưởng Dũng cho biết, đây là năm cuối của nhiệm kỳ và có ý nghĩa quan trọng quyết định đến việc thực hiện các nhiệm vụ mục tiêu của kế hoạch 5 năm 2016 - 2020 và tạo tiền đề để bước vào giai đoạn xây dựng chiến lược 10 năm tới cũng như kế hoạch 5 năm giai đoạn tiếp theo.

Mặc dù nền kinh tế đang có đà tăng trưởng tốt nhưng trên cơ sở phân tích và dự báo bối cảnh tình hình quốc tế cũng như phân tích những vấn đề khó khăn trong nước có thể gặp phải, Chính phủ đã cân đối cân nhắc các yếu tố cung cầu, động lực tăng trưởng trước các tác động, nguy cơ rủi ro thị trường thế giới, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh… Từ đó đề xuất các mục tiêu chỉ tiêu ở mức hợp lý với tốc độ tăng trưởng GDP khoảng 6,8% và CPI bình quân dưới 4%, kim ngạch xuất khẩu tăng khoảng 7%, tỷ lệ nhập siêu dưới 3%...

Ngay sau khi Quốc hội thông qua nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2020 tại kỳ họp lần này, Chính phủ sẽ khẩn trương chỉ đạo xây dựng, ban hành các nghị quyết để triển khai thực hiện kết luận của Ban chấp hành Trung ương và Quốc hội triển khai thực hiện kế hoạch năm 2020, Bộ trưởng Dũng khẳng định.