Đổi mới, tiếng gọi từ cuộc sống

Đổi mới, yêu cầu bức thiết mang ý nghĩa sống còn

Ở tuổi 95, chưa bao giờ Đảng ta sung sức như hiện nay là nhờ Đảng luôn biết đấu tranh khắc phục những yếu kém, vượt qua thách thức, tự đổi mới chính mình cho phù hợp với hoàn cảnh của đất nước và bắt nhịp cùng xu thế thời đại. Đó là một quá trình đổi mới tư duy, định ra đường lối dựng xây đất nước. Vốn là một dân tộc nghèo nàn, trình độ thấp, ngày nay Việt Nam đã trở thành nước đang phát triển, có thu nhập trung bình. Quy mô nền kinh tế năm 2023 tăng 96 lần so với năm đầu đổi mới. Việt Nam nằm trong nhóm 40 nước có nền kinh tế lớn nhất thế giới và 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại và thu hút đầu tư nước ngoài; có quan hệ ngoại giao với 193 nước là thành viên Liên hợp quốc…

Dây chuyền sản xuất tại Công ty cổ phần Vinahan (TP Bắc Giang).

Lật mở những trang sử vàng của Đảng càng thấy rõ sự đổi mới được thực hiện kỳ diệu như thế nào. Từ cuối năm 1929 đến đầu năm 1930, ở Việt Nam ra đời ba tổ chức cộng sản (Đông Dương Cộng sản Đảng, An Nam Cộng sản Đảng và Đông Dương Cộng sản Liên đoàn). Điều ấy minh chứng cho sự thắng thế của các tổ chức cộng sản, nhưng họ lại hoạt động riêng lẻ, tranh giành ảnh hưởng lẫn nhau và xuất hiện những mối bất hòa đáng tiếc, không có lợi cho cách mạng.

Là người đại diện cho Quốc tế Cộng sản, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã chủ trì hội nghị hợp nhất ba tổ chức nói trên, thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930). Sự kiện trọng đại này không chỉ mở ra con đường mới cho cách mạng nước ta, từ đây có một chính đảng cách mạng và khoa học lãnh đạo mà còn thể hiện tư duy đổi mới về tổ chức của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc rất kịp thời, đáp ứng đòi hỏi của tình hình, mang ý nghĩa sống còn.

Để tăng cường sức chiến đấu và năng lực tổ chức thực tiễn của mình, Đảng phải đổi mới về nhiều mặt: Đổi mới tư duy, trước hết là tư duy kinh tế; đổi mới tổ chức; đổi mới đội ngũ cán bộ; đổi mới phong cách lãnh đạo và công tác… Đổi mới là con đường vươn lên đáp ứng đòi hỏi của thời đại, đối phó thắng lợi với mọi thử thách, đáp ứng những nhu cầu ngày càng cao của nhân dân. Đối với nước ta, đổi mới đang là yêu cầu bức thiết của sự nghiệp cách mạng, là vấn đề có ý nghĩa sống còn.

(Trích Báo cáo chính trị tại Đại hội VI).

Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là mục tiêu, lý tưởng cao cả của Đảng, không bao giờ thay đổi, nhưng quá trình lãnh đạo, Đảng luôn nhạy bén, đổi mới sách lược cho thích hợp với điều kiện cụ thể từng giai đoạn. Năm 1936 đầu năm 1937, phong trào đấu tranh của quần chúng rất sôi nổi. Toàn thể đảng viên và quảng đại quần chúng đều thừa nhận đường chánh trị của Đảng là đúng, nhưng đường tổ chức thì cần phải điều chỉnh.

Vì thế, ngày 26/3/1937, Ban Trung ương Đảng đã ban hành Chủ trương tổ chức mới của Đảng, trong đó nêu rõ: “Hoàn cảnh mới, nhiệm vụ mới bắt buộc Đảng ta phải có con đường chánh trị mới, con đường chánh trị mới lại bắt buộc phải có một đường tổ chức mới” (Văn kiện Đảng toàn tập, tập 6, NXB Chính trị quốc gia, H 2005, tr 222). Đường chánh trị mới lúc này là liên hiệp hành động với các đảng phái, các đoàn thể, các lớp dân chúng để lập Mặt trận thống nhất nhân dân Đông Dương chống chính sách thuộc địa dã man của đế quốc, đòi những quyền tự do dân chủ đơn sơ, đòi ân xá, bỏ thuế thân, bớt các thứ thuế khác, đòi cải thiện sinh hoạt cho các tầng lớp nhân dân…

Đảng còn chủ trương liên hiệp hành động với các đoàn thể tả phái của người Pháp ở Đông Dương; chưa đưa ra những khẩu hiệu cao xa như đòi quyền độc lập, lập xô-viết hay chia đất cho dân cày. Bám sát thực tiễn, từ tiếng gọi của cuộc sống, chủ động đổi mới phương thức tập hợp lực lượng, phương thức đấu tranh, Đảng đã tồn tại và phát triển ngay cả khi nguy nan nhất, lãnh đạo phong trào cách mạng giành thắng lợi.

Tháo gỡ “điểm nghẽn” cho đất nước cất cánh

Trên chặng đường 95 mùa xuân của Đảng thì Đại hội lần thứ VI, năm 1986 là một bước ngoặt mang ý nghĩa thời đại, đề ra đường lối đổi mới đất nước đúng đắn. Lần đầu tiên, Đảng thẳng thắn chỉ ra những khuyết điểm, sai lầm trong nhận thức về thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội, nóng vội hành động; duy trì quá lâu kế hoạch hóa tập trung, quan liêu bao cấp. Có thể nói đây là một cuộc “lột xác” thật sự trong Đảng vì cuộc đấu tranh để đổi mới không những bị sức mạnh của thói quen níu lại, mà còn vấp phải những đặc quyền, đặc lợi của một số người gắn bó với cơ chế cũ; là cuộc đấu tranh nội bộ, giữa những người đồng chí và đấu tranh với chính mình.

Kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, đó là kỷ nguyên phát triển, kỷ nguyên giàu mạnh dưới sự lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản, xây dựng thành công nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, sánh vai với các cường quốc năm châu. Mọi người dân đều có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, được hỗ trợ phát triển, làm giàu; đóng góp ngày càng nhiều cho hòa bình, ổn định, phát triển của thế giới, hạnh phúc của nhân loại và văn minh toàn cầu".

Tổng Bí thư Tô Lâm

Đường lối đổi mới thực ra đã manh nha từ những nhiệm kỳ trước, đó là một quá trình kế thừa, nhận thức từ thấp đến cao và từng bước hoàn thiện. Từ Hội nghị lần thứ sáu của Ban Chấp hành Trung ương (khóa IV) năm 1979 đến Đại hội VI, nhiều nghị quyết của Đảng và Nhà nước về đổi mới cơ chế quản lý kinh tế đã được ban hành, có ý nghĩa đổi mới sâu sắc. Tại Đại hội V, Báo cáo về công tác xây dựng Đảng đã phê phán tinh thần chậm đổi mới và cho rằng: “Khâu rất bức thiết hiện nay là đổi mới cơ chế quản lý kinh tế”; “Cải tiến sự lãnh đạo của Đảng gắn với việc đổi mới cơ chế quản lý kinh tế và việc tinh giản bộ máy, khắc phục quan liêu và bảo thủ trong bộ máy của Đảng và Nhà nước”...

Đường lối đổi mới đề ra tại Đại hội VI của Đảng được hoàn thiện qua mỗi kỳ đại hội, nhưng đó chưa phải là điểm cuối mà chắc chắn sẽ tiếp tục phát triển trong những chặng đường mới, trước mắt là tại Đại hội XIV, điểm khởi đầu kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Thông điệp về kỷ nguyên mới của người đứng đầu Đảng ta là ý chí, khát vọng của toàn dân tộc. Để không lỗi hẹn với nhân dân thì việc đầu tiên có tính quyết định là Đảng phải không ngừng đổi mới phương thức lãnh đạo, đổi mới tư duy và hành động.

Hành động và hành động! Bảy định hướng chiến lược mà Tổng Bí thư Tô Lâm nêu khi trao đổi về kỷ nguyên mới, phải làm ngay từ bây giờ, làm quyết liệt, nếu không đó sẽ là vật cản không nhỏ trên hành trình đổi mới. Nhiều vấn đề trong đó đặc biệt là việc sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị đã được cảnh báo từ Đại hội V của Đảng: “Công tác tổ chức cũng rất trì trệ, chậm chuyển hướng, không đi kịp tình hình và nhiệm vụ. Chúng ta chưa xây dựng được một cơ cấu tổ chức đồng bộ và mạnh từ Trung ương cho đến cơ sở”; “Cần kiên quyết đổi mới nhận thức về việc đưa người vào Ban Chấp hành các cấp; không thể coi cấp ủy là nơi để thăng quan tiến chức, nơi để có chính sách đãi ngộ thỏa đáng, nơi để cấu tạo một cách hình thức có tính chất liên hiệp".

Thấu hiểu nỗi cấp thiết của tình hình, cùng với việc chuẩn bị Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIV, Tổng Bí thư Tô Lâm đã, đang chỉ đạo quyết liệt tổng kết Nghị quyết số 18 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và coi đây là điều kiện để đổi mới, tăng cường sự lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Vấn đề không phải ở chỗ quy mô hay số lượng, mà sâu xa hơn là tạo sự thay đổi về chất trong hoạt động của hệ thống chính trị.

Không để cơ quan nhà nước là "vùng trú ẩn an toàn" cho cán bộ yếu kém. Đây là cuộc cách mạng thật sự, không thể chậm trễ hơn được nữa. “Muốn có một cơ thể khỏe mạnh, đôi khi chúng ta phải "uống thuốc đắng", phải chịu đau để "phẫu thuật khối u"...” - Tổng Bí thư nhấn mạnh như vậy tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18, ngày đầu tháng 12/2024.

Đất nước đang đứng trước cánh cửa kỷ nguyên mới. Thời cơ có nhiều, nhưng thách thức cũng không nhỏ. Để vững bước cùng xuân mới, không có con đường nào khác là toàn Đảng, các tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên hãy phát huy tinh thần đổi mới gần 40 năm qua, làm điểm tựa cho cả dân tộc vươn mình hướng đến phồn vinh, hạnh phúc.

Bắc Văn