Đổi mới từ trang sách, thay đổi trong mỗi tiết học

Với thiết kế hiện đại, nội dung gắn với thực tế và định hướng phát triển năng lực, phẩm chất học sinh, nhiều giáo viên cho rằng các bộ sách mới không chỉ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho quá trình giảng dạy mà còn kích thích sự sáng tạo và hứng thú học tập của người học.

Cô giáo Teo Thị Thanh Mai, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lê Quý Đôn, phường Dương Nội, TP.Hà Nội. Sau quá trình triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới tại nhà trường, chúng tôi đã có nhiều năm sử dụng sách giáo khoa và tài liệu do Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam phát hành.

Hiệu trưởng trường Tiểu học Lê Quý Đôn, Teo Thị Thanh Mai.

"Nhìn chung, tôi đánh giá cao sự nỗ lực của đơn vị xuất bản trong việc đồng hành cùng giáo viên và học sinh cả nước trong giai đoạn đổi mới giáo dục đầy thử thách này. Các bộ sách được biên soạn bám sát định hướng phát triển năng lực, phẩm chất học sinh, có sự đầu tư kỹ lưỡng về mặt nội dung và hình thức", cô Mai nêu.

Thiết kế bài học rõ ràng, hệ thống kiến thức được xây dựng theo hướng mở, tạo điều kiện để giáo viên linh hoạt trong tổ chức dạy học và đánh giá.

Đặc biệt, sách có tính trực quan cao, nhiều minh họa sinh động, dễ tiếp cận đối với lứa tuổi tiểu học. Điều này không chỉ hỗ trợ học sinh tiếp thu kiến thức tốt hơn mà còn khơi gợi hứng thú học tập trong các em.

Ngoài ra, các tài liệu bổ trợ như sách giáo viên, sách bài tập, tài liệu hướng dẫn thực hiện chương trình cũng được Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cung cấp đầy đủ, đồng bộ và đúng tiến độ, giúp nhà trường chủ động trong việc xây dựng kế hoạch giảng dạy và tổ chức hoạt động giáo dục.

Nhận xét về sách của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, một giáo viên của Trường Tiểu học Khánh Cường, tỉnh Ninh Bình cũng đánh giá cao bộ sách Global Success đang được sử dụng cho học sinh lớp 3 và lớp 4. Cô giáo này cho biết sách giáo khoa mới có nhiều đổi mới tích cực về cả nội dung và phương pháp tiếp cận.

Thay vì chỉ dạy ngữ pháp, từ vựng một cách rời rạc, sách hướng tới phát triển toàn diện 4 kỹ năng ngôn ngữ, thông qua các chủ đề gần gũi với đời sống hằng ngày, phù hợp với tâm lý và sở thích của học sinh tiểu học.

Còn theo một thầy giáo trên địa bàn tỉnh Bình Định đang sử dụng bộ sách “Chân trời sáng tạo” của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam thì, so với sách giáo khoa cũ, sách mới có định hướng rõ ràng hơn trong việc phát triển kỹ năng đọc hiểu, viết, nói và nghe.

Hệ thống bài học được xây dựng theo chủ điểm, chủ đề cụ thể, gắn với những vấn đề thời sự trong đời sống, góp phần đưa văn học đến gần hơn với thực tế và học sinh.

Ngoài ra, nếu như trước đây sách giáo khoa thường sử dụng các bài văn mẫu, khuôn mẫu sẵn khiến học sinh học tập một cách thụ động, thì sách mới đưa ra các ngữ liệu mang tính định hướng, kết hợp với hệ thống câu hỏi, bài tập mở, khuyến khích học sinh phát triển tư duy, khả năng tranh luận và khám phá cá nhân.

Trong phần kỹ năng viết, sách không còn hướng dẫn chung chung mà đưa ra quy trình cụ thể kèm bảng kiểm, giúp học sinh tự đánh giá và chỉnh sửa bài làm của mình.

Với định hướng này, trong bối cảnh chuyển đổi số, học sinh hoàn toàn có thể kết hợp sử dụng công nghệ, phần mềm hỗ trợ hoặc trí tuệ nhân tạo để rèn luyện kỹ năng làm văn một cách chủ động và hiệu quả.

Mặc dù vậy, việc triển khai sách giáo khoa mới cũng đặt ra yêu cầu cao hơn đối với đội ngũ giáo viên. Theo một số ý kiến, khi bắt đầu tiếp cận chương trình mới, cả giáo viên và học sinh tại trường đều gặp không ít khó khăn, nhất là khi phần lớn học sinh là người dân tộc thiểu số, phát âm tiếng phổ thông còn hạn chế.

Giáo viên không chỉ cần nâng cao chuyên môn mà còn phải có kỹ năng thiết kế hoạt động học tập phù hợp với đặc điểm lớp học. Tuy nhiên, sau giai đoạn làm quen ban đầu, việc dạy và học đã trở nên thuận lợi hơn, học sinh cũng tỏ ra thích thú và tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả hơn.

Cô Teo Thị Thanh Mai cho rằng, một số bài học vẫn còn nặng về lý thuyết, chưa thật sự gắn kết chặt chẽ với thực tiễn cuộc sống hàng ngày của học sinh. Một số thuật ngữ, cách diễn đạt có phần hàn lâm, gây khó khăn cho học sinh trong việc tiếp cận và vận dụng kiến thức.

Bên cạnh đó, việc đa dạng hóa hình thức thể hiện nội dung, tăng cường hoạt động thực hành, tương tác, vận dụng linh hoạt các phương pháp giáo dục tích cực cũng là điều chúng tôi mong muốn các tác giả và đơn vị biên soạn tiếp tục quan tâm, cô Mai cho hay.

Từ thực tế triển khai tại nhiều địa phương, có thể thấy sách giáo khoa theo Chương trình GDPT 2018 đang đi đúng hướng là đổi mới nội dung, phương pháp, thúc đẩy tư duy độc lập, sáng tạo và kỹ năng thực hành của học sinh.

Dù còn những khó khăn nhất định, nhất là tại các khu vực có điều kiện còn hạn chế, nhưng với sự chủ động, linh hoạt từ phía giáo viên và nhà trường, sách giáo khoa mới đang từng bước khẳng định vai trò tích cực trong công cuộc đổi mới giáo dục hiện nay.

D.Ngân