Đối ngoại Bắc Ninh vừa là nhiệm vụ, vừa là nguồn lực

Đồng chí Vương Quốc Tuấn, Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh tham dự Diễn đàn Kinh tế Việt Nam - Hàn Quốc với chủ đề “Hợp tác phát triển chuỗi sản xuất trong kỷ nguyên mới”. (Nguồn: Bacninh.gov)

“Siêu tỉnh công nghiệp” của Việt Nam

Bắc Ninh nằm trong vùng thủ đô Hà Nội, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và thuộc vùng Đồng bằng Sông Hồng. Bắc Ninh nằm trên 2 tuyến hành lang kinh tế quan trọng của miền Bắc là Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh và Nam Ninh - Lạng Sơn - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, nằm trên trục động lực kinh tế Bắc - Nam của Việt Nam.

Bắc Ninh nằm sát Sân bay Quốc tế Nội Bài, cách cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn) khoảng 100 km, cách cảng biển Hải Phòng và cảng biển nước sâu Cái Lân - Quảng Ninh khoảng 110 km. Hiện nay, tỉnh đang triển khai đầu tư xây dựng Cảng hàng không Quốc tế Gia Bình đạt cấp sân bay 4F theo tiêu chuẩn quốc tế, có khả năng tiếp nhận các loại máy bay hiện đại nhất, với diện tích gần 1.960ha, công suất 50 triệu lượt hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm; dự kiến sân bay và hệ thống đường giao thông kết nối sẽ vận hành trong năm 2026.

Tỉnh có quy mô kinh tế lớn thứ 5 cả nước. Nhiều chỉ tiêu phát triển quan trọng nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân giai đoạn 2021-2025 ước đạt 8,98%/năm; tăng trưởng kinh tế 9 tháng đầu năm 2025 đạt 10,7%; GRDP bình quân đầu người ước đạt 5.810 USD, gấp 1,15 lần bình quân cả nước. Riêng thu hút FDI, Bắc Ninh hiện đứng thứ 2 cả nước sau TP. Hồ Chí Minh.

Bắc Ninh mới được kỳ vọng trở thành một “siêu tỉnh công nghiệp” với kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ, đặc biệt là công nghệ, và hướng tới đô thị thông minh, hiện đại. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-030 xác định rõ định hướng phát triển của tỉnh với mục tiêu trọng tâm: Đưa Bắc Ninh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030.

Điểm sáng đối ngoại

Thời gian qua, công tác đối ngoại của Bắc Ninh góp phần không nhỏ cho thành quả phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh. Nổi bật là sự kết hợp khéo léo của công tác ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế với xúc tiến đầu tư ở trong và ngoài nước. Sau sáp nhập, tỉnh Bắc Ninh mới sớm chủ động nắm bắt diễn biến tình hình trong và ngoài nước, bám sát các nhiệm vụ đối ngoại quan trọng, đảm bảo triển khai đồng đều công tác đối ngoại trên tất cả các mặt chính trị, kinh tế, văn hóa, thông tin tuyên truyền, lãnh sự và bảo hộ công dân, công tác người Việt Nam ở nước ngoài...

Một số hoạt động đối ngoại nổi bật của tỉnh Bắc Ninh từ đầu năm đến nay như sau:

Thứ nhất, công tác hội nhập quốc tế: Về hợp tác với địa phương nước ngoài, hiện tỉnh Bắc Ninh đang triển khai 24 thỏa thuận cấp tỉnh ký kết với các địa phương, doanh nghiệp, tổ chức nước ngoài, trong đó có 12 thỏa thuận với các địa phương nước ngoài như: tỉnh Xay Sổm Bun, tỉnh Hủa Phăn (Lào); tỉnh Chungcheongnam, tỉnh Daegu (Hàn Quốc); thành phố Nam Ninh, Choang tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc); quận Marzahn của Berlin, thủ đô Berlin (Đức); Đông Kazakhstan (Kazakhstan)... và UBND tỉnh kế thừa 8 thỏa thuận cấp huyện.

Thứ hai, về công tác ngoại giao kinh tế: Từ đầu năm đến nay, Lãnh đạo UBND tỉnh và Văn phòng UBND tỉnh tiếp khoảng hơn 20 đoàn khách nước ngoài khách đến thăm và làm việc tại tỉnh, tiếp một số đoàn doanh nghiệp tới khảo sát đầu tư và cho phép các cơ quan, địa phương trong tỉnh làm việc với nhiều đoàn khách nước ngoài. Tỉnh Bắc Ninh đã thực hiện 7 đoàn đi công tác nước ngoài nhằm khảo sát về các lĩnh vực kinh tế số, công nghệ số, nền tảng số, trung tâm số; xúc tiến đầu tư, thương mại tại Trung Quốc, Đức, Pháp, Czech, Ba Lan... tham gia đoàn công tác của Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam tại Pháp.

Đặc biệt, tháng 8/2025, tỉnh Bắc Ninh đã tham gia đoàn công tác do Tổng Bí thư Tô Lâm dẫn đầu trong chuyến thăm cấp Nhà nước tới Hàn Quốc. Nhân dịp này, đồng chí Vương Quốc Tuấn, Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh ký bản ghi nhớ với Công ty Trách nhiệm hữu hạn SI FLEX Việt Nam về việc mở rộng dự án tại Khu công nghiệp Quang Châu với vốn đầu tư tăng thêm khoảng 200 triệu USD, nâng tổng vốn đầu tư của dự án lên 499 triệu USD.

Liền chị mời trầu các nữ đại sứ và trưởng cơ quan đại diện nước ngoài tại Việt Nam thưởng thức chương trình dân ca quan họ Bắc Ninh. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Thứ ba, công tác ngoại giao văn hóa: Tỉnh quan tâm thực hiện quảng bá hình ảnh đất nước, văn hóa, con người Việt Nam và tỉnh Bắc Ninh đến cộng đồng quốc tế bằng các hình thức như tổ chức các sự kiện, lễ hội đặc trưng của tỉnh; lồng ghép vào các buổi tiếp và làm việc của lãnh đạo tỉnh với một số đoàn khách quốc tế; tích cực triển khai hoạt động tuyên truyền, quảng bá, vận động cho hồ sơ trong các chương trình đối ngoại, ngoại giao văn hóa.

Ngoài ra, tỉnh đã tổ chức các tour du lịch miễn phí đến các điểm du lịch, điểm di tích lịch sử văn hóa, làng nghề tiêu biểu trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh từ tháng 3-6/2025. Các hoạt động ngoại giao văn hóa tiêu biểu của tỉnh tại nước ngoài như: Tổ chức 3 đoàn công tác đi quảng bá Dân ca Quan họ và tranh dân gian Đông Hồ tại tại Australia; Trung Quốc; Pháp, Đức. Đặc biệt, trong chương trình tại Pháp, tỉnh đã tổ chức 2 chương trình quảng bá văn hóa Bắc Ninh tại Trung tâm Văn hóa Việt Nam và tại Trụ sở của UNESCO, Paris.

UBND tỉnh đã cử đại biểu tham gia đoàn công tác của Bộ Ngoại giao dự Kỳ họp lần thứ 221 để thảo luận về công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản thế giới; vận động cho hồ sơ đề cử Quần thể Di tích và Danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc; phối hợp với Bộ Ngoại giao và hai tỉnh Quảng Ninh, Hải Dương (nay thuộc Tp. Hải Phòng) tổ chức Chương trình “Ngày tìm hiểu về Việt Nam năm 2025”; đón Ngoại giao đoàn của 21 quốc gia là thành viên của Hội đồng di sản thế giới đến tham quan, làm việc tại chùa Vĩnh Nghiêm. Tháng 7/2025, Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc được công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới.

Tỉnh cũng đã xây dựng cập nhật hồ sơ ứng cử Quốc gia “Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ” đề nghị công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp theo quy định mới của UNESCO. Dự kiến sẽ được UNESCO xét công nhận tại Hội nghị của Ủy ban Liên chính phủ Công ước 2003 họp tại New Delhi, Ấn Độ, dự kiến vào tháng 12/2025.

Thứ tư, công tác thông tin đối ngoại: Các cơ quan báo chí truyền thông của tỉnh đã bám sát các văn bản, chỉ đạo của Trung ương về công tác thông tin đối ngoại; thực hiện tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác đối ngoại với nội dung chính là hội nhập quốc tế, chủ quyền biên giới, lãnh thổ của đất nước, quảng bá tiềm năng, thế mạnh, hình ảnh của tỉnh; các hoạt động xây dựng và phát triển quan hệ hợp tác, xúc tiến quảng bá đầu tư, giao lưu văn hóa, kinh tế đối ngoại của tỉnh; tuyên truyền các sự kiện kỷ niệm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam với các nước.

Từ đầu năm đến nay, tỉnh Bắc Ninh đã đón tiếp 2 đoàn phóng viên nước ngoài đến hoạt động; tăng cường tuyên truyền, quảng bá hình ảnh của tỉnh trên các phương tiện truyền thông trong nước và quốc tế; xây dựng ấn phẩm Bắc Ninh vươn mình trong kỷ nguyên mới năm 2025.

Thứ năm, công tác người Việt Nam ở nước ngoài: Bắc Ninh tiếp tục triển khai thực hiện Đề án Kết nối, thu hút, phát huy nguồn lực người Việt Nam ở nước ngoài hướng về xây dựng quê hương; các cơ quan trong tỉnh tăng cường kết nối với các hội, đoàn người Việt Nam ở nước ngoài để giới thiệu, hỗ trợ tiêu thụ nông sản của tỉnh ở nước ngoài. Công tác tuyên truyền, phổ biến cho kiều bào về quê hương, đất nước được Mặt trận Tổ quốc tỉnh, các cấp, các ngành, các hội hữu nghị song phương quan tâm thực hiện.

Các kênh thông tin cho người Bắc Ninh ở nước ngoài được duy trì như: Cổng thông tin điện tử của tỉnh song ngữ Việt - Anh; Báo và truyền hình tỉnh Bắc Ninh phiên bản tiếng Anh và tiếng Trung; Bản tin Đối ngoại Bắc Ninh của Văn phòng UBND tỉnh; chuyên mục “Công tác đối ngoại nhân dân” trên Trang thông tin điện tử của Ủy ban Mặt trận tổ quốc tỉnh... Tỉnh đang từng bước xây dựng cơ sở dữ liệu điện tử người Việt Nam gốc Bắc Ninh ở nước ngoài, từ đó nâng cao hiệu quả công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài.

Thứ sáu, công tác phi chính phủ nước ngoài: Hiện nay trên địa bàn tỉnh có 30 tổ chức đăng ký hoạt động, trong đó có 10 tổ chức đang triển khai hoạt động tại tỉnh, với tổng số 13 chương trình viện trợ dự án, phi dự án đang được triển khai. Trong đó có một số dự án lớn như: Dự án nông nghiệp tiểu đô thị thông minh Saemaul tại khu Hòa Đình, phường Võ Cường, Bắc Ninh do tổ chức Saemaul Hàn Quốc viện trợ với tổng vốn 600.000 USD; Dự án “Trung tâm hợp tác Việt - Hàn” do tổ chức KFHI (Hàn Quốc) viện trợ cho tỉnh Bắc Ninh cũ với tổng vốn 2 giai đoạn đạt gần 1,9 triệu USD...

Từ đầu năm 2025 tới nay, tỉnh tiếp nhận thêm 8 khoản viện trợ từ các tổ chức quốc tế. Các chương trình, dự án, khoản viện trợ của các tổ chức phi chính phủ và doanh nghiệp Hàn Quốc triển khai thực hiện tại tỉnh đã góp phần nâng cao công tác an sinh xã hội, hỗ trợ các đối tượng hưởng lợi như trẻ em, người già, người có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh.

Phối cảnh sân bay Gia Bình. (Nguồn: VGP)

Nâng cao vị thế và hình ảnh Bắc Ninh

Bắc Ninh xác định rất rõ vai trò của công tác đối ngoại, vừa là nhiệm vụ, vừa là nguồn lực. Có thể khẳng định, công tác đối ngoại của tỉnh Bắc Ninh thời gian qua đã mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần quan trọng vào sự phát triển toàn diện của tỉnh trên nhiều lĩnh vực: kinh tế, xã hội, văn hóa… nhằm nâng cao vị thế và hình ảnh của một tỉnh năng động, sáng tạo, góp phần thu hút các nguồn lực nhằm thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.

Về kinh tế, các thỏa thuận ký kết với tổ chức quốc tế, địa phương nước ngoài đã góp phần thúc đẩy thu hút đầu tư, mở rộng quan hệ thương mại, tiếp nhận công nghệ tiên tiến và mô hình quản lý hiện đại. Nhờ đó, nguồn vốn FDI tại tỉnh Bắc Ninh không chỉ gia tăng mạnh về số lượng dự án, số vốn đầu tư mà làn sóng đầu tư từ các nước lớn như Singapore, Nhật Bản và Hàn Quốc trong lĩnh vực công nghiệp phần mềm, bán dẫn cũng khẳng định rõ nét những thay đổi đáng kể về chất lượng.

Các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối doanh nghiệp đã góp phần thúc đẩy xuất khẩu, hình thành chuỗi cung ứng toàn cầu, đồng thời tạo điều kiện để các ngành công nghiệp hỗ trợ, dịch vụ logistics và hạ tầng kinh tế được phát triển. Hoạt động hợp tác kinh tế quốc tế đã giúp Bắc Ninh gia tăng giá trị sản xuất công nghiệp, dịch vụ, là động lực quan trọng để Bắc Ninh phấn đấu trở thành trung tâm công nghiệp, công nghệ cao của cả nước, tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững.

Một số điểm sáng kinh tế phải kể đến như: Hạ tầng công nghiệp tiếp tục được quan tâm chỉ đạo đạt kết quả tích cực. Đến nay, đã có 41/52 khu công nghiệp (KCN) được phê duyệt quy hoạch xây dựng (riêng 9 tháng đầu năm phê duyệt quy hoạch 3 KCN); 5 KCN đang lập đồ án quy hoạch phân khu xây dựng. Trong 9 tháng năm 2025, có 9 KCN mới được phê duyệt chủ trương đầu tư, vốn đăng ký quy đổi đạt 724,66 triệu USD; nâng tổng số KCN của tỉnh đã được thành lập đến nay là 33 KCN với tổng diện tích quy hoạch là 10.171ha, tỷ lệ lấp đầy đạt khoảng 56,6%.

Bên cạnh đó, toàn tỉnh hiện có 96 cụm công nghiệp (CCN) được thành lập với tổng diện tích 3.673ha, trong đó 66/94 CCN được đầu tư xây dựng đi vào hoạt động với diện tích 2.172ha. Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng được tập trung cao, đạt kết quả tích cực đã góp phần đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật KCN, CCN, đầu tư kết nối với hạ tầng giao thông và các hạ tầng khác.

Nỗ lực xây dựng hình ảnh một Bắc Ninh năng động, sáng tạo và phát triển vươn mình trong kỷ nguyên mới. (Ảnh: Thu Hương)

9 tháng năm 2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa ước đạt 106.400,8 tỷ đồng, tăng 17,87% so với cùng kỳ năm trước. Các ngành dịch vụ đều có sự tăng trưởng, được ghi nhận ở hầu hết các ngành hàng, nổi bật là nhóm dịch vụ lưu trú, ăn uống, du lịch lữ hành tăng 14,36%, cho thấy nhu cầu tiêu dùng và du lịch của người dân tiếp tục phục hồi mạnh mẽ; nhóm dịch vụ kinh doanh bất động sản tăng 18,47%; dịch vụ nghệ thuật vui chơi và giải trí tăng 18,29%.

Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa 9 tháng ước đạt 129,3 tỷ USD, trong đó giá trị xuất khẩu ước đạt 65,7 tỷ USD, tăng 26,38%; giá trị nhập khẩu ước đạt 63,5 tỷ USD tăng 36,51%. Cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu 2,16 tỷ USD. Đến nay, Bắc Ninh đứng thứ 2 cả nước về kim ngạch xuất khẩu, sau thành phố Hồ Chí Minh.

Đặc biệt, Bắc Ninh đã và đang khẳng định vị thế là cực tăng trưởng năng động của miền Bắc, điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư, đặc biệt trong các lĩnh vực đô thị thông minh, đô thị xanh, công nghệ cao, công nghiệp bán dẫn. Kết quả thu hút đầu tư của tỉnh vô cùng ấn tượng. 9 tháng năm nay, toàn tỉnh thu thu hút trên 15,3 tỷ USD vốn đầu tư quy đổi, trong đó, cấp mới 162 dự án đầu tư trong nước và 262 dự án FDI với số đăng ký lần lượt là 256.149,5 tỷ đồng và 1.509,8 triệu USD; điều chỉnh tăng vốn cho 141 dự án trong nước và 201 dự án FDI với số vốn đăng ký bổ sung là 10.603,7 tỷ đồng và 3.300,2 triệu USD.

Trong 9 tháng đầu năm 2025, thị trường doanh nghiệp của Bắc Ninh ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ với 5.448 doanh nghiệp gia nhập thị trường, tăng 25% so với cùng kỳ năm 2024, với số vốn đăng ký là 94.584 tỷ đồng; bên cạnh đó, có 369 chi nhánh, Văn phòng đại diện được đăng ký và 2.142 địa điểm được thành lập mới. Kết quả này không chỉ phản ánh xu hướng tích cực trong hoạt động kinh doanh mà còn khẳng định niềm tin, khí thế và sức bật mạnh mẽ của nền kinh tế trên hành trình phát triển.

Về xã hội, nhiều chương trình hợp tác hướng tới hỗ trợ nhóm yếu thế, thanh thiếu niên, qua đó cải thiện phúc lợi xã hội và mở rộng cơ hội việc làm cho người dân. Các thỏa thuận với địa phương nước ngoài cũng giúp tỉnh trao đổi, học hỏi kinh nghiệm về quản lý đô thị, giáo dục, y tế, môi trường… góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và phúc lợi cho nhân dân. Các hoạt động giao lưu hữu nghị, kết nghĩa với các địa phương nước ngoài cũng góp phần xây dựng tinh thần đoàn kết, hữu nghị, tạo sự gắn kết xã hội và nâng cao vị thế, uy tín của tỉnh.

Các chương trình giao lưu văn hóa-giáo dục, học bổng, trao đổi sinh viên và hợp tác nghiên cứu đã mở ra cơ hội tiếp cận tri thức mới, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và tạo môi trường học tập, đẩy tiến bộ xã hội, hướng tới mục tiêu phát triển toàn diện và bền vững của Bắc Ninh.

Về văn hóa, du lịch, các hoạt động hợp tác với các tổ chức quốc tế và địa phương nước ngoài đã góp phần quan trọng vào việc quảng bá và nâng tầm giá trị văn hóa của tỉnh Bắc Ninh. Trong các thỏa thuận quốc tế được ký kết với các địa phương nước ngoài đều lồng ghép các nội dung giao lưu văn hóa, văn hóa đối ngoại, đối ngoại nhân dân. Qua đó, không chỉ tạo điều kiện để nghệ nhân, cán bộ và thế hệ trẻ tiếp cận, học hỏi tinh hoa văn hóa thế giới mà còn giúp lan tỏa bản sắc văn hóa đặc trưng của Bắc Ninh.

Thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục chủ động tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, mở rộng quan hệ hợp tác địa phương, cụ thể hóa các thỏa thuận quốc tế đã ký kết, ký kết thêm các thỏa thuận mới hướng đến các trường, viện nghiên cứu, hiệp hội ngành nghề, trọng tâm vào lĩnh vực công nghệ cao, bán dẫn và đào tạo nguồn nhân lực.

Tăng cường các biện pháp cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh. Tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao chất lượng thu hút đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư chiến lược, thật sự có năng lực và các dự án đầu tư chất lượng, công nghệ cao, giữ sạch môi trường, phù hợp với yêu cầu và định hướng phát triển bền vững. Chủ động nắm bắt, hỗ trợ DN thực hiện các thủ tục đầu tư và trong hoạt động sản xuất kinh doanh; thực hiện các quy định của pháp luật về đầu tư, xây dựng, lao động, môi trường, an toàn thực phẩm, PCCC…. Đẩy mạnh thu hút FDI gắn với hoạt động chuyển giao công nghệ cao, tạo liên kết với các doanh nghiệp trong nước.

Bảo đảm gắn kết hài hòa giữa phát triển kinh tế với văn hóa, xã hội và bảo vệ môi trường. Quan tâm đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa, hạ tầng văn hóa du lịch và phát tiển văn hóa con người Bắc Ninh toàn diện, thấm nhuần tinh thần dân tộc và bản sắc quê hương; nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân; bảo tồn và phát huy hiệu quả các di sản văn hóa, tạo ra các sản phẩm văn hóa và du lịch mang đậm dấu ấn Bắc Ninh, phù hợp với xu thế thời đại góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Đồng thời, tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện đại, tầm cỡ như sân bay quốc tế Gia Bình, và tuyến đường kết nối sân bay Gia Bình với Hà Nội cũng như các dự án có liên quan; dự án cầu Kênh Vàng, các dự án thành phần thuộc dự án đường vành đai IV, Thủ đô Hà Nội…đủ tầm đón những «đại bàng» lớn từ nước ngoài. Để từ đó, xây dựng hình ảnh một Bắc Ninh năng động, sáng tạo và phát triển vươn mình trong kỷ nguyên mới.

Tống Thoan