Đối ngoại biên phòng góp phần xây dựng biên giới hòa bình, hợp tác và phát triển
Những năm qua, công tác đối ngoại biên phòng (ĐNBP) đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, lợi ích quốc gia - dân tộc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng và phát triển đất nước. Nhân kỷ niệm 66 năm Ngày truyền thống Bộ đội Biên phòng (BĐBP), phóng viên (PV) Báo Quân đội nhân dân đã có cuộc trao đổi với Trung tá Mai Duy Kiên, Trưởng phòng Đối ngoại, Bộ tư lệnh BĐBP.

Nhân dân khu vực biên giới hai nước chào mừng Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới Việt Nam-Trung Quốc lần thứ 8, tháng 4/2024. Ảnh: qdnd.vn
PV: Xin đồng chí cho biết công tác ĐNBP có vị trí, vai trò như thế nào trong quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia?
Trung tá Mai Duy Kiên: ĐNBP là một bộ phận quan trọng của đối ngoại quốc phòng, đóng vai trò cầu nối để BĐBP trao đổi thông tin, xử lý các vấn đề biên giới với lực lượng bảo vệ biên giới các nước có chung đường biên giới.
Công tác ĐNBP không chỉ giúp hai bên hiểu rõ nhau hơn mà còn tạo cơ sở cho sự phối hợp hiệu quả trong quản lý, bảo vệ biên giới chung. Bên cạnh đó, ĐNBP góp phần củng cố quan hệ hữu nghị, thúc đẩy hợp tác phát triển khu vực biên giới, đồng thời hỗ trợ công tác đối ngoại chung của Nhà nước và các lực lượng liên quan. Qua đó, ĐNBP không chỉ bảo đảm an ninh, chủ quyền quốc gia mà còn xây dựng biên giới hòa bình, ổn định và phát triển bền vững.
PV: Để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ đó, công tác ĐNBP đã được các cấp quán triệt, triển khai như thế nào, thưa đồng chí?
Trung tá Mai Duy Kiên: Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Bộ tư lệnh BĐBP, công tác ĐNBP được triển khai ở các cấp, với nhiều hình thức phong phú, đa dạng và có đầu tư cho các hoạt động trọng điểm, địa bàn trọng điểm.
Từ Bộ tư lệnh BĐBP đến Bộ Chỉ huy BĐBP các tỉnh và đồn Biên phòng đã trực tiếp tham gia trao đổi, hội đàm với lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới các nước có chung đường biên giới những vấn đề liên quan đến tình hình thực hiện hiệp định về quy chế biên giới, các thỏa thuận về công tác biên phòng; hoạt động quản lý, bảo vệ biên giới; tình hình an ninh trật tự, phòng, chống thiên tai, dịch bệnh ở khu vực biên giới, cửa khẩu; giải quyết các vụ việc liên quan đến hai bên biên giới thuộc thẩm quyền theo quy định của pháp luật và hiệp định về quy chế quản lý biên giới, cũng như thỏa thuận giữa hai bên.
Đặc biệt, các đơn vị BĐBP đã cụ thể hóa các văn bản chỉ đạo của các cấp bằng những cách làm mới, phù hợp với đặc điểm, tình hình địa bàn và được lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới phía đối diện nước bạn đồng tình, ủng hộ. Hoạt động đối ngoại của BĐBP các cấp đã kết hợp hiệu quả giữa đối ngoại quốc phòng, đối ngoại biên phòng với đối ngoại nhân dân.
Trong đó, chú trọng đẩy mạnh các hoạt động giao lưu, trao đổi tình hình, trọng tâm là tuyên truyền về đường lối, chủ trương, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước; tăng cường quan hệ hợp tác thực chất, hiệu quả với lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới các nước có chung đường biên giới.
PV: Để công tác ĐNBP được triển khai đúng định hướng, mang lại hiệu quả cao nhất, không thể thiếu vai trò của cơ quan tham mưu chuyên trách?
Trung tá Mai Duy Kiên: Đúng vậy! Trước những yêu cầu mới về công tác đối ngoại quốc phòng, ĐNBP, những năm qua, Phòng Đối ngoại đã tham mưu Đảng ủy, Bộ Tham mưu BĐBP báo cáo, tham mưu đề xuất với Đảng ủy, Bộ tư lệnh BĐBP lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy, chỉ huy các cấp trong BĐBP quán triệt và tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm túc quan điểm, đường lối đối ngoại đã được xác định trong các nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về hội nhập quốc tế, đối ngoại quốc phòng… Từ đó, phát huy vai trò tiên phong của ĐNBP trong đối ngoại quốc phòng, góp phần bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa và giải quyết các vụ việc về biên giới ngay từ cơ sở, duy trì môi trường hòa bình, ổn định trên toàn tuyến biên giới.
Bên cạnh đó, đã chủ động, tích cực tham mưu công tác chỉ đạo, hướng dẫn triển khai đồng bộ hiệu quả hội nhập quốc tế, đối ngoại quốc phòng và ĐNBP cả trên bình diện song phương và đa phương. Triển khai toàn diện các nội dung hợp tác, trong đó ưu tiên xây dựng và củng cố lòng tin chính trị, đoàn kết, hữu nghị với các nước láng giềng, các nước có quan hệ đặc biệt; góp phần củng cố và nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, tiếp tục khẳng định Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng 3 nước Việt Nam-Lào-Campuchia đồng chủ trì Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới Việt Nam-Lào-Campuchia lần thứ nhất, tháng 12/2023. Ảnh: qdnd.vn
Đồng thời, luôn chú trọng tham mưu, hướng dẫn các đơn vị củng cố kiện toàn hệ thống cơ quan và đội ngũ làm công tác đối ngoại; tổ chức chỉ huy thống nhất từ cấp Trung ương đến đơn vị cơ sở; tăng cường thông tin, tuyên truyền đối ngoại nhằm nâng cao nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác đối ngoại quốc phòng, ĐNBP trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh làm thất bại âm mưu chống phá của các thế lực thù địch trên lĩnh lực đối ngoại; làm tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ, bảo vệ bí mật, bảo đảm an ninh, an toàn nội bộ.
PV: Vậy kết quả cụ thể là gì, đâu là điểm sáng có thể kể đến, thưa đồng chí?
Trung tá Mai Duy Kiên: Có thể nhận thấy, ĐNBP đã góp phần thúc đẩy quan hệ giữa Việt Nam với các nước đi vào chiều sâu, thực chất, hiệu quả. BĐBP đã ký gần 60 văn bản hợp tác về biên phòng với lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới các nước láng giềng. Thông qua công tác ĐNBP, BĐBP đã trực tiếp phối hợp với các ngành, các lực lượng giải quyết hài hòa, hợp lý, đúng chủ trương, đối sách, pháp luật các vụ việc về biên giới, bảo đảm lợi ích quốc gia, dân tộc, tạo sự ổn định trên biên giới.
ĐNBP những năm qua tiếp tục là điểm sáng của đối ngoại quốc phòng. Một trong những dấu ấn được lãnh đạo Đảng, Nhà nước, nhân dân đánh giá cao là sự sáng tạo, đa dạng hóa các hình thức, mô hình giao lưu hữu nghị với các nước có chung đường biên giới.
Với Trung Quốc: Hai bên đã tổ chức thành công 6 cuộc diễn tập phòng, chống tội phạm xuyên biên giới khủng bố; ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống, cứu trợ y tế qua biên giới. Đặc biệt, đã tổ chức thành công 8 Chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc, hiện đang tích cực triển khai công tác chuẩn bị cho chương trình giao lưu lần thứ 9 sắp tới sẽ diễn ra tại tỉnh Lạng Sơn của Việt Nam và Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây của Trung Quốc. Hai bên đã tổ chức kết nghĩa 82 cặp đồn - trạm Biên phòng; 62 cặp Cụm dân cư hai bên biên giới; tiến hành các hình thức giao lưu công tác chính trị như bình chọn “Sứ giả hữu nghị”, tổ chức “Tuần tra đoàn kết”; “Xây dựng đường biên giới kiểu mẫu”, sinh hoạt chính trị “Lá cờ Đảng soi sáng biên cương”, “Việt - Trung hữu nghị tâm liền tâm” và gần đây là phối hợp triển khai thí điểm mô hình “Cửa khẩu kiểu mẫu”...
Với Lào: Đến nay, đã triển khai kết nghĩa và duy trì hoạt động hiệu quả giữa 74 cặp đồn - trạm Biên phòng; 104 cặp Cụm dân cư hai bên biên giới; tổ chức 5 cuộc diễn tập liên hợp ngăn chặn người di cư tự do và xuất nhập cảnh trái phép qua biên giới. Trong chương trình “Nâng bước em đến trường”, BĐBP các tỉnh tiếp tục hỗ trợ 75 học sinh người Lào có hoàn cảnh khó khăn được đến trường.
Với Campuchia: Đã triển khai kết nghĩa và duy trì hoạt động hiệu quả giữa 32 cặp cặp Đồn - Trạm Biên phòng, 45 cặp Cụm dân cư hai bên biên giới; tổ chức 2 cuộc diễn tập liên hợp đấu tranh chống tội phạm. Trong chương trình “Nâng bước em đến trường”, BĐBP các tỉnh đã hỗ trợ 100 học sinh người Campuchia có hoàn cảnh khó khăn được đến trường.

Hội đàm giữa Bộ tư lệnh BĐBP Việt Nam và Cục Quản lý di dân quốc gia Trung Quốc. Đây là hoạt động trong khuôn khổ Giao lưu sĩ quan trẻ BĐBP Việt Nam và Cán bộ trẻ Cục Quản lý Di dân quốc gia Trung Quốc lần thứ nhất năm 2024. Ảnh: qdnd.vn
Đặc biệt, năm 2023, Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới Việt Nam-Lào-Campuchia lần thứ nhất đã được tổ chức thành công dưới sự chủ trì của Bộ Quốc phòng 3 nước.
Thông qua các mô hình, hoạt động này, mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị, phối hợp công tác giữa quân đội nói chung, BĐBP nói riêng với quân đội, lực lượng vũ trang, quản lý, bảo vệ biên giới các nước láng giềng và giữa nhân dân hai bên biên giới ngày càng được củng cố, tăng cường.
PV: Phát huy những kết quả đó, trong tình hình mới, công tác ĐNBP sẽ tiếp tục được tham mưu đổi mới về nội dung, hình thức, mở rộng như thế nào?
Trung tá Mai Duy Kiên: Đất nước đang đứng trước ngưỡng cửa kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, đặt ra những yêu cầu mới, cao hơn về công tác hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng, trong đó có ĐNBP. Biên cương là “phên giậu” của Tổ quốc, để đất nước phát triển thì việc giữ gìn biên giới hòa bình, ổn định ở khu vực biên giới là điều vô cùng quan trọng.
Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 28/9/2018 của Bộ Chính trị về Chiến lược Bảo vệ biên giới quốc gia xác định BĐBP là lực lượng chuyên trách bảo vệ và giữ vững biên giới quốc gia, đồng thời chỉ rõ cần tăng cường hợp tác quốc tế, nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại quốc phòng, ĐNBP và đối ngoại nhân dân trong bảo vệ biên giới quốc gia.
Hiện nay, sự tác động của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhu cầu thông thương, giao lưu; biên giới, cửa khẩu là cửa ngõ, nơi tạo ra động lực phát triển cho đất nước.... đòi hỏi công tác ĐNBP cần có sự đổi mới về nội dung, hình thức.
Để công tác ĐNBP tiếp tục là điểm sáng, góp phần bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia từ sớm, từ xa, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, thời gian tới, Phòng Đối ngoại tiếp tục tham mưu lãnh đạo các cấp chỉ đạo một số nội dung trọng tâm như:
Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với hoạt động ĐNBP. Qua đó, không những bảo đảm cho đổi mới nội dung, phương thức hoạt động ĐNBP được thống nhất, chặt chẽ, đúng định hướng, phát huy vai trò tích cực của các đơn vị BĐBP, cá nhân được phân công, mà còn đánh giá chính xác những mặt mạnh, hạn chế, thiếu sót, kịp thời phát hiện những nhân tố mới.

Trung tá Mai Duy Kiên, Trưởng phòng Đối ngoại, Bộ tư lệnh BĐBP.
Duy trì và phát huy quan hệ biên giới với các nước láng giềng trong công tác quản lý, bảo vệ biên giới, phòng, chống tội phạm xuyên biên giới, kịp thời trao đổi và giải quyết các vụ việc trên biên giới ngay từ cơ sở; đồng thời tham mưu thiết lập, mở rộng quan hệ với các nước có liên quan để giao lưu, trao đổi kinh nghiệm trong công tác quản lý, bảo vệ biên giới, phòng, chống tội phạm và ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống.
Ngoài các hoạt động đối ngoại trọng điểm trên các tuyến biên giới, việc mở rộng quan hệ biên phòng với các nước khác như Nga, Ấn Độ, các nước tiểu vùng Mê Công..., cũng là một hướng hợp tác nhằm nâng cao năng lực quản lý, bảo vệ biên giới, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Nâng cao nhận thức, trình độ, chuyên môn cho đội ngũ cán bộ BĐBP đáp ứng yêu cầu đổi mới nội dung, phương thức hoạt động ĐNBP. Chú trọng, quan tâm bồi dưỡng, giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ nắm vững quan điểm, đường lối đối ngoại của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các điều ước quốc tế về biên giới, vùng biển, vùng nước lịch sử đã ký kết giữa Việt Nam và các nước có chung đường biên giới…
PV: Xin cảm ơn đồng chí!
Theo QĐND