Đối tác Apple 'vắt chanh bỏ vỏ'

Foxconn tăng tốc tuyển dụng cho mùa cao điểm trong năm, sau đó sa thải chính những công nhân đó. Ảnh: Bloomberg.

Apple thường ra mắt những chiếc iPhone mới vào tháng 9 hàng năm, dẫn đến việc các nhà sản xuất luôn bận rộn nhất vào mùa hè.

Không có gì ngạc nhiên khi trong nhiều năm qua, Foxconn đã tuyển dụng rất nhiều nhân viên tạm thời, tiêu biểu là đợt bổ sung tới 50.000 người vào tháng 8/2024 để phục vụ cho dòng iPhone 16.

Tuy nhiên, ngay sau khi iPhone được ra mắt và đáp ứng nhu cầu sản xuất, Foxconn sẽ sa thải những công nhân đó. Đây là tuyên bố từ báo cáo mới nhất của Le Monde, mô tả thêm việc lắp ráp iPhone đã trở thành một công việc mang tính thời vụ khắc nghiệt.

Theo báo cáo, sau đợt đỉnh điểm sản xuất iPhone vào tháng 8, đến tháng 11 vừa qua, Apple đã ngừng đặt hàng iPhone ồ ạt, khiến công nhân bị sa thải hoặc tự rời đi.

“Đây là cách mối quan hệ hoạt động giữa hai công ty, đồng thời cũng là mô hình kinh doanh của họ. Nó không tập trung vào con người. Foxconn chỉ thuê lao động tạm thời khi cần thiết, cũng giống như Apple chỉ sử dụng Foxconn khi họ cần”, Li Qiang, người sáng lập tổ chức China Labor Watch cho biết.

Miễn là nguồn lao động còn dồi dào, đây dường như là một hệ quả tất yếu của chu kỳ sản xuất. Tuy nhiên, điều khiến China Labor Watch lo ngại hơn nằm ở điều kiện làm việc của công nhân.

Cụ thể, Qiang cho rằng việc ký hợp đồng phụ với Foxconn cho phép Apple né trách nhiệm đối với người lao động. China Labor Watch cũng tuyên bố rằng hơn một nửa trong tổng số công nhân của Foxconn là những lao động tạm thời như vậy.

Điều này trái ngược với luật pháp Trung Quốc, vốn giới hạn nhân viên tạm thời ở mức 10% lực lượng lao động của một công ty. Nghiêm trọng hơn, China Labor Watch báo cáo phía Foxconn đã thực hiện hành vi này từ năm 2019.

Bên cạnh công việc mang tính thời vụ và điều kiện làm việc kém, tiền lương cũng được cho là rất thấp, ngoại trừ khi Foxconn phải trả tiền thưởng.

Theo báo cáo, chính tiền thưởng mới là thứ khiến công nhân đăng ký làm việc và cũng là thứ giữ chân họ trong suốt mùa sản xuất iPhone. Cụ thể, mức lương cơ bản cho một người lắp ráp iPhone tại Foxconn là 295 USD mỗi tháng.

Đây là mức tối thiểu hợp pháp, nhưng chỉ bằng dưới một nửa mức lương trung bình ở Trịnh Châu. Đổi lại, dường như luôn có các khoản tiền thưởng để nhân viên ký hợp đồng hoặc ở lại trong một thời gian nhất định.

Cụ thể, vào đầu năm, số tiền thưởng này được cho là gần bằng 0, sau đó tăng lên tới 1.380 USD/tháng vào mùa cao điểm tháng 8. Người lao động dường như cũng tìm cách "lách" hệ thống nhiều nhất có thể để gia nhập khi có lợi nhất. Sau đó, họ rời đi ngay khi mùa cao điểm kết thúc và tìm kiếm việc làm ở nơi khác.

Anh Tuấn