Đối tác quốc tế sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam thực hiện Quy hoạch điện VIII

Đối tác nước ngoài sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam thực hiện thành công Quy hoạch điện VIII. Nguồn: Bộ Công Thương.

Đóng góp ý kiến tại Hội nghị tham vấn quốc tế về quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 (Quy hoạch điện VIII) chiều 4/5, bà Melissa Bishop, Đại biện lâm thời, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam và bà Kristina Buenda, Trưởng bộ phận hợp tác phát triển, Liên minh châu Âu (EU) tại Việt Nam đều đánh giá, Việt Nam đã có những bước đi tiên phong hướng tới quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch bằng cách trở thành một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới cam kết tham gia Đối tác Chuyển đổi Năng lượng Công bằng (JETP).

Đặc biệt, Việt Nam đã ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió; không phát triển mới các nhà máy nhiệt điện than; phát triển đồng bộ hệ thống truyền tải điện và hệ thống pin lưu trữ và khuyến khích mạnh mẽ khối tư nhân tham gia đầu tư.

Đại diện Mỹ và EU cũng đánh giá cao và ủng hộ dự thảo Quy hoạch điện VIII theo hướng mở rất linh hoạt, dễ điều chỉnh, mang tính hiệu quả cao khi thực thi, gắn liền với quá trình chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam.

“Chống biến đổi khí hậu là ưu tiên chung của Hoa Kỳ và Việt Nam, và Hoa Kỳ mong muốn thực hiện cam kết hỗ trợ các mục tiêu khí hậu của Việt Nam.

Hoa Kỳ đang cung cấp hỗ trợ kỹ thuật về xây dựng chính sách và khung pháp lý để hỗ trợ quá trình chuyển đổi năng lượng sạch của Việt Nam và sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam thực hiện thành công Dự thảo Quy hoạch điện VIII và thỏa thuận mua bán điện trực tiếp khi được phê duyệt”, bà Melissa Bishop nêu ý kiến tại cuộc tham vấn.

Ông Santiago Alfonso, Trưởng bộ phận hợp tác kinh tế, Đại sứ quán Đức tại Việt Nam cho biết, Đức ủng hộ các nỗ lực của Bộ Công Thương trong việc xây dựng Quy hoạch điện VIII. Đức cũng đề xuất Việt Nam nên tận dụng khuôn khổ sẵn có của Nhóm Đối tác Năng lượng Việt Nam (VEPG) để hỗ trợ, lồng ghép các hoạt động của JETP.

Cùng quan điểm, đại diện Đại sứ quán Anh cho biết, việc tham vấn các tổ chức quốc tế là cần thiết, thể hiện sự cầu thị của Việt Nam. Đồng thời, việc sớm công bố thông tin Quy hoạch điện VIII là một bước quan trọng để tăng cường khả năng dự đoán cho các nhà phát triển và nhà đầu tư trong các dự án năng lượng xanh, nhằm thực hiện các mục tiêu chuyển đổi năng lượng của Việt Nam và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về năng lượng sạch, giá cả phải chăng.

Cho ý kiến về nguồn vốn, bà Chiaria Odetta Rogate, Chuyên gia năng lượng cao cấp của Ngân hàng thế giới (World Bank) khuyến nghị, nhu cầu về nguồn của Việt Nam cho phát triển nguồn và lưới điện là rất lớn. Vấn đề truyền tải điện cần đáp ứng được các yêu cầu về kỹ thuật, thương mại và an toàn. Vì vậy, World Bank đề xuất Việt Nam tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư trong nước và quốc tế để có thể tiếp cận được rộng rãi hơn các nguồn vốn vay.

Ông Keiju Mitsuhashi, Phó Gíam đốc Quốc gia, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) bày tỏ sự ủng hộ đối với định hướng tổng thể của Dự thảo Quy hoạch điện VIII, đồng thời cho biết, ADB sẵn sàng xem xét tài trợ từ chính phủ và ngoài chính phủ để tăng cường hệ thống lưới điện truyền tải với các dịch vụ phụ trợ nhằm đảm bảo sự ổn định của lưới điện với nhiều năng lượng tái tạo hơn.

Liên quan đến phát triển thị trường điện cạnh tranh, ông Keiju Mitsuhashi cho rằng, quá trình chuyển đổi năng lượng nên được thực hiện với chi phí thấp nhất cho nền kinh tế và con người. Các chính sách giá bán điện mặt trời và gió của Việt Nam đã khuyến khích khối lượng đầu tư lớn từ khu vực tư nhân và cho phép thị trường điện mặt trời và gió phát triển rất nhanh nhưng nó đi kèm với một chi phí cao.

Ông John Rockhold, Chủ tịch AMCHAM tại Việt Nam cũng đánh giá cao bản dự thảo mới nhất của Quy hoạch điện VIII, trong đó coi cơ chế JETP là giải pháp quan trọng cho quá trình chuyển dịch năng lượng ở Việt Nam.

Lộ trình chuyển dịch phía trước của đất nước không chỉ cần đảm bảo an ninh năng lượng mà còn phải đảm bảo các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trong quy hoạch tổng thể các ngành, lĩnh vực. Tuy nhiên, để đảm bảo tính khả thi về tài chính của việc thực hiện Quy hoạch điện VIII dự kiến, AMCHAM đề xuất là tập trung vào vấn đề cung cấp tài chính cho các dự án điện và năng lượng.

Tuy nhiên để huy động được nguồn vốn, cần hoàn thiện cơ chế, chính sách, thể chế, pháp lý mạnh mẽ và thực tế đủ để thu hút đầu tư của khu vực kinh tế tư nhân toàn cầu.

Đại diện AMCHAM khuyến nghị, Quy hoạch điện VIII cần đảm bảo độ linh hoạt đủ để bắt kịp các xu hướng đổi mới toàn cầu về năng lượng tái tạo, công nghệ lưu trữ, điện khí linh hoạt (ICE) và các công nghệ khác sẽ có mặt trên thị trường. Đồng thời, cần có sự linh hoạt để cho phép một số dự án nhất định có thể tận dụng nguồn lực đã có để tăng quy mô công suất được phân bổ ban đầu nếu dự án đó có những thuận lợi về thời gian phát triển để đáp ứng các yêu cầu vào vận hành thương mại đến 2030.

Hội nghị tham vấn quốc tế về quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 (Quy hoạch điện VIII) chiều 4/5.

Tại hội nghị, đại diện các tổ chức quốc tế cũng đề nghị Việt Nam sớm phê duyệt Quy hoạch điện VIII nhằm thu hút đầu tư vào sản xuất điện phục vụ cho nền kinh tế. Đồng thời khuyến nghị sớm xây dựng kế hoạch để triển khai sau khi Quy hoạch được phê duyệt.

Các đối tác cũng hoan nghênh định hướng xây dựng ngành công nghiệp năng lượng tái tạo của Việt Nam, xây dựng chuỗi cung ứng về năng lượng tái tạo, năng lượng mới (hydro xanh, amoniac xanh) phục vụ trong nước và xuất khẩu của Việt Nam.

Thu Thảo