Đổi thay vùng đất từng là 'điểm nóng' ma túy - Kỳ cuối: Ươm mầm xanh cho tương lai

Vượt lên nghịch cảnh

Nhân ngày nghỉ, cô giáo Vi Thị Tuyến, giáo viên Trường phổ thông dân tộc bán trú - trung học cơ sở (PTDTBT - THCS) Lượng Minh (huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An) đã gọi một số em học sinh đến lớp để dạy tăng cường môn Ngữ văn. Đây là buổi học hoàn toàn miễn phí được cô Tuyến và một số giáo viên trong trường triển khai mấy năm nay.

"Các em học sinh đều ở bán trú trong khuôn viên trường, vì vậy, ngày nghỉ chúng tôi thường gọi các em đến để rèn luyện thêm. Việc này giúp các em tập trung thời gian cho việc học, không nghe theo các bạn bè rủ rê đi chơi, đồng thời cũng nâng cao kiến thức", cô Tuyến nói.

Các giáo viên Trường PTDTBT-THCS Lượng Minh giúp các em ôn tập hoàn toàn miễn phí.

Năm học 2024 – 2025, trường PTDTBT-THCS Lượng Minh có tổng số học sinh là 525 em. Tuy nhiên, sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán 2025 vừa qua, có tới 50 em học sinh vắng học.

Các lực lượng chức năng đã cùng thầy cô giáo chia làm nhiều tổ, kiên trì vào từng bản để vận động, làm thay đổi nhận thức của phụ huynh, học sinh miền núi. Đến nay, tất cả các em đã quay trở lại trường học để tiếp tục hành trình đi tìm con chữ.

Điều đáng nói, hầu hết học sinh của trường đều có hoàn cảnh khó khăn, trong đó hàng chục em có gia cảnh hết sức éo le. Tại ngôi trường này, có em bố đi tù, có em mất mẹ vì ma túy, có em không còn gia đình nữa. Do đó, nhiều em có tư tưởng nghỉ học, trong khi bố mẹ lại thiếu quan tâm đến việc học hành của con.

Do được ăn ở bán trú nên các giáo viên quản lý được học sinh, giúp các em không bỏ học giữa chừng.

Thầy Trần Hưng Thái, Hiệu trưởng trường PTDTBT-THCS Lượng Minh, cho biết thêm, giáo dục ở vùng núi nghèo vốn đã khó, ở nơi bị ma túy "tàn phá" như Lượng Minh càng khó hơn. Đa số nhận thức của phụ huynh học sinh đều rất thấp, việc tuyên truyền rất khó, riêng sự phối hợp giữa nhà trường và phụ huynh gần như không có.

Phải đến năm 2016, mô hình trường phổ thông dân tộc bán trú đã thực hiện phương châm "3 tập trung" (nhà ở tập trung, ăn tập trung và quản lý tập trung), "6 hơn ở nhà" (ăn ngon hơn, ở tốt hơn, vui hơn, an toàn hơn, lao động tốt hơn, học tập tốt hơn) và "3 đủ" (đủ ăn, đủ mặc, đủ sách vở) thì giáo dục ở Lượng Minh mới thay đổi.

Với việc liên kết với trường cao đẳng, các em học sinh Lượng Minh được đào tạo nghề để có thể đi làm ngay sau khi tốt nghiệp.

Đặc biệt, đến năm 2019, UBND xã Lượng Minh đã triển khai đề án "Đẩy mạnh phân luồng học sinh sau tốt nghiệp trung học cơ sở trên địa bàn xã Lượng Minh giai đoạn 2019 - 2024 và những năm tiếp theo" để giúp các em có việc làm sau khi học xong, giúp đỡ được gia đình.

Cụ thể, sau khi tốt nghiệp THCS ở đây, các em sẽ tiếp tục theo học chương trình THPT kết hợp với học nghề tại Trường cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Việt Nam - Hàn Quốc, Tp. Vinh, tỉnh Nghệ An. "Sau khi tốt nghiệp, trường cam kết các em sẽ được bố trí việc làm tại các khu công nghiệp và đối với những học viên xuất sắc thậm chí có thể được làm tại các công ty nước ngoài. Đây là động lực cho các em tiếp tục việc học tập tại trường", thầy Thái nói.

Quyết tâm xóa bỏ nạn ma túy

Ông Vi Đình Phúc, Chủ tịch UBND xã Lượng Minh, cho biết, nhiều năm trước, ma túy "ngự trị" nên đã khiến cho bản làng ở đây trở nên tiêu điều, xơ xác. Sau khi đẩy đuổi được tệ nạn xã hội này, chính quyền địa phương xác định, chỉ có cái chữ, mang cái chữ về cho bà con dân bản mới giúp người Thái, người Khơ Mú trên địa bàn xóa đi tăm tối, lạc hậu.

"Chúng tôi xác định chỉ có giáo dục, định hướng phân luồng cho học sinh, tìm kiếm và giải quyết việc làm cho thế hệ trẻ mới thay đổi được Lượng Minh. Vì vậy, mấy năm nay, chính quyền địa phương luôn đồng hành với các thầy cô đến từng nhà vận động học sinh đến trường", ông Phúc nói.

Chủ tịch UBND xã Lượng Minh cho biết thêm, trong suốt nhiều năm liền, tệ nạn ma túy đã làm mất an ninh trật tự trên địa bàn, để lại hệ lụy rất lớn đến cuộc sống của người dân và ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế, văn hóa của địa phương.

Hiện nay, cùng với việc đầu tư xây dựng đồng bộ hệ thống cơ sở hạ tầng, đường giao thông, xã Lượng Minh đã "thay da, đổi thịt". Bên cạnh đó, chính quyền các cấp đã có các phương án hỗ trợ giống, cây trồng, vật nuôi để giúp đỡ các hộ dân bản Xốp Mạt phát triển sản xuất kinh tế. Từ đó, nhiều mô hình phát triển kinh tế hộ gia đình chủ yếu là chăn nuôi gia súc, gia cầm, trồng trọt… đã được hình thành.

"Từ khi lực lượng công an chính quy về địa bàn xã thì nay ma túy đã không còn trên địa bàn. Tuy nhiên, hệ lụy từ trước thì vẫn còn mà đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất chính là thế hệ trẻ. Vì vậy, chúng tôi đặt ra nhiệm vụ, vừa giúp các em xóa bỏ quá khứ để tiếp tục học tập, hòa nhập cộng đồng", ông Phúc nói.

Các em được trưởng thành trong môi trường có sự quan tâm của mọi người.

Tại các trường học trên địa bàn xã Lượng Minh, nhà trường thường xuyên phối hợp với lực lượng công an địa phương tổ chức các buổi ngoại khóa với chủ đề "tác hại của việc mua bán, sử dụng ma túy". Từ đây, các em học sinh đã được trang bị các kiến thức cơ bản về phòng chống ma túy.

Chủ tịch UBND xã Lượng Minh vui vẻ cho biết, không còn tệ nạn ma túy, an ninh trật tự ngày càng ổn định, đời sống kinh tế người dân đi lên, trẻ em được học hành đến nơi đến chốn. Tháng 3/2025 này, địa phương đang làm đề án để được công nhận "Xã sạch về ma túy".

Không còn các tệ nạn xã hội, xã Lượng Minh đang thay đổi từng ngày.

Phó Chủ tịch UBND huyện Tương Dương Lô Thanh Nhất cho biết, hiện nay, tình hình an ninh trật tự ở "điểm nóng" ma túy Lượng Minh về cơ bản đã ổn định, đời sống kinh tế, văn hóa tinh thần của người dân đi lên, các giá trị văn hóa truyền thống tại đây đang dần được khôi phục, phát triển.

Có được thành quả đó, ngoài sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị thì sự quyết tâm của người dân là điều quan trọng nhất. Tệ nạn ma túy chỉ thật sự được đẩy lùi khi Đảng, chính quyền và người dân cùng đồng lòng, quyết tâm thay đổi, tránh xa ma túy.

Theo Phó Chủ tịch Lô Thanh Nhất, dù tình hình an ninh trật tự đã cơ bản ổn định, song do địa hình địa thế với đỉnh Pù Lôm có nhiều đường tiểu ngạch, thuận lợi cho các đối tượng hoạt động buôn bán, vận chuyển ma túy, nên huyện Tương Dương đã chỉ đạo lực lượng công an, chính quyền địa phương luôn nâng cao tinh thần cảnh giác, tập trung làm tốt công tác tuyên truyền phòng chống tệ nạn ma túy để người dân thật sự yên tâm phát triển sản xuất kinh tế, ổn định đời sống.

Nguyễn Anh Ngọc