Đội tự quản trong trường học: Thay đổi để thích ứng

Liên đội Trường Tiểu học Võ Thị Sáu (TP Vị Thanh, Hậu Giang) ra mắt đội sao đỏ. Ảnh: NTCC

Bên cạnh đó hoạt động của sao đỏ cần thay đổi để đáp ứng tình hình mới.

Anh Lâm Văn Tân - Phó Bí thư Thành đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội TP Cần Thơ: Thực hiện đúng chức năng

Anh Lâm Văn Tân.

Chức năng của đội sao đỏ là hỗ trợ giáo viên, nhà trường, đặc biệt giáo viên Tổng phụ trách về mặt kỷ luật, an ninh và trật tự, qua đó giúp học sinh tự nâng cao ý thức chấp hành nội quy nhà trường.

Một số trường đang tổ chức chưa tốt, vô tình làm mất dần mặt tốt, tích cực của sao đỏ khi mọi chuyện gắn vào việc trừ và cộng điểm, cũng có thể do học sinh mong muốn được thể hiện mình.

Trong bối cảnh đổi mới giáo dục, thực hiện chuyển đổi số và xây dựng trường học hạnh phúc, đội sao đỏ cần được dành nhiều thời gian, tình cảm để chăm chút, tập hợp các học sinh tiêu biểu, có ý thức kỷ luật tốt, luôn gương mẫu trong các phong trào hoạt động.

Các sao đỏ có nhiệm vụ đôn đốc, theo dõi, nhắc nhở học sinh thực hiện tốt nền nếp, nội quy nhà trường. Đặc biệt, cần có nhiều khảo sát, nghiên cứu sâu về hình thức, cách thức hoạt động để đội sao đỏ vừa góp phần xây dựng nhà trường, vừa là nơi giúp các em tự giáo dục, rèn luyện bản thân.

Thời gian qua, Thành đoàn - Hội đồng Đội TP Cần Thơ phối hợp với Sở GD&ĐT TP Cần Thơ thường xuyên tổ chức các hoạt động, Hội thi Phụ trách sao giỏi cho học sinh 9 quận, huyện trên địa bàn.

Thông qua hoạt động, hội thi, giúp các em thể hiện tài năng, trí tuệ, bản lĩnh, kỹ năng và trình độ hiểu biết về công tác nhi đồng. Qua đó, khẳng định ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác phụ trách sao nhi đồng và nhi đồng trong trường tiểu học, tạo điều kiện để các đội viên được giao lưu, trao đổi kinh nghiệm trong học tập và rèn luyện.

Bà Nguyễn Kiều Phương - Trưởng phòng GD&ĐT quận Bình Thủy (TP Cần Thơ): Rèn luyện ý thức và bản lĩnh

Bà Nguyễn Kiều Phương.

Hoạt động của đội sao đỏ các trường học được sự hướng dẫn, dìu dắt của Hội Đồng đội quận. Sao đỏ từ lâu tồn tại trong các trường công, đã phát huy vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nền nếp, kỷ cương, khả năng tự quản của học sinh.

Trong công tác giáo dục, bên cạnh hình thành phẩm chất, năng lực qua việc giảng dạy tại lớp học; thông qua đội sao đỏ còn giúp học sinh phát triển kỹ năng tự quản, ý thức cá nhân, cùng nhau giữ trật tự, kỷ luật, vệ sinh, phong trào…

Tham gia hoạt động, các em được trao đổi, gặp gỡ bạn cùng khối, trường, học tập lẫn nhau, qua đó thể hiện năng lực, trải nghiệm hoạt động Đội trong nhà trường. Đây là tiền đề quan trọng để các em trưởng thành, cứng cáp hơn, đảm bảo đủ năng lực, phẩm chất để vào Đoàn khi học THCS.

Giai đoạn hiện nay khi chúng ta thực hiện Chương trình GDPT 2018 và đổi mới các tổ chức hoạt động giáo dục thì vai trò của sao đỏ cần được phát huy. Trong chương trình mới, cần thể hiện tính độc lập, sự tham gia của các em vào hoạt động trải nghiệm. Sao đỏ chính là hoạt động để gắn kết, thể hiện ý thức tổ chức, nâng cao kỹ năng... Thực tế tại địa bàn quận, hoạt động của các sao đỏ phát huy hiệu quả tích cực, được nhà trường, thầy cô, học sinh ủng hộ.

Có một số ý kiến cho rằng hoạt động của sao đỏ gây áp lực cho học sinh làm công tác này và các bạn. Tuy nhiên, cần xem lại vì khi tổ chức các đội sao đỏ luôn có sự đồng hành của Hội Đồng đội, Tổng phụ trách, thầy cô giáo…, có sinh hoạt, tập huấn, gắn trách nhiệm. Do đó các sao đỏ ý thức được trách nhiệm, cách thức để hoạt động đúng chức năng, giúp các em có tinh thần cộng đồng trách nhiệm trong thực hiện nền nếp từ khi ngồi trên ghế nhà trường. Có sự hỗ trợ, dìu dắt của Đoàn, Hội, nhà trường, thầy cô, các em cùng tham gia, thực hiện, không tạo nên áp lực.

Cô Mạch Lệ Xuân - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Ngô Quyền (quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ): Sát sao cùng sao đỏ

Cô Mạch Lệ Xuân.

Vai trò của đội sao đỏ trong trường học là cần thiết, giúp phát huy tính tự quản của học sinh, hỗ trợ duy trì nền nếp trường học.

Các đội sẽ được phân công tự kiểm tra chéo lẫn nhau để bảo đảm tác phong, kỷ luật phù hợp với nội quy trường lớp. Không chỉ ở Việt Nam, một số nước cũng tồn tại đội ngũ tương tự bởi họ nhận thức được việc phát huy vai trò tự quản của học sinh là quan trọng.

Bên cạnh đó, có ý kiến trái chiều, không ủng hộ thành lập đội sao đỏ bởi lý do như: Công tác quản lý đội sao đỏ không sát sao nên một số thành viên trong đội có biểu hiện tiêu cực. Trong đó có cả việc bao che, không trung thực, không kiểm tra giám sát hoạt động, nhắc nhở, điều chỉnh kịp thời tác phong làm việc.

Có sao đỏ thường xuyên vi phạm nội quy như: Đi học muộn, không đảm bảo đồng phục... Từ thực tế này cần phải xem lại khâu quản lý, tổ chức và hoạt động của đội sao đỏ. Nếu thiếu vắng sự quản lý sát sao thì vai trò của sao đỏ bị mờ nhạt, không theo mong muốn.

Trường Tiểu học Ngô Quyền luôn đổi mới, sáng tạo trong phong trào, công tác dạy học nhưng vẫn đảm bảo tiêu chí: “Thầy mẫu mực - Trò chăm ngoan, Trường khang trang - Lớp thân thiện”. Nhà trường quan tâm thực hiện tốt công tác quản lý đội sao đỏ với các bước rõ ràng, nâng cao ý thức về vai trò và trách nhiệm của mỗi cá nhân trong tập thể.

Theo đó, tiêu chí chọn thành viên đội sao đỏ được lựa chọn là những đội viên (khối 4, 5) uy tín, gương mẫu, thành tích và thái độ tốt, được tập thể giới thiệu, cá nhân tự nguyện tham gia. Sao đỏ hoạt động có thời gian cụ thể, rõ ràng, luân phiên, tránh ảnh hưởng việc học, có giám sát của giáo viên Tổng phụ trách và Chi đội phụ trách.

Từ đó giúp nhà trường, giáo viên giáo dục, nhắc nhở và tuyên dương học sinh kịp thời. Đây là bước phát huy tinh thần tự quản của học sinh nhưng vẫn có sự giám sát, định hướng để đảm bảo các em được học tập và phát triển trong môi trường an toàn, lành mạnh, hoàn thiện nhân cách.

Trong bối cảnh đổi mới giáo dục, thực hiện chuyển đổi số và xây dựng trường học hạnh phúc, đội sao đỏ cần được dành nhiều thời gian, tình cảm để chăm chút. Cũng cần có nhiều khảo sát, nghiên cứu sâu về hình thức, cách thức hoạt động để đội sao đỏ vừa góp phần xây dựng nhà trường, vừa là nơi để giúp các em tự giáo dục, rèn luyện bản thân. - Anh Lâm Văn Tân (Phó Bí thư Thành đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội TP Cần Thơ)

Quốc Ngữ - Thành Thật (Thực hiện)