Đòn bẩy tăng trưởng từ các FTA mới
Theo dự báo của nhiều chuyên gia, việc ký kết và thực hiện các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới trong thời điểm cuối chặng đường 2016 - 2020 là một trong những nhân tố tác động sâu, rộng tới kinh tế Việt Nam trong giai đoạn tới. Nhờ đó, tăng trưởng GDP có thể đạt 7%/năm giai đoạn 2021 - 2025, Việt Nam có thể gia nhập nhóm nước có thu nhập trung bình cao vào năm 2025.
EVFTA có thể giúp kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU tăng thêm khoảng 42,7% vào năm 2025 so với không có Hiệp định. Ảnh: Lê Tiên
Theo Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội quốc gia (NCIF), dựa trên nền tảng kinh tế Việt Nam sau giai đoạn 2016 - 2020, xem xét các yếu tố trong và ngoài nước nhiều khả năng tác động đến nền kinh tế Việt Nam giai đoạn tới, đặc biệt là bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng với nhiều cơ hội và thách thức từ các FTA thế hệ mới, NCIF xây dựng hai kịch bản dự báo tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2021 - 2025.
Theo đó, với nhiều khả năng xảy ra hơn, tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ đạt khoảng 7%/năm trong giai đoạn 2021 - 2025; kinh tế vĩ mô về cơ bản ổn định, lạm phát ở mức 3,5 - 4,5%/năm. Năng suất lao động cải thiện hơn với tốc độ tăng khoảng 6,3%/năm. Và với kết quả tăng trưởng này, đến năm 2025, GDP bình quân đầu người của Việt Nam đạt khoảng 4.688 USD, đưa Việt Nam gia nhập nhóm nước có thu nhập trung bình cao.
Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 lan rộng, việc tham gia các FTA thế hệ mới như Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều cơ hội phát triển kinh tế cho Việt Nam thông qua việc mở rộng xuất khẩu, đầu tư và ứng dụng khoa học công nghệ.
Ông Trần Toàn Thắng, Trưởng Ban Dự báo kinh tế ngành và doanh nghiệp thuộc NCIF khẳng định, việc ký kết và thực hiện các FTA thế hệ mới, đặc biệt là CPTPP và EVFTA, sẽ tác động sâu, rộng tới nền kinh tế Việt Nam giai đoạn 2021 - 2025.
EVFTA và CPTPP có thể giúp GDP của Việt Nam tăng thêm lần lượt 4,3% và 1,3% vào năm 2030. Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU đến năm 2030 dự kiến tăng thêm khoảng 44,4%; xuất khẩu sang các nước thành viên CPTPP đến năm 2035 tăng 14,3%.
Cả CPTPP và EVFTA đều có lĩnh vực cam kết tương đối rộng so với các FTA khác, không chỉ nằm trong lĩnh vực trao đổi, xuất nhập khẩu mà còn liên quan đến cách thức sản xuất ra hàng hóa để trao đổi. Cả hai hiệp định nhìn chung đều có ảnh hưởng tích cực tới tăng trưởng xuất khẩu, đặc biệt với thị trường các nước nội khối. Theo dự báo, EVFTA và CPTPP có thể giúp GDP của Việt Nam tăng thêm lần lượt 4,3% và 1,3% vào năm 2030. Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU đến năm 2030 dự kiến sẽ tăng thêm khoảng 44,4%; xuất khẩu sang các nước thành viên CPTPP đến năm 2035 tăng 14,3%.
Trên thực tế, ông Thắng nhấn mạnh, EVFTA dự báo sẽ có tác động lớn hơn CPTPP. Bởi, CPTPP đã có nhiều thành viên tham gia các FTA khác với Việt Nam trước đó, 3 đối tác lớn nhất của Việt Nam tại CPTPP (Nhật Bản, Malaysia, Singapore) đều đã có FTA với Việt Nam. Dự báo, việc xuất khẩu sang các quốc gia CPTPP sẽ chiếm tỷ trọng vừa phải trong cơ cấu xuất khẩu của Việt Nam thời gian tới.
Đánh giá về EVFTA, một nghiên cứu khác của Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu rõ, EVFTA sẽ giúp kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU tăng thêm khoảng 20% vào năm 2020; 42,7% vào năm 2025 và 44,37% vào năm 2030 so với không có Hiệp định. Đồng thời, kim ngạch nhập khẩu từ EU cũng tăng nhưng với tốc độ thấp hơn xuất khẩu, cụ thể là tăng khoảng 15,28% vào năm 2020; 33,06% vào năm 2025 và 36,7% vào năm 2030.
Không chỉ tác động tới xuất nhập khẩu và cách thức sản xuất ra hàng hóa để trao đổi, các hiệp định nêu trên cũng được NCIF dự báo tác động tích cực tới lao động. Trong đó, những ngành thâm dụng lao động như dệt may, da giày hưởng lợi nhiều nhất. Các FTA này có thể tạo thêm sức ép cải thiện thể chế và môi trường kinh doanh, kỳ vọng tạo ra những tác động tích cực trong trung và dài hạn.
