'Đòn thù' khốc liệt Nga trút xuống IS sau vụ đánh lén Syria và lý do bất ngờ

Có một số mục tiêu đằng sau các cuộc không kích của Nga. Trước hết, đó là bảo vệ các con đường ở khu vực Badia (sa mạc Syria), hạn chế hoạt động và khả năng quân sự của IS cũng như kiềm chế sự lây lan của tổ chức này ở Badia, kéo dài qua các tỉnh Raqqa, Hama, Homs, Deir Ez-Zor và Aleppo.

Các lực lượng của chính quyền Syria và lực lượng dân quân đồng minh đã không đạt được mục tiêu trong các chiến dịch trên bộ chống lại IS trong những tháng gần đây.

Để tăng cường các hoạt động không quân chống lại IS trên sa mạc, lực lượng Nga đã tăng cường sự hiện diện tại hai căn cứ không quân của Syria ở Badia, vùng nông thôn phía đông Homs nhằm sử dụng những căn cứ này làm bệ phóng cho máy bay tấn công các cứ địa của IS trong khu vực.

Có một số mục tiêu đằng sau các cuộc không kích của Nga ở Syria

Một nhà báo và nhà hoạt động ở vùng nông thôn phía đông Hama nói với Al-Monitor: “Các hoạt động quân sự trên bộ do lực lượng chính quyền Syria tiến hành chống IS ở Badia của Syria đã không làm suy yếu tổ chức này, vì các chiến binh vẫn đang di chuyển khắp khu vực, các vụ tấn công vẫn xảy ra ở các con đường đồng thời chúng phát động các cuộc tấn công gần như hàng ngày nhằm vào các cứ địa của quân đội chính phủ cũng như các mỏ dầu”.

Ông nói thêm: “Hoạt động của IS cho thấy tổ chức này vẫn đang duy trì khả năng quân sự và con người, đồng thời đang tuân theo các chiến thuật tấn công tinh vi hòng làm đối thủ suy kiệt và giảm thiểu thiệt hại cho chúng”.

Chiến dịch không kích dữ dội của Nga chống lại IS đánh dấu sự khởi đầu của một giai đoạn đối đầu mới ở Badia. Có một số câu hỏi đặt ra là liệu chiến dịch này có giúp lực lượng mặt đất chiến thắng IS hay không và liệu nó có thể hạn chế sự di chuyển và hoạt động của IS và làm suy yếu khả năng quân sự và nhân lực của IS hay không. Và liệu Nga có đạt lợi ích gì từ các chiến dịch không kích này.

Mustafa Bakour, một sĩ quan quân đội Syria đào tẩu và là nhà phân tích quân sự sống ở tỉnh Idlib, Tây Bắc Syria, nói với Al-Monitor: “Các thành viên IS đã có được kinh nghiệm khi ẩn náu và di chuyển ở Badia, nơi có địa hình hiểm trở, đồi núi và những nơi ẩn náu tự nhiên thuận lợi và đây là điều khiến chúng dễ dàng thực hiện các hoạt động chống lại quân đội chính phủ và các đồng minh. Chiến dịch không kích dữ dội của Nga nhằm vào IS chủ yếu nhằm mục đích giảm thiểu thiệt hại về người mà quân đội chính phủ và lực lượng dân quân ủng hộ phải đối mặt”.

“Vì các lực lượng quân đội chính phủ và đồng minh đang phải đối mặt với tổn hại về sức người, sức của, Nga đã sử dụng lực lượng không quân của mình với hy vọng [hỗ trợ] các lực lượng mặt đất. Máy bay sở hữu sức công phá lớn nhưng lại không thể kiểm soát được đất liền. Lực lượng mặt đất bởi vậy sẽ góp phần áp đặt quyền kiểm soát trên mặt đất sau các cuộc không kích. Đây là những gì Nga đã làm thành công trong cuộc chiến của quốc gia Trung Đông này trong việc đẩy lùi quân đội Syria Tự do ở Idlib. Tuy nhiên, tôi không nghĩ rằng điều này sẽ thành công ở Badia, một khu vực rộng lớn và nơi IS có nhiều địa điểm ẩn náu. Tổ chức này cũng áp dụng chiến thuật du kích và dựa vào việc tấn công các mục tiêu của mình và sau đó rút lui và ẩn náu”, ông Bakour cho biết.

Abbas Sharifeh , một nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Jusoor có trụ sở tại Istanbul, nói với Al-Monitor, “Chiến dịch quân sự mặt đất mà lực lượng chính phủ Syria phát động với sự hỗ trợ của lực lượng Nga nhắm vào các chân rết IS ở Badia đã thất bại vì nhiều lý do. Chiến lược của IS dựa trên việc đột kích nhanh, phục kích và gây mất ổn định đối phương để tránh bị tiêu diệt. Tôi không nghĩ rằng không quân Nga một mình đủ khả năng loại bỏ tổ chức. Tuy nhiên, tạm thời Nga làm suy yếu và hạn chế hoạt động của IS. Tuy nhiên, những hoạt động này có thể tiếp tục sau khi các cuộc không kích tạm dừng ”.

Không kích rất tốn kém. Các quốc gia chỉ sử dụng hình thức này trong những trường hợp cực kỳ cần thiết hoặc khi có những lợi ích tiềm năng sau đó. Và vì hầu hết các cuộc không kích của Nga gần đây đều tập trung vào một khu vực rộng lớn của Badia, câu hỏi đặt ra là Nga đang dựa vào cái gì và liệu có thu được lợi nhuận thực sự để bù đắp chi phí cho những cuộc không kích này hay không.

Một nhà nghiên cứu kinh tế chính trị độc lập, Yahya al-Sayed Omar, nói với Al-Monitor, “Có nhiều lý do khiến Badia của Syria trở nên rất quan trọng về mặt kinh tế. Nó nằm ở giữa Syria, và nó bao gồm các con đường nối phía đông và phía tây của đất nước. Ngoài ra, chính phủ Syria đang tìm cách kích hoạt tuyến thương mại với Iraq, do đó cần phải đảm bảo an toàn cho con đường này ”.

Tờ Al-Watan, cơ quan thân cận với chính quyền Syria đưa tin trong một báo cáo ngày 7 tháng 3 về năng lực thương mại giữa Syria và Lebanon và giữa Syria và Iraq qua cửa khẩu Abu Kamal. Người quản lý khu vực cửa khẩu Abu Kamal, Assem Iskandar, nói với Al-Watan rằng trung bình mỗi ngày có khoảng 25 xe tải chở hàng hóa địa phương vào Iraq.

Theo các nguồn tin được tờ báo này trích dẫn vào tháng Giêng, tổng doanh thu từ những chuyến hàng vượt cửa khẩu Abu Kamal vào năm 2020 đạt khoảng 800 triệu bảng Syria (khoảng 276.000 USD).

Ông Omar cho biết: “Nga đã đầu tư vào một số cơ sở quan trọng ở Syria, một số cơ sở nằm ở Badia, chẳng hạn như mỏ dầu Shaer, nhà máy khí đốt Hayyan và khu vực khai thác Khunayfis, và bất kỳ cuộc tấn công nào của IS vào các cơ sở này sẽ làm gián đoạn hoạt động và khiến Nga mất các khoản đầu tư của mình ”.

Ông nói: “Nga đang đầu tư vào lĩnh vực dầu mỏ của Syria. Những người am hiểu về vị trí của các mỏ dầu ở Syria đều biết rõ rằng một số mỏ quan trọng nằm ở những khu vực mà Nga đang tiến hành triển khai các cuộc không kích. Cánh đồng Wadi al-Ubaid, nằm giữa các tỉnh Deir Ez-Zor và Raqqa, là một trong những cánh đồng quan trọng và sự hiện diện của IS ở xung quanh khiến việc đầu tư vào lĩnh vực này trở nên rất rủi ro. Các cuộc không kích của Nga cũng nhắm vào Jabal al-Bishri ở phía tây Deir ez-Zor vì đây là thành trì chính của lực lượng IS ẩn náu trong nhiều hang động gần đó. Jabal al-Bishri rất giàu tài nguyên thiên nhiên với mỏ cát và đá cẩm thạch, mỏ nhựa đường và đá”.

Vũ Thu Hương