Đơn vị quản lý hồ Dầu Tiếng lý giải về việc tối thông báo, sáng xả lũ
Không phải lúc nào hồ Dầu Tiếng cũng xả 200 m3/s mà trong quá trình vận hành đơn vị quản lý sẽ điều chỉnh giảm lại để ứng phó kịp thời
Sáng 25-11, Công ty TNHH MTV Khai thác Thủy lợi miền Nam, đơn vị quản lý hồ Dầu Tiếng chính thức xả lũ hồ Dầu Tiếng, thời gian xả từ 7 giờ ngày 25-11 đến 7 giờ ngày 2-12. Lưu lượng xả linh hoạt: 36-200 m3/s. Việc xả lũ diễn ra trong bối cảnh bão số 15 đang có nguy cơ ảnh hưởng đến TP HCM khiến người dân vùng hạ du khá lo lắng.
Để hiểu rõ hơn về quy trình xả lũ tại hồ Dầu Tiếng và mức độ rủi ro trong lần xả thứ 8 trong năm, phóng viên Báo Người Lao Động đã có cuộc trao đổi nhanh với ông Nguyễn Văn Lanh, Phó Giám đốc Chi nhánh Dầu Tiếng - Phước Hòa, thuộc Công ty TNHH MTV Khai thác Thủy lợi miền Nam.
Phỏng vấn ông Nguyễn Văn Lanh, Phó Giám đốc Chi nhánh Dầu Tiếng - Phước Hòa, thuộc Công ty TNHH MTV Khai thác Thủy lợi miền Nam.
PV: Thưa ông, tối qua Công ty TNHH MTV Khai thác Thủy lợi miền Nam có thông báo về thời gian xả lũ của hồ Dầu Tiếng từ 7 giờ ngày 25-11 đến 2-12, việc thông báo này có quá gấp không?
Ông Nguyễn Văn Lanh: Không, cái này là bình thường. Bởi lẽ, với quy trình xả lũ năm 2000 quy định thời gian xả lũ là phải thông báo trước, còn bây giờ thay thế bằng quy trình 3474 đơn hồ và quy trình 1895 của Thủ tướng thì không có thời gian báo trước, đó là cơ sở pháp lý. Còn về tính chất vận hành hồ luôn bám sát diễn biến thời tiết để có kế hoạch tích, xã hợp lý. Nghĩa là bình thường trong thời gian triều cường chúng tôi đã duy trì dòng chảy sau đập chỉ tối thiểu bằng 36 m3/s.
Cho nên, hồ đã làm vai trò cắt giảm lũ trong thời gian triều cường rồi. Vì vậy, trong thời điểm triều cường xuống, đơn vị phải tranh thủ thời gian này để cân đối việc xả lũ. Về thời gian quyết định xả lũ, đơn vị dựa trên diễn biến thời tiết, dự báo, cảnh báo để đưa ra quyết định xả lũ. Cho nên, cần phải có sự quyết đoán thời gian xã lũ là như thế.
Hơn nữa, trong thông báo của đơn vị để lưu lượng xả từ 36 đến 200 m3/s, có nghĩa là không phải lúc nào cũng xả 200 m3/s mà trong quá trình vận hành thì có thể mình sẽ điều chỉnh giảm lại để ứng phó kịp thời.
Nếu chúng ta cứ tính thông báo trước mấy ngày thì đó là vận hành không theo diễn biến thực tiễn. Nếu chúng ta áp dụng như vậy thì đôi khi lại là cứng nhắc, ảnh hưởng đến việc tích nước của hồ cũng như phòng và giảm lũ cho hạ du.
Xả lũ hồ Dầu Tiếng từ 7 giờ ngày 25-11 đến 7 giờ ngày 2-12
PV: Ông có thể giải thích lý do vì sao trong thông báo xả lũ không có vùng ngập bị ảnh hưởng do xả lũ mà mình chỉ nói chung là vùng ven sông Sài Gòn?
Ông Nguyễn Văn Lanh: Cái này rất đơn giản, bởi lẽ đối với sông Sài Gòn chế độ thủy văn bị tác động của triều cường vùng hạ du và triều ảnh hưởng cho tới tận chân đập. Do triều cường tác động tới tận chân đập nên bình thường mực nước ngập ven sông khi chưa có mưa, xả lũ cũng đã bị ngập do triều cường rồi. Sông có hành lang thoát lũ, nhưng hiện nay người dân canh tác ra tận mép bờ sông nên khi triều cường lên đã bị ngập hằng ngày. Cho nên, khi hồ tăng lưu lượng xả lũ cộng hưởng với việc triều cường lên trong ngày nước không thoát ra được dẫn đến ngập cục bộ. Ngập cục bộ ở đây là ngập khu vực ven sông 1-2 ha, còn khu vực sâu bên trong tùy thuộc vào triều cường, lượng xả, mưa sẽ gây ra ngập ở những khu vực khác. Cho nên, Ban quản lý hồ chỉ cảnh báo chung chung là khi có triều cường, xả lũ, mưa sẽ xảy ra ngập cục bộ ở một số vị trí.
PV: Xin ông cho biết mức độ ngập khi xả lũ đợt 8 này sẽ ra sao? Nếu như bão số 15 vào gây mưa lớn kết hợp với việc xả lũ thì sẽ ảnh hưởng như thế nào đối với vùng hạ du?
Ông Nguyễn Văn Lanh: Đối với đoạn sông Sài Gòn, việc bị tác động của xả lũ chỉ từ sau đập cho tới Thủ Dầu Một. Có nghĩa là từ Thủ Dầu Một về phía biển chủ yếu ảnh hưởng do triều; còn từ Thủ Dầu Một đến đập bị ảnh hưởng một phần triều cường và phần lớn ảnh hưởng do xả lũ, mưa. Mức độ tăng dần từ Thủ Dầu Một lên đến đập.
Trong quá trình vận hành mức xả 200 m3/s thì có ngập cục bộ một số địa phương như ấp 1, xã Lộc Ninh, tỉnh Tây Ninh (trước đây là xã Bến Củi, tỉnh Tây Ninh cũ) và xã Dầu Tiếng, TP HCM. Nguyên nhân, do nút thắt dòng sông và người dân trồng cây lấn chiếm dòng chảy nên nước không kịp thoát. Vì vậy, người dân cần phải bố trí cây trồng hợp lý cũng như thu hoạch cây hoa màu trước giai đoạn từ tháng 8 đến 10 trong năm. Bởi vì, thời điểm này xảy ra triều cường, mưa lớn trong năm, vận hành điều tiết xả lũ hồ.
Đúng ra, nếu không có áp thấp khả năng mạnh lên thành cơn bão số 15 thì chúng tôi không xả lũ. Nhưng hiện nay trong quá trình vận hành hồ, chúng tôi chưa thể nào tính được rủi ro xảy ra. Bởi lẽ, khi nó đã xảy ra giống như miền Trung, hồ tích đủ mực nước dâng bình thường và xảy ra mưa lớn bắt buộc phải xả lũ. Như vậy, lúc này kết hợp lũ, mưa và triều cường sẽ thành tổ hợp bất lợi. Cho nên, đợt này từ ngày 25-11 đến 2-12 là thời gian đỉnh triều cường xuống, trời cũng đang nắng, bão chưa vào thì chúng tôi phải tranh thủ hạ mực nước hồ xuống.
PV: Mới đây, TP HCM có yêu cầu không xả lũ khi mưa lớn, với thông báo này thì công ty sẽ điều tiết xả lũ ra sao?
Ông Nguyễn Văn Lanh: Dựa trên dự báo của áp thấp nhiệt đới có thể mạnh lên thành bão số 15, có khả năng từ ngày 27 trở đi vùng đất liền sẽ bị ảnh hưởng. Mà khi ảnh hưởng sẽ gây ra mưa lớn nên chúng tôi mới phải vận hành tăng cái lưu lượng xả trước từ ngày 25-11 với lưu lượng có thể tối đa 200 m3/s, đó là chủ động rồi.
Đến ngày 28 khi xảy ra mưa và mực nước tại trạm Phú An vượt mức báo động, lúc đó chúng tôi sẽ giảm về mức 36 m3/s hay 50 m3/s, việc này thực hiện đúng với tinh thần chỉ đạo là không xả lũ vào lúc mưa lớn.
