Đồng bào dân tộc thiểu số ở Lộc Ninh vươn lên từ những 'mùa vàng' trên đất đỏ

Những năm trước đây, cuộc sống của đồng bào dân tộc thiểu số ở Lộc Ninh chủ yếu gắn liền với nương rẫy, canh tác manh mún, tự cung tự cấp. Việc thiếu vốn, thiếu kiến thức sản xuất, thị trường bấp bênh khiến cái nghèo, cái đói đeo bám dai dẳng, nhất là ở các xã vùng sâu như Lộc Thái, Lộc Hòa, Lộc Khánh...

Đổi thay từng ngày

Nhưng giờ đây, diện mạo nông thôn huyện vùng biên của tỉnh Bình Phước đang từng ngày khởi sắc. Đi trên con đường dẫn vào ấp Tân Hưng (xã Lộc Thái), có thể dễ dàng bắt gặp trang trại của anh Điểu Phước – người dân tộc S’tiêng, một trong những hộ làm kinh tế giỏi tại địa phương.

Trên khu đất rộng 3 ha trước đây là rẫy điều cằn cỗi, anh Phước mạnh dạn cải tạo, chuyển sang trồng xen canh sầu riêng, bơ, mít Thái và nuôi gà thả vườn.

Chuyển đổi sản xuất theo hướng hàng hóa giúp đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lộc Ninh làm giàu.

“Lúc đầu cũng lo lắm, sợ đầu tư xong không bán được. Nhưng nhờ tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật của huyện, rồi được hỗ trợ đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử, tôi mới thấy mình đi đúng hướng”, anh Phước tâm sự.

Nhờ mạnh dạn chuyển đổi theo hướng sản xuất hàng hóa, ứng dụng thương mại điện tử, hiện mỗi năm, mô hình của anh Phước cho thu nhập gần 400 triệu đồng, tạo việc làm thời vụ cho 5-7 lao động địa phương. “Mình thoát nghèo rồi, giờ cố gắng giúp bà con cùng phát triển nữa”, anh Phước nói, ánh mắt rạng ngời niềm tin.

Nếu như các hộ sản xuất giỏi là những “ngọn cờ đầu” trong chuyển đổi tư duy sản xuất, thì các HTX lại chính là lực đẩy giúp cộng đồng dân tộc thiểu số ở Lộc Ninh phát triển bền vững. Trong đó, HTX nông nghiệp – dịch vụ Lộc Hòa (xã Lộc Hòa) là một mô hình điển hình.

Thành lập năm 2019 với chỉ 12 thành viên, đến nay HTX Lộc Hòa đã thu hút hơn 60 hộ tham gia, trong đó hơn 50% là người dân tộc Khmer, S’tiêng.

Để nâng cao hiệu quả, HTX tổ chức sản xuất tập trung theo hướng hữu cơ, liên kết trồng rau màu, cây ăn trái theo tiêu chuẩn VietGAP và ký hợp đồng tiêu thụ với các chuỗi siêu thị tại TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, và đang hướng đến các thị trường xuất khẩu.

Chìa khóa thành công

Ông Trần Văn Lương, Giám đốc HTX Lộc Hòa, chia sẻ: “Chúng tôi không chỉ giúp bà con có đầu ra ổn định mà còn tổ chức đào tạo kỹ thuật canh tác, hướng dẫn ghi chép nhật ký đồng ruộng, xây dựng thương hiệu sản phẩm. Nhờ đó, thu nhập các thành viên tăng từ 2-3 lần so với trước”.

Hiện mỗi năm, HTX giải quyết việc làm thường xuyên cho 30 lao động và hàng trăm lao động thời vụ. Một số sản phẩm chủ lực như xoài keo, chuối già Nam Mỹ, rau dền đỏ... đã được chứng nhận OCOP 3 sao cấp tỉnh, mở rộng kênh phân phối qua sàn thương mại điện tử và các hội chợ nông sản.

Những diễn biến từ thực tế cho thấy thành quả mà đồng bào dân tộc thiểu số ở Lộc Ninh đạt được trong thời gian qua là nhờ vào sự thay đổi tư duy – từ sản xuất nhỏ lẻ sang liên kết, từ làm theo tập quán cũ sang học hỏi kỹ thuật mới, ứng dụng công nghệ.

Theo thống kê, huyện Lộc Ninh hiện có hơn 20 mô hình HTX hoạt động hiệu quả, trong đó có 7 HTX do đồng bào dân tộc thiểu số làm chủ. Các mô hình này không chỉ giúp ổn định thu nhập mà còn góp phần gìn giữ đất rừng, phát triển bền vững vùng biên.

Huyện Lộc Ninh định hướng phát triển nông nghiệp theo hướng liên kết, nâng cao giá trị gia tăng.

Đặc biệt, những năm qua, các ban ngành chức năng địa phương đã chú trọng đến công tác đào tạo nghề, hỗ trợ tín dụng và kết nối thị trường cho người dân. “Mỗi năm, huyện tổ chức hơn 30 lớp tập huấn, ưu tiên cho người dân tộc thiểu số, đồng thời bố trí nguồn vốn từ các chương trình mục tiêu quốc gia để hỗ trợ giống, vật tư, hạ tầng sản xuất”, lãnh đạo UBND huyện Lộc Ninh cho biết.

Đáng chú ý, những chuyển biến trong sản xuất của đồng bào dân tộc thiểu số miền núi ở Lộc Ninh, với vai trò dẫn dắt của các HTX, tổ hợp tác, không thể không kể đến sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Bình Phước.

Cụ thể, trong những năm qua, với vai trò là tổ chức đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của HTX, Liên minh HTX Việt Nam đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ thiết thực, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế hợp tác trên địa bàn huyện Lộc Ninh.

Các chương trình không chỉ tạo điều kiện để HTX nâng cao năng lực sản xuất, mà còn mở ra cơ hội vươn lên thoát nghèo, làm giàu bền vững cho nhiều hộ dân tộc thiểu số.

Khát vọng vươn xa

Theo đại diện Liên minh HTX tỉnh Bình Phước, thông qua nguồn lực từ các chương trình mục tiêu quốc gia, dự án hỗ trợ phát triển HTX giai đoạn 2021–2025, nhiều HTX ở Lộc Ninh đã được hỗ trợ máy móc thiết bị, tập huấn kỹ thuật, chuyển giao khoa học công nghệ, tư vấn xây dựng phương án sản xuất kinh doanh…

Đặc biệt, chương trình hỗ trợ xúc tiến thương mại, kết nối thị trường của Liên minh HTX Việt Nam đã giúp các HTX mạnh dạn mở rộng kênh tiêu thụ sản phẩm, tham gia các sàn thương mại điện tử, nâng cao giá trị nông sản địa phương.

Điển hình là HTX nông nghiệp dịch vụ Đức Hạnh đã được hỗ trợ xây dựng nhà sơ chế, máy sấy nông sản và tập huấn sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Nhờ đó, HTX không chỉ nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn giúp hàng chục hộ thành viên, chủ yếu là người dân tộc S’tiêng và Khmer, có việc làm thường xuyên với thu nhập ổn định.

Hay như tại xã Lộc Thạnh, mô hình HTX điều sạch Lộc Thạnh cũng đang phát triển hiệu quả sau khi được hỗ trợ xây dựng thương hiệu, bao bì sản phẩm và kết nối với chuỗi siêu thị trong nước. “Nếu không có sự hỗ trợ từ Liên minh HTX Việt Nam, HTX rất khó tiếp cận được các thị trường lớn. Nay sản phẩm của HTX đã có mặt ở TP.HCM, Đồng Nai và cả bán online”, đại diện HTX cho hay.

Có thể nói, từ một vùng đất khó, Lộc Ninh đang từng bước khẳng định vị thế là vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa gắn với phát triển bền vững, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số là lực lượng quan trọng. Qua sự đồng hành của chính quyền, sự chung tay của HTX và khát vọng vươn lên của người dân, câu chuyện thoát nghèo, làm giàu ở Lộc Ninh không chỉ là thành tựu kinh tế mà còn là minh chứng cho sức mạnh của niềm tin và sự đổi mới tư duy.

Những bước chân vững chãi trên đất đỏ hôm nay chính là lời khẳng định mạnh mẽ rằng với quyết tâm và sự hỗ trợ đúng hướng, đồng bào dân tộc thiểu số ở Lộc Ninh hoàn toàn có thể làm giàu trên chính quê hương mình.

Đông Phong