Đồng bộ thể chế để đột phá phát triển nhà ở xã hội
Tại buổi tọa đàm về 'Đột phá để phát triển nhà ở xã hội' do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức ngày 6/5, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh đánh giá, việc phát triển nhà ở xã hội đã có nhiều chuyển biến tích cực.
Trong đó, Thứ trưởng nêu: một trong các giải pháp được quan tâm là hoàn thiện thể chế đã có hiệu ứng tích cực.
Tiếp tục đồng bộ chính sách
Các số liệu, thông tin tại tọa đàm cho thấy, các bộ, ngành tích cực tổng kết vướng mắc những thực tế để sửa đổi các quy định, trong đó tập trung cải cách thủ tục hành chính, phân cấp phân quyền, xây dựng cơ chế ưu đãi nhà đầu tư, quan tâm các đối tượng - nhất là lực lượng vũ trang và công nhân khu công nghiệp - tạo thuận lợi thúc đẩy đầu tư phát triển nhà ở xã hội.

Các khách mời tại buổi tọa đàm.
Hiện nay Bộ Xây dựng là cơ quan chủ trì tham mưu, xây dựng dự thảo Nghị định để quy định chi tiết cơ bản đã hoàn thiện bước ban đầu. Đến nay, Bộ Xây dựng đã gửi tất các bộ, ngành, địa phương, các doanh nghiệp, các tổ chức chính trị xã hội, để lấy ý kiến tổng hợp trước ngày 8/6.
Tại tọa đàm, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh bày tỏ: "Rất mong các bộ, ngành, địa phương sớm đóng góp ý kiến để nghị định đảm bảo được thực tiễn, đồng bộ với Nghị quyết và có hiệu lực từ ngày 1/7 đúng như kế hoạch đặt ra".
Trong thời gian tới, ông đề nghị các bộ, ngành đã được giao nhiệm vụ tại Nghị Quyết số 155 của Chính phủ tích cực tuyên truyền, phổ biến quán triệt nghị quyết này, tuyên truyền để có hiệu quả tốt hơn.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh.
Mặt khác, đến thời điểm này về mặt thể chế đối với việc phát triển nhà ở xã hội cơ bản đã được hoàn thiện, có nhiều cơ chế chính sách đột phá, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, các cấp chính quyền địa phương triển khai thực hiện.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh mong các cấp chính quyền địa phương hết sức quan tâm đến công tác lãnh đạo chỉ đạo, thúc đẩy triển khai đề án đầu tư ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội đến năm 2030. Trước mắt trong năm 2025 cần quyết tâm hoàn thành tất cả các chỉ tiêu theo Quyết định số 444 đã được Thủ tướng Chính phủ giao trong năm nay.
Phát biểu tại tọa đàm, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM đánh giá, Nghị quyết 201 có 2 nhóm chính sách đặc thù nổi bật.
Thứ nhất là quyết định thành lập Quỹ Phát triển nhà ở quốc gia. Lần đầu tiên quy giải quyết nhà ở cho cán bộ công chức, viên chức Nhà nước và phát triển nhà ở xã hội cho thuê được thể chế hóa.
Thứ hai là cơ chế đặc thù vượt trội, đột phá. Nổi bật là đổi mới triệt để quy trình thủ tục đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội. Bộ Xây dựng vừa rồi đã đúc kết lại là sẽ giảm được 350 ngày làm thủ tục nhà ở xã hội.
Là một doanh nghiệp làm dự án nhà ở xã hội, ông Phạm Tiến Dũng, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Cát Tường đánh giá: "Nghị quyết 201 vừa ban hành không chỉ là tháo gỡ pháp lý mà còn là cam kết chính trị ở cấp cao nhất đối với người dân có thu nhập thấp chưa có nhà ở. Đây là chính sách rất nhân văn. Chính sách này ngoài tháo gỡ khó khăn còn tạo được niềm tin thể chế để các doanh nghiệp như chúng tôi tin tưởng khi phát triển các dự án nhà ở xã hội".
Kinh nghiệm từ địa phương tiêu biểu
Một trong những địa phương chủ động, linh hoạt trong việc thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội hiệu quả, ông Phạm Văn Thịnh, Phó chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang chia sẻ, để Bắc Giang rút được những kinh nghiệm trong thời gian vừa qua, có lẽ đầu tiên là nhận thức của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền.

Nhà ở xã hội Evergreen Bắc Giang đã đi vào hoạt động.
Ông Phạm Văn Thịnh cho rằng, quyền của công dân Việt Nam đó là quyền có được nhà ở phù hợp với thu nhập của mình, điều đó được thể hiện qua Hiến pháp, trong quá trình dưới sự lãnh đạo của Đảng. Chính vì vậy, Cấp ủy, chính quyền địa phương luôn có nhiệm vụ quan trọng đảm bảo chỗ ở cho người dân phù hợp với thu nhập của mình.
Bày tỏ quan điểm của lãnh đạo địa phương, Phó chủ tịch Phạm Văn Thịnh cho rằng, mỗi dự án nhà ở xã hội là dự án phát triển kinh tế mang tính chất bền vững, nếu xét tổng thể chỉ tiêu thì rất toàn diện và bền vững.
"Chúng tôi đặt kế hoạch trên 70.000 căn hộ nhà ở xã hội, dự tính quy mô 110.000 ngàn tỷ, từ đó thu hút đầu tư hơn 4 tỷ đô la. Sử dụng lao động, nguyên vật liệu công ăn việc làm tại địa phương. Điều này mang ý nghĩa bền vững, hướng tới nhiệm vụ an sinh xã hội, nhưng lại quyết tâm cao bởi nhận thức rõ đây là dự án phát triển kinh tế xã hội cho địa phương. Từ nhận thức đó, chúng tôi thể hiện kế hoạch cụ thể.
Ví dụ, năm 2024 xác định vị trí khu đất tổng cộng 200ha để thực hiện trên 70.000 căn. Đến nay, đã lựa chọn phê duyệt, lựa chọn xong chủ đầu tư với 14 dự án đối với 29.000 căn. Nếu mọi việc nhanh chóng thuận lợi, trong tháng 7 lựa chọn 15 chủ đầu tư với trên 30.000 căn. Đến quý I/2026, sẽ lựa chọn toàn bộ chủ đầu tư để triển khai trên 70.000 nhà ở xã hội để đạt chỉ tiêu Thủ tướng đã giao", ông Phạm Văn Thịnh khẳng định.
Ông Phạm Văn Thịnh nhấn mạnh thêm, điều quan trọng là vấn đề nhận thức từ người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, bằng các biện pháp huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, đưa vào kế hoạch về quy hoạch, xây dựng, kế hoạch phát triển nhà ở. Đồng thời, gắn trách nhiệm người đứng đầu của các cấp dưới trong vấn đề giải phóng mặt bằng, các vấn đề xây dựng hạ tầng để đảm bảo cho các khu đất khi nhà ở xã hội hoàn thành sẽ được đồng bộ.
Cùng với đó, Phó chủ tịch Phạm Văn Thịnh cho biết, "Chúng tôi thành lập tổ hỗ trợ dự án nhà ở xã hội. Mỗi một tháng chúng tôi họp một lần, mọi vướng mắc được giải quyết trong thời gian ngắn".
Đồng thời, chúng tôi phải lựa chọn chủ đầu tư có năng lực, hầu hết các chủ đầu tư không vay vốn ngân hàng, hoàn toàn bằng vốn tự có, chỉ xây dựng lên đến tầng 3, 4 là được mở bán. Từ đó luồng tiền từ phía khách hàng và phía ngân hàng chính sách tài trợ nên doanh nghiệp không phải vay vốn ngân hàng.
Theo báo cáo của các địa phương, hiện có 1.309 dự án, với quy mô 9.733 ha đất phát triển nhà ở xã hội. Đến nay, cả nước có 108 dự án hoàn thành, 155 dự án đã khởi công và 416 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư. Từ giai đoạn đầu gần như không đáng kể, đến nay đã có hơn 600.000 căn được đầu tư xây dựng là một nỗ lực rất lớn.
Hiện, Bộ Xây dựng đôn đốc, tháo gỡ các vướng mắc, trong đó có 20 địa phương khá tích cực, nhiều nơi, nhiều dự án triển khai quyết liệt. Tính đến thời điểm này đã hoàn thành 71.000 căn so với mục tiêu 100.000 căn trong năm nay; còn 30.000 căn đang thực hiện.
Một số địa phương tích cực triển khai dự án nhà ở xã hội có thể kể đến như: Hải Phòng, Đà Nẵng, Huế, Bắc Giang, Bắc Ninh, Thái Bình, Hải Dương… Đây là những địa phương gần như đã hoàn thành. Một số địa phương đang cần phải tích cực triển khai mới hoàn thành như: Thái Nguyên, Khánh Hòa, Bình Thuận, Bình Dương, Long An…