Động đất mạnh tại Afghanistan: Điều gì cản trở công tác cứu hộ?

Chuyện gì đã xảy ra?

Lúc 23h47 (19h47 GMT) ngày Chủ nhật, trận động đất làm rung chuyển các tỉnh Nangarhar và Kunar ở miền Đông Afghanistan. Tâm chấn ở độ sâu 8km, tức là một trận động đất nông.

Động đất nông thường gây thiệt hại nặng hơn vì tâm chấn và sóng địa chấn nằm gần bề mặt Trái Đất. Sóng từ động đất sâu phải di chuyển xa hơn mới đến được bề mặt, do đó mất bớt năng lượng.

20 phút sau, một trận động đất 4,5 độ Richter xảy ra ở phía bắc Basawul (tỉnh Nangarhar). Từ đó, nhiều dư chấn với độ lớn từ 4,3 đến 5,2 tiếp tục xuất hiện gần thủ phủ Jalalabad và Basawul.

Một bản đồ từ Cục Khảo sát Địa chất Mỹ cho thấy trận động đất mạnh 6 độ richter xảy ra ở khu vực đông nam Afghanistan, gần biên giới Pakistan vào Chủ Nhật, ngày 31/8/2025. (Ảnh: Cục Khảo sát Địa chất Mỹ)

Công tác cứu hộ diễn ra thế nào?

Người phát ngôn Bộ Y tế Sharafat Zaman cho biết, nhiều ngôi làng đã bị phá hủy hoàn toàn.

Theo kênh TOLOnews, trực thăng đã chở 335 người bị thương đến Bệnh viện Vùng Nangarhar. Bộ Quốc phòng cũng điều 30 bác sĩ và 800kg thuốc men đến Kunar để hỗ trợ các bệnh viện quá tải.

Binh lính Taliban và người dân đưa nạn nhân động đất lên xe cứu thương tại sân bay ở Jalalabad, Afghanistan, vào thứ Hai. (Ảnh: Reuters)

Điều gì cản trở công tác cứu hộ?

Một ngày trước động đất, lũ quét đã tàn phá tỉnh Nangarhar, làm hỏng đường sá và đất nông nghiệp.

Theo nhà địa chất Zakeria Shnizai (Đại học Oxford), địa hình núi non khiến lũ lụt phá hủy cầu đường, cô lập nhiều cộng đồng và hạn chế việc sử dụng thiết bị hạng nặng. Nguy cơ sạt lở, đá lăn cũng gia tăng.

Việc vận chuyển lương thực, nước uống và thuốc men trở nên khó khăn, làm chậm trễ ứng cứu. Nghiên cứu cho thấy mưa theo mùa có thể làm trầm trọng thêm hậu quả của động đất.

Phóng viên Mohsin Momand của Al Jazeera tại Kabul cho biết, nhiều tuyến đường bị phủ kín đá sau động đất, gây khó khăn lớn cho xe cứu hộ.

Ngoài ra, Afghanistan còn thiếu nguồn lực, hạ tầng yếu kém và hệ thống cảnh báo sớm, khiến việc sơ tán và giảm thiểu rủi ro gặp khó khăn.

Afghanistan có thường xuyên xảy ra động đất không?

Afghanistan nằm trong khu vực địa chấn mạnh ở Trung Á, nơi mảng kiến tạo Ấn Độ và Á-Âu va chạm, dẫn tới nhiều trận động đất vừa và mạnh.

Gần đây, khu vực Hindu Kush liên tiếp hứng chịu các trận động đất 5,2–5,6 độ. Năm 2023, tỉnh Herat bị động đất 6,3 độ, khiến hơn 2.000 người thiệt mạng. Tháng 6/2022, trận động đất 6 độ tàn phá các tỉnh Paktika, Paktia, Khost và Nangarhar.

Tình hình mới nhất

Theo Bộ Giao thông Afghanistan, quốc lộ từ Jalalabad đến Kunar đã được mở lại. Tuy nhiên, nhiều tuyến đường bên trong Kunar vẫn bị phong tỏa do đống đổ nát, lực lượng cứu hộ vẫn đang dọn dẹp để tiếp cận.

Lê Anh (Theo Aljazeera, CNN)