Đồng Nai đề xuất cơ chế đặc thù khai thác mỏ vật liệu

Dự án cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu chậm tiến độ vì thiếu mặt bằng và vật liệu san lấp. Ảnh: Hoàng Nhị

Báo cáo với đoàn công tác Bộ Nông nghiệp và Môi trường tại buổi làm việc với Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai ngày 04/3/2025 về vướng mắc pháp lý ở các mỏ khoáng sản trên địa bàn, Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Nai cho biết, tính đến hết năm 2024, trên địa bàn tỉnh có 26/32 mỏ khai thác khoáng sản vướng thủ tục pháp lý về cấp, gia hạn, điều chỉnh giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và hợp đồng thuê đất, 5 giấy phép mỏ đã hết hạn, 1 giấy phép mỏ chưa khai thác.

Cơ quan này cũng cho biết, sau khi làm việc với các cơ quan trung ương, Ủy ban nhân dân tỉnh đã thành lập Tổ tháo gỡ vướng mắc pháp lý cho các mỏ khoáng sản cung cấp vật liệu cho dự án trọng điểm phía Nam. Đến nay, nhiều mỏ đã được tháo gỡ vướng mắc, nhưng vẫn còn các mỏ đang phải ngưng khai thác do còn “nợ” thủ tục đất đai, đầu tư, cũng như một số đang chờ hiệu lực thi hành của Luật Địa chất khoáng sản năm 2024 (từ ngày 01/7/2025).

Về thủ tục đất đai, Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Nai cho biết hiện chưa có quy định về trình tự, thủ tục về đất đai đối với trường hợp đất đang thuộc quyền sử dụng đất của người dân. Về điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, thời gian qua khi kiểm tra, cơ quan chức năng đã phát hiện một số dự án đã được cấp giấy phép, đã nộp tiền cấp quyền để khai thác, đã thỏa thuận xong việc bồi thường với người sử dụng đất, nhưng doanh nghiệp chưa thực hiện thuê đất mà đã khai thác. Đến nay, những doanh nghiệp này mới nộp hồ sơ xin thuê đất, xin chuyển mục đích sử dụng đất.

Về thủ tục khai thác mỏ, Đồng Nai hiện có các cụm mở, tại các mỏ giáp ranh có thể khai thác thông với nhau để tăng sản lượng và tiết kiệm chi phí, tuy nhiên việc khai thác thông mỏ này phải thực hiện nhiều thủ tục, qua nhiều bước dẫn đến mất nhiều thời gian, không đáp ứng được yêu cầu cung ứng vật liệu cấp bách, do đó kiến nghị có thể áp dụng cơ chế đặc thù để rút ngắn thời gian, thủ tục đối với các mỏ này.

Khai thác vật liệu san lấp phục vụ thi công dự án cao tốc. Ảnh: T.Vương

Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai Nguyễn Thị Hoàng cho rằng Đồng Nai có trữ lượng đá xây dựng rất lớn và đủ đáp ứng cho các dự án trọng điểm khu vực phía Nam. Hiện có một số mỏ đề xuất xin tăng độ sâu khai thác, nhưng Luật Địa chất Khoáng sản năm 2024 chưa có hiệu lực thi hành, cần có cơ chế đặc thù để có ngay nguồn vật liệu.

Vì vậy, bà Hoàng kiến nghị các công trình trọng điểm như cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Dầu Giây - Tân Phú, sân bay Long Thành được áp dụng cơ chế đặc thù về thủ tục khai thác vật liệu xây dựng phục vụ dự án trọng điểm quốc gia. “Vấn đề là các dự án trọng điểm cần khối lượng đá lớn, thời gian cấp bách. Để giải quyết, tỉnh Đồng Nai kiến nghị cơ quan Trung ương đồng hành với tỉnh để tháo gỡ vướng mắc tại các mỏ khoáng sản”, bà Hoàng kiến nghị.

Trong số các dự án trọng điểm ở Đồng Nai có dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu. Công trình này có tổng chiều dài 53,7 km, tổng mức đầu tư 17.800 tỷ đồng, đi qua địa phận hai tỉnh Đồng Nai và Bà Rịa – Vũng Tàu. Trước đó, theo tính toán của Bộ Giao thông vận tải (nay là Bộ Xây dựng), tổng khối lượng đá cần cho dự án khoảng 1,89 triệu m3; tổng khối lượng cát khoảng 0,87 triệu m3 và tổng khối lượng đất đắp khoảng 6,4 triệu m3. Riêng nguồn cung vật liệu đất đắp, chủ đầu tư cho biết hiện đang bị thiếu hụt nguồn cung, ảnh hưởng đến tiến độ dự án. Do nguồn cung vật liệu san lấp của dự án này khan hiếm, tỉnh Đồng Nai từng đề nghị dùng lượng đất đào lên từ dự án sân bay Long Thành để thi công cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu.

Kết luận tại buổi làm việc, Phó cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường Vũ Sỹ Kiên, đã đề nghị tỉnh Đồng Nai tổng hợp, có báo cáo chi tiết về công suất các mỏ đang khai thác, phân loại các mỏ cung cấp vật liệu cho những công trình trọng điểm; ngành chức năng Đồng Nai cần báo cáo bằng văn bản, nêu rõ khó khăn, vướng mắc về đất đai, đầu tư tại từng mỏ và đề xuất giải pháp tháo gỡ bằng cơ chế đặc thù gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Ông Vũ Sỹ Kiên cũng nhấn mạnh rằng Bộ cam kết đồng hành, hỗ trợ tỉnh Đồng Nai nhằm sớm tháo gỡ vướng mắc về pháp lý tại các mỏ khai thác khoáng sản, giải quyết bài toán vật liệu xây dựng phục vụ dự án trọng điểm phía Nam.

Thiên Ân