Động thái bất ngờ của các quốc gia Arab với Hamas
Các quốc gia Arab và Hồi giáo, bao gồm Qatar, Saudi Arabia và Ai Cập, lần đầu tiên đã đưa ra lời kêu gọi chung yêu cầu Phong trào Hồi giáo Hamas buông bỏ vũ khí và từ bỏ quyền lực ở Dải Gaza, như một phần trong nỗ lực chấm dứt chiến tranh tại vùng lãnh thổ này.
Người dân Palestine nhận thực phẩm cứu trợ tại Gaza. Ảnh: THX/TTXVN
Theo đài CNN, Liên đoàn Arab gồm 22 thành viên, toàn bộ Liên minh châu Âu và 17 quốc gia khác đã ủng hộ tuyên bố được ký kết tại hội nghị Liên hợp quốc (LHQ) do Saudi Arabia và Pháp đồng tổ chức ngày 29/7.
Cuộc họp tại New York nhằm mục đích giải quyết "giải pháp hòa bình cho vấn đề Palestine và việc thực hiện Giải pháp Hai Nhà nước". Tuyên bố cũng nêu rõ những bước mà các bên ký kết cho rằng nên được thực hiện tiếp theo.
Tài liệu chung nêu rõ: "Việc quản lý, thực thi pháp luật và an ninh trên toàn bộ lãnh thổ Palestine phải hoàn toàn thuộc về Chính quyền Palestine, với sự hỗ trợ quốc tế phù hợp", đồng thời cho biết thêm rằng "trong bối cảnh chấm dứt chiến tranh ở Gaza, Hamas phải chấm dứt quyền cai trị của mình tại Gaza và giao nộp vũ khí cho Chính quyền Palestine, với sự tham gia và hỗ trợ quốc tế, phù hợp với mục tiêu về một Nhà nước Palestine có chủ quyền và độc lập”.
Văn bản cũng lên án vụ tấn công chết người ngày 7/10/2023 của Hamas vào Israel, đồng thời đề xuất triển khai "một phái bộ ổn định quốc tế tạm thời" theo lời mời của Chính quyền Palestine và "dưới sự bảo trợ của LHQ". "Chúng tôi hoan nghênh sự sẵn sàng đóng góp quân đội của một số quốc gia thành viên", tuyên bố chung cho biết.
Pháp, nước đồng chủ trì hội nghị, gọi tuyên bố này là "chưa từng có tiền lệ".
Phát biểu tại LHQ ngày 29/7, Ngoại trưởng Pháp Jean-Noël Barrot cho biết: "Về phía Saudi Arabia và các nước Arab và Hồi giáo, đây là lần đầu tiên những nước này lên án chủ nghĩa khủng bố, các hành động khủng bố vào ngày 7/10, kêu gọi Hamas giải giáp vũ khí và bày tỏ hy vọng sẽ có mối quan hệ bình thường hóa với Israel trong thời gian tới".
Diễn đàn Con tin và Gia đình Mất tích đã hoan nghênh tuyên bố này, cho biết: "Chúng tôi hoan nghênh tiến triển quan trọng này và sự công nhận của Liên đoàn Arab rằng Hamas phải chấm dứt sự cai trị của mình ở Gaza. Việc bắt cóc những người đàn ông, phụ nữ và trẻ em vô tội là hành vi vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế và phải bị lên án một cách dứt khoát”.
Cả Qatar và Ai Cập, những bên trung gian trong các cuộc đàm phán ngừng bắn, đã duy trì mối quan hệ với Hamas và Israel trong suốt cuộc chiến.
Trước đó, theo bản thảo kế hoạch mà CNN thu thập, vào tháng 3, một kế hoạch cho Gaza do Ai Cập đề xuất đã loại trừ Hamas khỏi quyền quản lý vùng đất này sau khi chiến tranh kết thúc.
Kế hoạch này đã được các nhà lãnh đạo Arab thảo luận tại Cairo trong một hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp, với việc Tổng thống Ai Cập đề xuất một ủy ban Palestine tạm thời quản lý Gaza - tiếp quản quyền lực từ Hamas và cuối cùng trao lại quyền lực cho Chính quyền Palestine (PA).
Saudi Arabia đã nhiều lần thúc đẩy việc khôi phục giải pháp hai nhà nước.
Pháp đã tuyên bố sẽ bỏ phiếu công nhận nhà nước Palestine vào tháng 9, bất chấp sự phản đối của Israel. Vương quốc Anh cũng tuyên bố sẽ công nhận nhà nước Palestine vào tháng 9 nếu Israel không đồng ý ngừng bắn ở Gaza. Cả Israel và Mỹ đều lên án tuyên bố của Pháp và Anh. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu kịch liệt phản đối giải pháp hai nhà nước, cho rằng nó không phù hợp với an ninh của đất nước ông.
Về phần mình, Hamas không có dấu hiệu từ bỏ quyền lực ở vùng đất này. Hiện các nhân vật cấp cao trong nhóm chiến binh này vẫnđưa ra những tuyên bố trái ngược nhau về vai trò của phong trào tại Gaza sau chiến tranh.
