Động thái của Tòa sơ thẩm châu Âu với vụ kiện của Meta Platforms

Biểu tượng Meta tại trụ sở ở Menlo Park, California, Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN

Ngày 24/5, Meta Platforms đã thua trong cuộc chiến pháp lý khi Tòa sơ thẩm châu Âu phán quyết rằng việc Ủy ban châu Âu (EC) yêu cầu thông tin liên quan đến cuộc điều tra về dữ liệu và thị trường trực tuyến của Facebook là hợp pháp.

Vụ kiện bắt đầu từ năm 2020 khi EC bắt đầu kiểm tra nền tảng bán hàng của Meta và cách nền tảng này sử dụng dữ liệu từ các ứng dụng. Meta tuyên bố đã hợp tác và bàn giao hơn 1 triệu tài liệu, nhưng đã kiện EC vào năm 2020 với lý do các yêu cầu dữ liệu có phạm vi rất rộng. Các cơ quan quản lý có thể yêu cầu các công ty cung cấp tài liệu đề cập đến một số từ khóa nhất định có nguy cơ bị phạt.

Tuy nhiên, Tòa sơ thẩm châu Âu cho rằng nhà chức trách không thể buộc Meta giao nộp các hồ sơ có khả năng nhạy cảm mà không xem xét chi tiết. Theo đó, tòa ra phán quyết EC nên làm việc với Meta và lưu trữ thông tin trong một phòng dữ liệu ảo.

Trong phán quyết mới nhất, tòa án có trụ sở tại Luxembourg khẳng định Meta Platforms Ireland chưa chứng tỏ được rằng yêu cầu cung cấp các tài liệu được xác định theo từ khóa tìm kiếm là vượt quá mức cần thiết. Tòa cũng tuyên bố Meta chưa chứng minh được rằng việc lập phòng dữ liệu ảo không đảm bảo được dữ liệu cá nhân nhạy cảm được bảo mật chặt chẽ.

Về phần mình, một người phát ngôn của “đại gia” công nghệ Mỹ này tuyên bố đang cân nhắc các phương án của công ty sau phán quyết trên. Meta cũng bày tỏ hoan nghênh phòng dữ liệu ảo được tòa lập ra không liên quan đến bất kỳ cuộc điều tra cạnh tranh nào.

Ngày 22/5, Ủy ban Bảo vệ Dữ liệu Ireland (DPC) quyết định phạt Meta, công ty mẹ của Facebook, số tiền kỷ lục 1,2 tỷ euro (1,3 tỷ USD) liên quan việc gửi dữ liệu người dùng Facebook trong Liên minh châu Âu (EU) về máy chủ tại Mỹ.

DPC cho biết cơ quan này hành động thay mặt EU, nêu rõ Ban bảo vệ dữ liệu châu Âu (EDPB) đã yêu cầu DPC "thu khoản phạt hành chính 1,2 tỷ euro" đối với Meta. Ngoài ra, DPC ấn định thời hạn 5 tháng Meta phải dừng chuyển dữ liệu người dùng ở châu Âu sang Mỹ.

Đây là một trong những mức phạt nặng nhất trong 5 năm qua kể từ khi EU ban hành Luật bảo vệ dữ liệu chung. Trước đó, năm 2021, Luxembourg đã áp đặt mức phạt kỷ lục 746 triệu euro (821,20 triệu USD) đối với Amazon.com do vi phạm luật này.

Trụ sở tại châu Âu của Meta đặt ở thủ đô Dublin của Ireland. DPC đã điều tra Meta về việc chuyển dữ liệu người dùng ở Ireland sang Mỹ từ năm 2020. Theo DPC, kết quả điều tra cho thấy Meta "không giải quyết được những rủi ro về các quyền cơ bản" liên quan dữ liệu của người dùng. DPC nhấn mạnh Meta đã không tuân thủ phán quyết của Tòa án Công lý châu Âu đưa ra năm 2020 rằng dữ liệu được chuyển qua Đại Tây Dương không được bảo mật đầy đủ và có khả năng bị các cơ quan gián điệp của Mỹ theo dõi.

Về phần mình, đại diện Meta cho biết, họ sẽ kháng cáo và dịch vụ của Facebook tại EU sẽ không bị gián đoạn.

Mỹ và EU đã ký một thỏa thuận được gọi là Bảo vệ quyền riêng tư, cho phép Facebook và các công ty khác chuyển dữ liệu giữa hai khu vực. Tuy nhiên, năm 2020, nhà hoạt động về quyền riêng tư của Áo Max Schrems đã thắng kiện để vô hiệu hóa thỏa thuận này giữa Mỹ và EU. Tòa án Công lý châu Âu xác định nguy cơ dữ liệu bị Mỹ can thiệp vi phạm các quyền cơ bản của người dùng ở châu Âu.

Các quan chức EU và Mỹ đang đàm phán một hiệp ước chia sẻ dữ liệu sẽ cung cấp các biện pháp bảo vệ pháp lý mới cho Meta để tiếp tục chuyển dữ liệu người dùng giữa Mỹ và châu Âu. Một thỏa thuận sơ bộ đã được công bố năm ngoái.

Meta cuối tháng 4/2023 đã báo cáo lợi nhuận 5,7 tỷ USD trong quý I/2023, vượt dự báo thị trường sau một làn sóng cắt giảm chi phí và sa thải lớn.

Cũng theo báo cáo thu nhập của Meta, doanh thu vào cùng giai đoạn của công ty đạt 28,6 tỷ USD và số người sử dụng Facebook hàng tháng tăng lên gần ba tỷ.

Ông Mark Zuckerberg, người sáng lập và Giám đốc điều hành (CEO) của Meta cho biết hoạt động của công ty đang hiệu quả hơn và có thể nhanh chóng tạo ra những sản phẩm tốt hơn, củng cố vị thế của Meta để công ty thực hiện tầm nhìn dài hạn.

CEO Zuckerberg đã gọi năm 2023 là "năm của hiệu quả", nói thêm rằng trí tuệ nhân tạo (AI) được ứng dụng tại Meta đang mang tới kết quả tốt cho toàn bộ hoạt động kinh doanh của công ty.

Trong báo cáo, Meta cho biết số lượng quảng cáo được hiển thị trong loạt ứng dụng của họ - bao gồm mạng xã hội chia sẻ hình ảnh Instagram - đã tăng 26% so với cùng kỳ năm ngoái. Song giá trung bình cho mỗi quảng cáo lại giảm.

"Gã khổng lồ" công nghệ đã kết thúc tháng 3/2023 với số lượng nhân viên giảm xuống còn 77.114 người. Meta cũng phát tín hiệu sẽ còn nhiều đợt cắt giảm nhân sự nữa trong tương lai.

Tính đến hiện tại, Facebook là công ty mạnh tay cho nhân viên thôi việc nhất trong nhóm "đại gia" công nghệ Mỹ, cắt giảm gần 1/4 lực lượng lao động toàn cầu tương đương hơn 20.000 việc làm chỉ trong vài tháng qua.

Meta đã trải qua một năm 2022 đầy biến động, giữa bối cảnh kinh tế khó khăn buộc các nhà quảng cáo phải cắt giảm hoạt động tiếp thị cùng những thay đổi về quyền riêng tư dữ liệu của Apple đã làm giảm hiệu quả của quảng cáo cá nhân hóa. Ông Zuckerberg đã gọi năm 2022 là "một hồi chuông cảnh tỉnh", nói rằng công ty cần chuẩn bị cho khả năng tình trạng kinh tế mới này sẽ kéo dài trong nhiều năm.

Meta đang nghiên cứu kế hoạch tung ra một ứng dụng truyền thông xã hội mới nhằm thay thế Twitter và trở thành "quảng trường thành phố kỹ thuật số" của thế giới. Người phát ngôn của Meta cho hay công ty khám phá một mạng xã hội độc lập phi tập trung chuyên chia sẻ các cập nhật bằng văn bản. Theo người phát ngôn, Meta tin rằng có cơ hội để phát triển một không gian riêng biệt, nơi những người sáng tạo và nhân vật của công chúng có thể chia sẻ các cập nhật mới nhất về họ.

Ứng dụng của Meta sẽ dựa trên khuôn khổ của Mastodon, một nền tảng tương tự Twitter được ra mắt vào năm 2016. Theo giới quan sát, một ứng dụng giống Twitter sẽ cho phép Meta tận dụng sự hỗn loạn hiện thời tại công ty do tỷ phú Elon Musk lãnh đạo.

Twitter đã gặp rất nhiều khó khăn để duy trì cơ sở khách hàng quảng cáo của mình kể từ khi ông Musk tiếp quản nền tảng này vào cuối năm ngoái. Các công ty đã giảm chi tiêu sau một loạt động thái của Twitter, bao gồm khôi phục các tài khoản bị đình chỉ và đưa ra dịch vụ xác minh tài khoản có trả phí, dẫn đến việc hàng loạt kẻ lừa đảo mạo danh các công ty.

Kế hoạch của Meta đến vào thời điểm nền tảng lớn nhất của họ là Facebook khó thu hút sự chú ý của nhóm người dùng trẻ tuổi, trong khi các khoản đầu tư khổng lồ vào metaverse (vũ trụ ảo) chưa có dấu hiệu được đền đáp trong thời gian tới.

Ứng dụng chia sẻ video Instagram của Meta cũng đang đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt, khi các nhà sản xuất nội dung hoặc những người có ảnh hưởng từ bỏ nền tảng này để chuyển sang ứng dụng đối thủ TikTok./.

Lê Minh (Theo AP)