Đồng Tháp đề xuất 160 tỷ đồng chống sạt lở bờ sông

Điểm sạt lở bờ Tây sông Phú An thuộc địa bàn xã Bình Phú. Ảnh: Minh Trí - TTXVN

Theo thống kê khảo sát của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp ở 29 xã, phường có xảy ra sạt lở, sụt lún, từ đầu năm đến nay, xảy ra với 100 vị trí với tổng chiều dài khoảng 14.965 mét. Trong số đó, có 68 vị trí sạt lở đã đề xuất phương án cùng kinh phí xử lý, 2 vị trí không đề xuất (do có phương án xử lý khác) và 30 vị trí sạt lở chưa đề xuất phương án/kinh phí xử lý sạt lở).

Ông Nguyễn Đức Thịnh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp cho biết, qua các báo cáo khoa học và thực tiễn đã xác định các nguyên nhân cơ bản dẫn đến xói lở bờ biển, bờ sông.

Đối với sạt lở sông Tiền, sông Hậu, nguyên nhân sạt lở chủ yếu trên địa bàn tỉnh là do động lực dòng chảy tác động vào lòng dẫn có cấu tạo nền địa chất mềm yếu gây ra sạt lở. Sạt lở thường diễn ra ở những khu vực các cù lao và nơi dòng sông phân nhánh, khu vực nhập lưu của các nhánh sông, đoạn sông có luồng lạch không ổn định, nơi dòng sông hẹp, thắt cổ chai.

Ngoài ra, còn do các hoạt động của con người như nuôi trồng thủy sản dọc theo bãi bồi ven sông không theo quy hoạch hoặc không theo hướng dẫn của các ngành chức năng; xây dựng nhà ở, cơ sở sản xuất kinh doanh lấn chiếm mặt sông làm thu hẹp mặt cắt ướt lòng dẫn và sóng gió do các phương tiện thủy gây ra tình trạng sạt lở cục bộ…

Đối với sạt lở ở các kênh, rạch nội đồng do mật độ sông, rạch dày đặc với nhiều đoạn sông cong, nhiều ngã ba, ngã tư là những vị trí dễ bị sạt lở do dòng chảy "đạp thẳng" vào bờ lâu ngày tạo hàm ếch kết hợp thủy triều xuống thấp kèm theo những đợt mưa to đầu mùa và phương tiện thủy lưu thông qua lại gây ra sạt lở.

Các tuyến đê bao, bờ bao kết hợp đường giao thông nông thôn tăng nhanh, thường nằm cặp theo các tuyến kênh, rạch không đảm bảo lưu không. Khi đầu tư nâng cấp các tuyến đê bao kết hợp làm đường giao thông hầu hết các địa phương thực hiện giải pháp thi công đào lòng bơm cát từ đó phá vỡ kết cấu đất đồng thời mật độ phương tiện lưu thông nhiều là nguyên nhân gây lún sụp mặt đường và gây sạt lở.

Bên cạnh đó, tình trạng xây dựng nhiều nhà ở, công trình hạ tầng quá gần bờ sông như đê, đường giao thông, bãi vật liệu xây dựng…, hoặc các công trình lấn chiếm lòng sông, kênh, rạch làm co hẹp, chuyển hướng dòng chảy, từ đó làm gia tăng nguy cơ sạt lở bờ…

Ngay sau khi xảy ra sạt lở, Ủy ban nhân dân xã, phường của tỉnh Đồng Tháp đã chỉ đạo Phòng kinh tế hạ tầng & đô thị phối hợp với trưởng ấp và các đơn vị liên quan tiến hành khảo sát thực tế vị trí sạt lở cấm biển cảnh báo sạt lở; biển báo cấm xe ba gác, xe ô tô lưu thông qua đoạn sạt lở; vận động các hộ dân trong khu vực be bờ, đắp đất mở rộng mặt đường ở phía trong để người dân lưu thông tạm qua đoạn sạt lở; đồng thời chỉ đạo các ngành liên quan gia cố tạm thời nhằm hạn chế tình trạng sạt lở tiếp tục lấn sâu vào bên trong.

Một điểm sạt lở taluy đường 60 ở phường Cai Lậy, tỉnh Đồng Tháp. Ảnh: Minh Trí - TTXVN

Cụ thể như tại xã Hội Cư, tỉnh Đồng Tháp, tình hình sạt lở bờ sông diễn biến rất phức tạp, đặc biệt là trên tuyến kênh 28, có đoạn sạt lờ dài khoảng 100 mét. Ông Nguyễn Văn Nhiệm, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Hội Cư, tỉnh Đồng Tháp, cho biết, địa phương đã gia cố tạm thời các điểm sạt lờ để tránh triều cường dâng để tránh ảnh hưởng đến diện tích vườn cây ăn trái của bà con, đồng thời kiến nghị Ủy ban nhân dân tỉnh hỗ trợ cho địa phương khắc phục tình trạng sạt lở trên địa bàn.

Trước mắt, địa phương đã tổ chức rào chắn, cảnh báo người dân không qua lại điểm sạt lở mà chuyển sang lưu thông theo các tuyến đường khác an toàn trong khi chờ tỉnh phân bổ nguồn kinh phí xử lý một cách rốt ráo, đồng bộ, triệt để.

Ông Nguyễn Đức Thịnh trao đổi, qua khảo sát thực tế, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã tổng hợp và phân loại, từ đó đưa ra các giải pháp khắc phục trước mắt và lâu dài đối với tình trạng sạt lở, sụp lún trên địa bàn tỉnh.

Đối với các điểm sạt lở, sụp lún bờ sông ảnh hưởng đến giao thông đi lại của người dân và bờ bao, đê bao sản xuất nông nghiệp, Ủy ban nhân dân cấp xã đã đề xuất phương án/kinh phí xử lý khắc phục sạt lở. Sở Nông nghiệp và Môi trường đề xuất giao giao Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực các vị trí sạt lở trên các tuyến kênh lớn và vừa thành 26 danh mục công trình (46 vị trí sạt lở), với chiều dài khắc phục khoảng 3.650 m, ước kinh phí khắc phục khoảng 105,096 tỉ đồng.

Đồng thời, giao Ủy ban nhân dân xã, phường khắc phục khoảng 22 vị trí xảy lở trên các tuyến kênh nội đồng với chiều dài khắc phục khoảng 7.277 mét, ước kinh phí khắc phục khoảng 32,248 tỉ đồng.

Đối với 6 danh mục công trình (6 vị trí sạt lở, sụp lún) khắc phục sạt lở tại các sông lớn, có diễn biến sạt lở phức tạp, có quy mô lớn, Sở Nông nghiệp và Môi trường đề xuất bố trí từ nguồn vốn đầu tư công giai đoạn 2026-2030. Các Ủy ban nhân dân xã, phường được đề nghị chủ trì, phối hợp Ban Quản lý dự án khu vực và các đơn vị có liên quan khảo sát, đề xuất phương án xử lý khắc phục sạt lở phù hợp thực tế, đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm trình Sở Tài chính tổng hợp, tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh bố trí danh mục và kinh phí khắc phục.

Đối với 24 điểm sạt lở, sụp lún bờ sông ảnh hưởng đến giao thông đi lại của người dân và bờ bao, đê bao bảo vệ sản xuất nông nghiệp, chưa đề xuất phương án/kinh phí xử lý khắc phục sạt lở, Sở Nông nghiệp và Môi trường đề nghị Ủy ban nhân dân cấp xã chủ trì, phối hợp Ban Quản lý dự án khu vực và các đơn vị có liên quan khảo sát, đề xuất phương án xử lý khắc phục sạt lở phù hợp thực tế khu vực, đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm; Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ tổng hợp, tiếp tục đề xuất Ủy ban nhân dân tỉnh đợt sau.

Về lâu dài, nhằm giúp cho các địa phương chủ động trong công tác xử lý sạt lở (không phân biệt các điểm sạt lở lớn, nhỏ), Sở Nông nghiệp và Môi trường kiến nghị Sở Tài chính tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp về hướng dẫn quy trình hỗ trợ kinh phí cho các địa phương để phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai, đặc biệt đối với việc chủ động phòng, chống sạt lở, sụp lún bờ sông, kênh, rạch trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp.

Ngoài ra, nhằm tăng cường xử lý các hành vi vi phạm đến phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi, đê điều, phòng chống thiên tai và tăng cường kiểm tra, tổ chức thực hiện dọn dẹp rong cỏ, lục bình đảm bảo duy trì thông thoáng lòng kênh, rạch trên địa bàn tỉnh, hạn chế tình trạng sạt lở bờ sông, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh văn bản chỉ đạo tại công văn số 1961/SNN&MT-CCTL ngày 19/8/2025, đồng thời cũng đang dự thảo Quyết định Quy định phân cấp quản lý, khai thác, bảo vệ và phạm vi vùng phụ cận công trình thủy lợi, đê điều trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp.

Hữu Chí/vnanet.vn