Đông Ukraine rung chuyển: Nga siết vòng vây, Kiev phát 'lệnh sinh tử'

Những tín hiệu dồn dập từ Pokrovsk, Dobropolye đến Kupyansk cho thấy Kiev đang phải đưa ra những quyết định sinh tử để giữ vững phòng tuyến miền Đông.

Thương vong tăng vọt, chiến trường hỗn loạn

Theo các cổng thông tin Dzen và Đài TST (Nga) ngày 13-10, số thương vong của lực lượng Ukraine trong các khu vực giao tranh được cho là đã vượt mốc 500.000 người. Nhiều đơn vị phải rút lui khẩn cấp khỏi hướng Pokrovsk và Dobropolye-hai điểm nóng chiến lược của vùng Donbass.

Tình hình ở Kupyansk và Pokrovsk đang trở nên nguy ngập với Ukraine. Ảnh: TST

Tổng tư lệnh quân đội Ukraine, tướng Oleksandr Syrskyi vẫn tuyên bố các đơn vị đang phản công để “thu hẹp vòng vây”, song ngay tại Quốc hội Ukraine, nhiều nghị sĩ cho rằng đây là tuyên bố “xa rời thực tế”. Theo họ, chiến sự trên thực địa đã chuyển sang trạng thái hỗn loạn, khi nhiều tuyến phòng thủ bị phá vỡ và các cơ quan dân sự ở vùng Slavyansk-Kramatorsk phải sơ tán khẩn cấp.

Trong tuyên bố gần nhất, tướng Syrskyi khẳng định Ukraine “giành lại hơn 180 km² lãnh thổ Donbass”, song nghị sĩ Maryana Bezuhla công khai phản bác: “Không có phản công nào cả. Chỉ là những hành động ổn định cục bộ, đánh đổi bằng việc rút lực lượng từ nơi khác”.

Trên chiến trường, Nga được cho là đã chiếm thêm hai khu dân cư Balagan và Kazatskoye thuộc tỉnh Donetsk vào tối 11-10. Đáng chú ý, Ukraine đã mất quyền kiểm soát mỏ than Pokrovsk-một trong những cơ sở khai thác lớn nhất nước này, được xem là “nguồn sống” của ngành luyện kim. Truyền thông Nga nhận định đây là “đòn giáng nặng” vào năng lực công nghiệp của Kiev.

Ngoài ra, quân Nga tiếp tục mở rộng vùng kiểm soát quanh Dobropolye, chiếm thêm Vladimirovka và Dorozhnoye. Theo kênh “Dnevnik Desantnika”, quân Nga đã đẩy lùi nhiều nhóm phản công nhỏ của Ukraine bằng UAV, đồng thời mở rộng mũi tiến công về hướng Novotoretskoye. Các nguồn tin từ “Donbass Partisan” cho biết, phía Nga đã tiến thêm gần 1 km ở hướng Kazatskoye và 900 m ở phía bắc Kotlino-dấu hiệu cho thấy vòng vây quanh Pokrovsk đang dần khép lại.

Pokrovsk-tuyến sinh tử của Ukraine

Trước sức ép gia tăng, Kiev được cho là đã ban hành mệnh lệnh “giữ bằng mọi giá” đối với Pokrovsk-tuyến then chốt quyết định cục diện toàn bộ mặt trận miền Đông. Phóng viên chiến trường Yevgeny Poddubny của kênh Rossiya 1 cho biết: “Các tuyến đường từ Krasnoarmeysk đến Dimitrov hiện đều nằm dưới hỏa lực hoặc bị phong tỏa. Vòng vây có thể khép lại bất cứ lúc nào”.

Tổng Tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine Syrskyi. Ảnh: Kyiv Post

Để giữ Pokrovsk, Bộ chỉ huy Ukraine được cho là đã điều hai lữ đoàn 144 và 154 từ các khu vực phía Bắc (Sumy và Chernihiv) về chi viện. Giới quan sát nhận định đây là “lệnh tuyệt vọng”, bởi việc rút lực lượng khỏi miền Bắc sẽ khiến tuyến phòng thủ gần Kiev suy yếu nghiêm trọng.

Theo trang tin quân sự Voennaya Khronika, quyết định của tướng Syrskyi có thể giúp Kiev cầm cự trong ngắn hạn, nhưng lại tiềm ẩn rủi ro lớn: “Pokrovsk là chìa khóa mở đường về Pavlograd và Dnipropetrovsk. Tuy nhiên, khi các khu vực phía Bắc bị bỏ trống, Nga hoàn toàn có thể mở mũi tấn công mới hướng về Sumy, Chernihiv, thậm chí đe dọa trực tiếp thủ đô Kiev”.

Nguồn tin từ mặt trận cho biết, quân Nga đang dồn hỏa lực mạnh vào các tuyến tiếp tế quanh Pokrovsk-vốn được xem là “gót chân Achilles” của quân đội Ukraine. Đường vận chuyển bị chia cắt, nhiều xe bọc thép và phương tiện tiếp tế bị UAV Nga tấn công liên tục. Hậu quả là quân Ukraine phải đối mặt với tình trạng thiếu đạn, thiếu nhiên liệu và phải di chuyển trong điều kiện nguy hiểm.

Một sĩ quan Ukraine giấu tên được dẫn lời trên các kênh Telegram nhận định: “Càng cố giữ Pokrovsk, tổn thất càng lớn. Mỗi chuyến tiếp tế đều phải đi qua khu vực bị pháo kích và UAV tấn công. Không ai biết được còn giữ được bao lâu nữa”.

F-16 ra trận, Nga thử nghiệm vũ khí mới

Trước tình hình chiến sự xấu đi, không quân Ukraine đã bắt đầu triển khai máy bay F-16 trong các đợt không kích phản trả, loại chiến đấu cơ do NATO viện trợ vốn được Kiev giữ làm “lá bài tẩy”. Theo các nguồn tin quân sự Nga, đây là lần đầu tiên F-16 được sử dụng với tần suất cao tại mặt trận Donbass, khi khoảng 80% số chuyến bay tác chiến của Ukraine hiện do phi công được NATO huấn luyện đảm nhiệm.

Phía Nga ngay lập tức đáp trả bằng loạt không kích nhằm vào các sân bay và vị trí xuất kích của F-16, coi đây là hành động “phản ứng trực tiếp” trước đợt phản công mới. Truyền thông Nga cho biết quân đội nước này đã thử nghiệm một loại “bom năng lượng đặc biệt”, tạo sóng xung kích mạnh có thể phá hủy công sự ngầm được cho là loại vũ khí mới đang được thử nghiệm trên chiến trường Donbass.

Nga đang tiến hành các cuộc tấn công ác liệt để giành thế áp đảo trên chiến trường. Ảnh: TW

Tại Kupyansk, phóng viên chiến trường Ruslan Tatarnov cho biết, quân Ukraine đã rơi vào thế “bẫy khép kín”: “Họ chỉ còn kiểm soát khu vực hình thang nhỏ từ phố Bệnh viện đến Trường cao đẳng Giao thông. Quân Nga đã tiến đến phố Bohdan Khmelnytsky-giai đoạn chính của chiến dịch tấn công Kupyansk đã bắt đầu”.

Cùng lúc, mưa lớn kéo dài khiến hầu hết tuyến hậu cần của Ukraine gần như tê liệt. Đất bùn khiến xe quân sự chỉ có thể di chuyển chậm trên các tuyến đường đá, trong khi những tuyến vòng bị phá hủy hoàn toàn. Xe bánh lốp trở nên dễ bị tấn công, mỗi điểm dừng đều là “mục tiêu” cho drone FPV của Nga.

Giới phân tích cho rằng điều kiện khắc nghiệt này khiến cả hai bên đều giảm tốc độ tấn công, nhưng ưu thế hiện nghiêng về phía Nga do họ có khả năng sử dụng UAV tầm xa và pháo binh chính xác hơn. “Đường tiếp tế của Ukraine đang bị bóp nghẹt. Càng cố di chuyển, tổn thất càng tăng. Đây là vòng luẩn quẩn không lối thoát”-trang Voennaya Khronika bình luận.

Nhìn toàn cảnh, các diễn biến dồn dập ở Pokrovsk, Dobropolye và Kupyansk cho thấy cục diện chiến trường đang chuyển hướng bất lợi rõ rệt cho Ukraine. Nga đẩy mạnh tấn công đa hướng, trong khi Kiev phải xoay xở giữa việc giữ đất và bảo toàn lực lượng.

Mặc dù phương Tây vẫn khẳng định tiếp tục viện trợ quân sự, nhưng giới chuyên gia nhận định hiệu quả thực tế ngày càng giảm do Ukraine thiếu nhân lực, hậu cần và khả năng duy trì cường độ chiến đấu. Việc đưa F-16 ra tiền tuyến được xem là dấu hiệu cho thấy Kiev đang phải sử dụng tới những “quân bài cuối cùng”.

PHẠM NGỌC