Xe tăng hạng nặng T-10M cuối cùng được rao bán

Chiếc xe tăng hạng nặng T-10M cuối cùng trên dây chuyền sản xuất đang được chính quyền vùng Dnipropetrovsk của Ukraine rao bán với giá 7,3 triệu hryvnia (khoảng 15 triệu rúp hay 176 nghìn đô la).

Theo dự đoán, cỗ chiến xa này có thể sẽ được trưng bày tại một bảo tàng phương Tây, hoặc nằm trong một bộ sưu tập cá nhân của một người đam mê quân sự nào đó.

Có khả năng những xe tăng T-10M khác cũng sẽ đi theo hướng này, khi hiện còn khoảng hai chục chiếc ở Ukraine. Chúng phục vụ trong một đơn vị thiết giáp của Quân khu Kyiv cho đến cuối những năm 1980 rồi mới bị loại biên.

Dòng chiến xa nói trên còn được sản xuất ở Nga và Belarus với tổng cộng 1.079 chiếc T-10M và 100 chiếc T-10MK xuất xưởng trong khoảng thời gian từ năm 1958 đến năm 1966.

Quảng cáo hiện đã bị xóa khỏi trang web nơi thông tin nói trên được đăng tải. Không rõ việc này được thực hiện do chiếc xe tăng đã được bán hay vì lý do nào khác, nhưng khả năng thứ nhất được nhắc đến nhiều hơn.

Cần nhắc lại, khái niệm về xe tăng hạng nặng (ban đầu gọi là IS-5) được trình bày bởi nhà thiết kế Joseph Kotin vào năm 1944. Tuy nhiên giới chức quân sự Liên Xô đã nghiêng về các mẫu khác là IS-6 và IS-7.

Nhưng sau vài năm, Quân đội Liên Xô quay trở lại thiết kế của Kotin, vào cuối những năm 1940, quá trình hoàn thiện bắt đầu diễn ra với tên gọi IS-8. Ngày 15/12/1953, tên gọi T-10 đã được Bộ Quốc phòng Liên Xô chấp nhận.

Ban đầu, ý tưởng là phát triển từ các mẫu IS-3 và IS-4 nhằm nâng cao độ tin cậy và tăng cường khả năng bảo vệ của vỏ giáp, cũng như mức độ việt dã và cơ động.

Việc chế tạo vỏ giáp cho xe tăng được thực hiện theo nguyên tắc dốc hợp lý của các tấm giáp, mức độ bảo vệ tăng lên do vị trí của đạn dự tính bị nghiêng một góc so với đường bay ước tính.

Phần phía trước của thân xe được chế tạo theo sơ đồ "mũi cọc", các đường viền của tháp pháo được tối ưu hóa cho điều kiện lan truyền sóng xung kích nhằm chống lại vụ nổ bom nguyên tử.

Vũ khí chính của xe tăng hạng nặng T-10 là pháo 122 mm D-25TA. Cơ cấu hỗ trợ nạp đạn giúp tăng tốc độ bắn lên 3 hoặc 4 viên mỗi phút, trong khi ở các xe tăng dòng IS trước đây, con số là 2 hoặc 3 viên.

Xe tăng hạng nặng T-10 cho thấy nó có tiềm năng hiện đại hóa rất lớn, do đó một số mẫu đã được cải tiến trong quá trình chế tạo hàng loạt từ năm 1954 đến năm 1966.

Phiên bản T-10A nhận được khẩu pháo với bộ ổn định theo chiều dọc, thiết bị ngắm mới và kính nhìn đêm. Trong khi T-10B là sự phát triển xa hơn, được phân biệt bởi bộ ổn định hai mặt phẳng và kính ngắm tiên tiến hơn.

T-10BK là biến thể xe tăng chỉ huy, phiên bản này lắp đặt thêm một đài phát thanh và động cơ điện phụ trợ, khoảng không gian cho khí tài có được bằng cách tiết giảm số lượng đạn mang theo.

Thay đổi lớn nhất là ở T-10M là nó nhận được khẩu pháo M-62-T2 mới với thiết bị ổn định hai mặt phẳng 2E12 Liven. Thay vì khẩu DShK 12,7 mm, súng máy KPVT 14,5 mm đã được lắp đặt.

Bên cạnh đó, giáp tháp pháo của xe tăng T-10M dày hơn 250 mm ở phía trước. Tất cả kíp xe, ngoại trừ lính nạp đạn đều được trang bị kính nhìn đêm.

Tổng cộng hơn 1.500 xe tăng T-10 đã xuất xưởng, cỗ chiến xa này có thể duy trì sức cạnh tranh cho đến cuối những năm 1980, với điều kiện phải trang bị hệ thống điều khiển hỏa lực mới và bổ sung giáp phản ứng nổ. Chiếc T-10 cuối cùng ngừng hoạt động vào năm 1993.

Một sự thật thú vị đó là những chiếc xe tăng hạng nặng này chưa bao giờ tham gia vào một cuộc chiến thực sự, cho dù T-10 đã được điều động góp mặt trong vài chiến dịch do Quân đội Liên Xô tiến hành.

Việt Dũng

Theo Vestnik-rm