Dòng vốn FDI của Hoa Kỳ đang đổ vào ASEAN, Việt Nam sẽ được hưởng lợi?

Theo báo cáo từ Ngân hàng HSBC, Hoa Kỳ đang trở thành quốc gia đầu tư FDI chính vào ASEAN. Trong ba năm qua, đầu tư của quốc gia này vào ASEAN đã tăng từ 14% lên 17% dù không chênh lệch nhiều nhưng đã trở thành quốc gia đầu tư FDI lớn nhất trong khu vực.

Sự thay đổi thú vị này phản ánh sự dịch chuyển chuỗi cung ứng của các nhà đầu tư Hoa Kỳ kể từ căng thẳng thương mại Hoa Kỳ-Trung, và mặc dù tạm thời bị gián đoạn bởi đại dịch, nhưng đã nhanh chóng quay trở lại và tăng lên mức cao kỷ lục.

Hoa Kỳ đang là quốc gia có tỷ trọng đầu tư FDI vào ASEAN cao nhất. (Nguồn: HSBC).

Hiện Hoa Kỳ là nhà đầu tư hàng đầu trong các lĩnh vực sản xuất và tài chính của ASEAN, với mỗi lĩnh vực chiếm gần 30% vốn FDI. Lợi thế của đầu tư này thể hiện rõ hơn ở lĩnh vực sản xuất, đồng thời là xương sống thu hút đầu tư nước ngoài của ASEAN. Hoa Kỳ đã rót trung bình 12 tỷ USD trong 5 năm qua, tương đương với tổng vốn FDI từ EU và ASEAN.

Điều đó cho thấy, một phần lớn FDI của Hoa Kỳ đã chảy vào ngành sản xuất tiên tiến, chẳng hạn như sản xuất chất bán dẫn cao cấp ở Singapore và Malaysia.

Hiện, hơn 65% vốn FDI đổ vào ASEAN nằm ở Singapore, tương đương trung bình tới 25% GDP của nước này. Nguyên nhân là do đây là quốc gia có vị thế chiến lược và là một trung tâm tài chính quan trọng toàn cầu.

Ngoài Singapore, Malaysia và Việt Nam cũng thu hút được dòng vốn FDI đáng kể. FDI mới vào lĩnh vực sản xuất của Việt Nam tính đến thời điểm hiện tại trong năm nay đã cao hơn mỗi năm trong ba năm gần đây.

Vốn FDI đổ vào ngành sản xuất Việt Nam trong những năm gần đây. (Nguồn: HSBC).

Các chuyên gia từ HSBC đánh giá, Việt Nam đã trở thành một ngôi sao đang lên trong chuỗi cung ứng sản xuất toàn cầu. Trong khi phần lớn khoản đầu tư ban đầu đổ vào lĩnh vực dệt may và giày dép có giá trị gia tăng thấp hơn, Việt Nam đã nhanh chóng thăng hạng trong chuỗi giá trị, phát triển thành trung tâm lắp ráp điện tử quan trọng.

Phần lớn thành công trong lĩnh vực công nghệ là nhờ lộ trình FDI kéo dài nhiều năm của Samsung tại Việt Nam với khoản đầu tư 18 tỷ USD trong hai thập kỷ qua, một nửa sản lượng điện thoại thông minh của Samsung trên toàn cầu đến từ Việt Nam. Điều này cũng đã khuyến khích các gã khổng lồ công nghệ khác, đặc biệt là Apple, mở rộng hoạt động của họ.

Việt Nam và Malaysia đang nổi lên là hai "á quân" trong thu hút vốn FDI chỉ sau Singapore. (Nguồn: HSBC).

Bất chấp những thách thức thương mại diễn ra gay gắt, Việt Nam vẫn tiếp tục đi đầu trong việc thu hút FDI chất lượng. Đầu tư điều chỉnh vốn góp và mua cổ phần, đầu tư thành lập mới, tại Việt Nam đã tăng 40% so với cùng kỳ trong 8 tháng đầu năm 2023, trong đó riêng lĩnh vực sản xuất đã chiếm 85% tổng vốn FDI mới.

Đặc biệt, vốn FDI mới đổ vào lĩnh vực sản xuất từ đầu năm tới giờ đã vượt mức đầu tư mỗi năm trong ba năm vừa qua một cách đáng ngạc nhiên. Bất chấp suy thoái thương mại, xu hướng này mang lại hy vọng phục hồi cho Việt Nam khi chu kỳ kinh tế thay đổi.

Chỉ tính riêng 2 năm gần đây, Việt Nam đã đón nhận các dự án lớn hàng tỷ USD như dự án 6,4 tỷ USD mở rộng sản xuất của Samsung, dự án 4 tỷ USD của LG về xây dựng nhà máy smartphone hay các dự án 2 và 2,5 tỷ USD của Sharp và Sunny Optical.