Đột phá trong khai thác mỏ hầm lò

ThS. Trần Tuấn Ngạn - Viện Khoa học Công nghệ Mỏ - Vinacomin, chủ nhiệm dự án - cho biết, gần 33% tổng trữ lượng của vùng than Quảng Ninh phân bố ở các vỉa dốc nghiêng và dốc (á>350), trong đó vỉa dốc đứng (á>550) chiếm khoảng 5%. Việc nghiên cứu áp dụng các công nghệ khai thác vỉa dốc đảm bảo hiệu quả kinh tế và an toàn lao động là một trong các vấn đề được ngành than đặc biệt quan tâm. Mặc dù, đã giải quyết được một số khó khăn, song các sơ đồ công nghệ thường được dùng trước nay cho sản lượng khai thác lò chợ không cao, tỷ lệ tổn thất than lớn.

Giàn mềm có cơ cấu thủy lực được áp dụng hiệu quả tại Công ty Than Hạ Long

Trước thực tế đó, Viện Khoa học Công nghệ Mỏ - Vinacomin đã đề xuất và được phê duyệt triển khai Dự án: “Hoàn thiện công nghệ khai thác lò chợ xiên chéo, chống giữ bằng giàn mềm có cơ cấu thủy lực áp dụng cho điều kiện vỉa dày trung bình góc dốc trên 450 cho các mỏ hầm lò vùng Quảng Ninh” thuộc Chương trình Khoa học và Công nghệ trọng điểm cấp quốc gia phục vụ đổi mới, hiện đại hóa công nghệ khai thác và chế biến khoáng sản đến năm 2025.

Sau 2 năm triển khai thực hiện, dự án đã tổng hợp và đánh giá kết quả áp dụng công nghệ khai thác sử dụng giàn chống mềm loại ZRY trong lò chợ các công ty khai thác than hầm lò của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV). Trên cơ sở đó, nghiên cứu hoàn thiện một số thông số kỹ thuật cơ bản của sơ đồ công nghệ, bao gồm: Chiều dài lò chợ phần xiên chéo; chiều dài đoạn giàn chống lắp đặt phía trước ở lò thông gió; chiều dài đoạn giàn chống lưu lại phía sau lò chợ; chiều dài và khoảng cách các phỗng thoát than; công tác tổ chức sản xuất và khai thác lò chợ; điều kiện và phạm vi áp dụng của giàn chống…

Dự án đã nghiên cứu và xây dựng được bộ quy trình công nghệ khai thác; biện pháp kỹ thuật an toàn; các giải pháp xử lý các sự cố trong quá trình khai thác lò chợ. Bộ quy trình và các giải pháp khai thác lò chợ hoàn thiện đảm bảo khai thác lò chợ ổn định và an toàn cho công nhân trực tiếp sản xuất lò chợ. Kết quả nghiên cứu làm cơ sở cho công tác lập thiết kế áp dụng công nghệ trong thực tế sản xuất tại các công ty khai thác hầm lò của TKV.

Đặc biệt, dự án sản xuất thử nghiệm đã được triển khai áp dụng vào thực tế tại Công ty Than Hạ Long trong thời gian từ năm 2019 - 2020. Kết quả triển khai thực tế cho thấy, công suất khai thác lò chợ đạt được từ 100.000 - 120.000 tấn/năm, năng suất lao động trực tiếp của công nhận khai thác là 6,5 tấn/công, tổn thất than theo công nghệ là 15,1%.

ThS. Trần Tuấn Ngạn cho hay, so sánh dự án sản xuất thử nghiệm hoàn thiện công nghệ khai thác lò chợ xiên chéo, chống giữ bằng giàn mềm có cơ cấu thủy lực với các loại hình công nghệ khai thác khác, đang áp dụng tại mỏ cũng như các đơn vị thuộc TKV trong cùng điều kiện, công suất lò chợ tăng từ 2,5 - 3,0 lần, năng suất lao động trực tiếp của công nhân khai thác tăng từ 1,5 - 2,0 lần, tổn thất than theo công nghệ giảm 40 - 50%. Bên cạnh đó, công tác an toàn và điều kiện làm việc của công nhân khai thác lò chợ được cải thiện rõ rệt.

Từ thành công của dự án, trong các năm tới đơn vị chủ trì và nhóm đề tài sẽ triển khai nhân rộng công nghệ khai thác trên tại các đơn vị khai thác than hầm lò khác thuộc TKV.

Quỳnh Nga