Đột quỵ ngày càng trẻ hóa

Anh Nông Văn Điền (trú tại phường Đông Kinh) năm nay mới 36 tuổi đã bị đột quỵ, tai biến từ hơn một năm trước. Nhớ lại thời điểm đó, anh kể: Do thói quen thức khuya, thường xuyên uống bia rượu nên trong một lần uống rượu rồi ngủ quên, tôi bị đột quỵ. May mắn được gia đình phát hiện kịp thời, đưa vào bệnh viện nên tôi đã qua cơn nguy hiểm. Một năm qua, tôi đã và đang tích cực điều trị vật lý trị liệu để phục hồi sức khỏe.

Cơn đột quỵ đã để lại những di chứng nặng nề, ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hằng ngày của anh Điền. Trước đây anh vốn khỏe mạnh nhưng giờ đây sức khỏe suy giảm rõ rệt: khả năng nói chậm hơn, khi nói nhiều thì dễ bị ngọng; tay chân yếu, đi lại khó khăn, sức bền giảm. Dù vẫn có thể tự chăm sóc bản thân nhưng anh không còn đủ sức lao động như trước, phải phụ thuộc vào người thân trong nhiều công việc.

Nhân viên y tế Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh tập vận động trị liệu cho bệnh nhân

Không chỉ riêng trường hợp của anh Điền, số liệu từ Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh cho thấy tình trạng đột quỵ ở người trẻ đang có xu hướng gia tăng. Chỉ tính từ đầu năm 2025 đến hết tháng 7/2025, bệnh viện đã tiếp nhận 371 bệnh nhân tai biến, trong đó có 139 trường hợp dưới 50 tuổi (chiếm 37,5%), tăng 38 bệnh nhân dưới 50 tuổi so với cùng kỳ năm 2024. Ghi nhận tại một số bệnh viện tuyến cơ sở cũng đã tiếp nhận và điều trị nhiều bệnh nhân trẻ tuổi mắc đột quỵ hơn so với trước... Điều này cho thấy số ca đột quỵ ở người trẻ có tỷ lệ ngày càng tăng, gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự trẻ hóa của căn bệnh nguy hiểm này.

Bác sĩ Chuyên khoa Hoàng Quyết Thắng, Trưởng Khoa Vật lý trị liệu và Hoạt động trị liệu, Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh cho biết: Một trong những nguyên nhân chính khiến đột quỵ ngày càng trẻ hóa là do lối sống thiếu khoa học. Nhiều người thường xuyên thức khuya, ít vận động, làm việc trong trạng thái căng thẳng kéo dài, dẫn đến rối loạn giấc ngủ và suy giảm sức khỏe tim mạch. Bên cạnh đó, việc lạm dụng rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích khác cũng gia tăng nguy cơ tăng huyết áp. Thói quen ăn uống nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh khiến tỷ lệ rối loạn mỡ máu, béo phì, tiểu đường ở người trẻ ngày càng cao. Đáng lo ngại hơn, không ít người trẻ còn chủ quan trong việc khám sức khỏe định kỳ, dẫn đến việc không phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn hay các bệnh lý nền như tăng huyết áp, tim mạch, tiểu đường… khiến bệnh xảy ra đột ngột và để lại hậu quả nặng nề.

Theo bác sĩ Thắng, đột quỵ thường xảy ra bất ngờ nhưng vẫn có những dấu hiệu báo trước cần đặc biệt lưu ý. Đó là tình trạng mặt lệch, méo miệng, cười không đều; yếu hoặc tê một bên tay, chân; nói khó, nói ngọng hoặc không nói được. Ngoài ra, người bệnh có thể xuất hiện đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân, chóng mặt, mất thăng bằng, nhìn mờ hoặc mất thị lực một bên mắt, tê yếu bất chợt nửa người...

Nhân viên y tế Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh tập vận động trị liệu cho bệnh nhân

So với người cao tuổi, đột quỵ ở người trẻ tuy ít gặp hơn nhưng cũng vô cùng nguy hiểm. Điểm thuận lợi là người trẻ thường có thể trạng tổng thể tốt hơn, khả năng tái tạo và phục hồi của não bộ cũng cao hơn, vì vậy nếu được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời, khả năng hồi phục chức năng sẽ nhanh và toàn diện hơn.

Tuy nhiên, thực tế lại cho thấy nhiều trường hợp người trẻ thường chủ quan, không nghĩ mình có nguy cơ bị đột quỵ nên dễ bỏ qua những dấu hiệu cảnh báo ban đầu. Việc chẩn đoán trễ hoặc can thiệp muộn nên đôi khi mất “thời gian vàng” trong điều trị, làm tăng nguy cơ để lại di chứng nặng nề, thậm chí tử vong.

Được biết, để phục hồi chức năng cho bệnh nhân sau đột quỵ, Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh đang triển khai nhiều phương pháp như: vật lý trị liệu, phục hồi vận động (điện xung kích thích, tập vận động điện chậm, laser nội mạch, hoạt động trị liệu…); âm ngữ trị liệu cho bệnh nhân rối loạn ngôn ngữ; đồng thời hướng dẫn bệnh nhân và gia đình cách theo dõi sức khỏe sau đột quỵ nhằm ngăn ngừa nguy cơ tái phát.

Đột quỵ để lại nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe người bệnh và cả gia đình, do đó việc phòng ngừa có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Người dân, đặc biệt là những người trong độ tuổi thanh niên, trung niên – nhóm tuổi đang có xu hướng gia tăng đột quỵ – cần quan tâm nhiều hơn đến việc chăm sóc sức khỏe, chủ động kiểm soát các yếu tố nguy cơ. Cụ thể, nên duy trì thói quen kiểm tra sức khỏe định kỳ, theo dõi huyết áp, đường huyết, mỡ máu; xây dựng chế độ ăn uống khoa học, nhiều rau xanh, hạn chế dầu mỡ; ngủ đủ giấc, cân đối giữa công việc và nghỉ ngơi, tránh căng thẳng kéo dài. Bên cạnh đó, cần tuyệt đối hạn chế lạm dụng rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích; thay vào đó duy trì thói quen tập thể dục đều đặn để nâng cao sức bền và sức khỏe tim mạch.

Sự chủ động, hiểu biết và ý thức tự bảo vệ sức khỏe của mỗi người, đặc biệt là giới trẻ, chính là “lá chắn” vững chắc giúp đẩy lùi nguy cơ đột quỵ đang ngày càng trẻ hóa, góp phần giảm bớt gánh nặng cho gia đình và xã hội.

DƯƠNG KIM