Droupadi Murmu - Từ cô bé bộ lạc đến nữ Tổng thống quyền uy

Người đầu tiên trong làng học đại học

Sinh ngày 20-6-1958 trong cộng đồng người Santhal, một trong những bộ lạc lâu đời ở Ấn Độ, thuộc bang Odisha, Murmu là cô gái đầu tiên ở Uparbeda, 1 trong 7 ngôi làng thuộc quận Mayurbhanj của Odisha, đi học đại học. Sakramani Tudu, chị dâu của Murmu, kể lại sau khi học xong trung học, cô đã nói với gia đình mình vẫn muốn học tiếp, khiến cả nhà kinh ngạc vì chưa từng xảy ra trong làng.

Dù vậy, bố mẹ vẫn tìm đến người họ hàng xa để được giúp đỡ. Với sự giúp đỡ của người này, Murmu đến Bhubaneswar để học tiếp. Đó là hành trình đầy gian khổ, và với quyết tâm cực lớn, Murmu tốt nghiệp cử nhân tại Trường Ramadevi Women’s College ở Bhubaneswar. Sau đó, Murmu bắt đầu làm thư ký tại Văn phòng Odisha và kết hôn với Shyam Charan Murmu, một nhân viên ngân hàng. Hai người sống ở khu vực Rairangpur của quận Mayurbhanj.

Đầu những năm 90, Murmu bắt đầu giảng dạy tại Trường Aurobindo gần nơi ở. Dilip Kumar Giri, người từng làm việc tại trường, kể lại: “Murmu dạy học sinh tiếng Hindi, Odia, toán, địa lý… với sự ân cần nhẫn nại. Bà ấy muốn luôn giúp đỡ người khác”.

Raj Kishore Das, người khi đó đang làm việc cho Đảng cầm quyền Nhân dân Ấn Độ (BJP), kể lại: “Tôi phát hiện Murmu lần đầu tiên vào đầu những năm 90 khi cô ấy dạy ở Trường Aurobindo. Tôi tự hỏi, người phụ nữ bộ lạc có học thức này là ai mà đang dạy học quên mình ở một trường học? Trong những ngày đó, BJP đang cố gắng có được chỗ đứng ở Odisha và đang tìm kiếm những nhà lãnh đạo tận tâm. Vì vậy tôi quyết định lôi kéo cô ấy vào”.

Hiện thực hóa ước mơ đi học cho nhiều người

Năm 1997, Murmu tranh cử và giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Ủy viên Hội đồng. Sau đó, Murmu 2 lần (năm 2000 và 2004) được bầu vào Hội đồng Odisha, khi BJP chiến đấu trong liên minh với BJD - một đảng chính trị tại Odisha - và tiếp tục nắm giữ các lĩnh vực vận tải và thương mại, sau đó là chăn nuôi và thủy sản trong chính phủ liên minh do Naveen Patnaik lãnh đạo. Với tư cách là Bộ trưởng Giao thông, Murmu đã thành lập các văn phòng giao thông vận tải ở tất cả 58 phân khu của Odisha, bao gồm cả Mayurbhanj.

Năm 2009, bà Murmu tranh cử trong cuộc bầu cử Lok Sabha từ khu vực bầu cử Mayurbhanj, nhưng thua cuộc khi BJD và BJP cắt đứt quan hệ. Sự thất bại trong bầu cử trùng với giai đoạn bất ổn trong cuộc sống cá nhân của bà. Trong 6 năm tiếp theo, bà đã mất 3 thành viên thân thiết nhất trong gia đình: con trai cả Laxman Murmu vào năm 2009, con trai nhỏ Sippun Murmu năm 2013 và sau đó là chồng Shyam Charan Murmu năm 2014. Mẹ và anh trai của bà cũng đã qua đời trong thời gian này.

Những điều này khiến Murmu rất đau buồn, nhưng không làm bà gục ngã. Nhờ đó, vào năm 2015 các lãnh đạo cấp cao của BJP đã nhận lời kêu gọi chuyển Murmu đến Jharkhand - với tư cách là Thống đốc. Làm Thống đốc trong thời gian dài từ tháng 5-2015 đến tháng 7-2021, bà đã chứng tỏ là một lãnh đạo đức độ và tài ba. Các đồng nghiệp cho biết dù giữ chức vụ cao, bà Murmu vẫn giữ lối sống giản dị của mình. Sau khi lên làm Thống đốc, bà vẫn chỉ đạo nhà bếp nấu đồ ăn chay cho mình.

Một trong những khu vực tập trung trong thời gian làm Thống đốc của bà là Kasturba Gandhi Balika Vidyalayas, trường dân cư do Trung tâm Điều hành dành cho nữ sinh từ các bộ phận dân cư thấp kém thành lập. “Không có quận nào ở Jharkhand bà ấy chưa đến thăm và giao lưu với học sinh” - một quan chức cho biết.

Bà cũng thành lập một trường dân cư ở làng Pahadpur của Odisha cho trẻ em từ các vùng kinh tế yếu hơn. Được điều hành bởi quỹ gia đình của bà là SLS Trust (tên viết tắt của 3 thành viên gia đình), Murmu đã biến giấc mơ đến trường của mình thành hiện thực cho nhiều đứa trẻ. Pragya Pramita Dhal, học lớp 9 của trường, cho biết: “Lần cuối cùng đến đây bà đã mang cho chúng em hộp hình học, tập vở và bút. Bà nói với chúng em rằng nếu chúng em muốn trở thành giống như bà ấy, chúng em phải học hành rất chăm chỉ”.

Biểu tượng thu hẹp khoảng cách chủng tộc

Với xuất thân thấp kém của mình, tân Tổng thống Droupadi Murmu tượng trưng cho việc thu hẹp khoảng cách giữa công dân đệ nhất và công dân cuối cùng trong nền dân chủ của Ấn Độ.

“Thành công thực sự của nền dân chủ của chúng ta là khi Droupadi Murmu không chỉ được coi là “Tổng thống bộ lạc” còn là Tổng thống của Cộng hòa Ấn Độ 1,3 tỷ dân. Ở Murmu, đất nước không chỉ có phụ nữ bộ lạc Santhal làm người đứng đầu nhà nước, còn có nhà lãnh đạo từ một trong những vùng nghèo nhất của đất nước. Sự vươn lên của bà từ vùng đất bộ lạc ở phía Tây Odisha để trở thành công dân đệ nhất là sự tôn vinh rực rỡ cho sự thành công của nền dân chủ Ấn Độ” - nhà báo Ram Madhav của Thời báo Ấn Độ nhận xét

Đa số nhà bình luận tin tưởng bà Murmu sẽ trở thành Tổng thống tốt, bởi bà đã từng bươn chải để vươn lên từ công dân dưới đáy thành công dân hạng nhất, với kinh nghiệm phong phú trong cuộc sống thường dân. Bà là người phụ nữ được giáo dục tốt trong gia đình của một trưởng thôn bộ lạc. Với tư cách là giáo viên và sau đó là đại diện của người dân, Murmu đã đưa sự phát triển đến một vùng tương đối lạc hậu. Bà cũng đã giành được giải thưởng “Nhà lập pháp hoạt động tốt nhất”.

Trong lịch sử lập hiến của Ấn Độ kéo dài 7 thập niên, có vài trường hợp, chủ yếu là trong những thập niên đầu tiên, khi các tổng thống được bầu đạt nhất trí cao. Nhưng nếu có bất kỳ cuộc tranh cử tổng thống nào khác đáng được đồng thuận, đó là cuộc bầu cử của Murmu. Ngay cả các đảng đối lập như BJD, YSRCP, JMM, BSP, SS, JD cũng dành sự ủng hộ của mình cho bà Murmu. Điều này báo hiệu sự đồng thuận chính trị cao độ sẽ được nhìn thấy dưới thời Tổng thống Murmu.

Ánh Vân