Dự án 2 tỷ USD, 10 năm tai tiếng: Bật đèn xanh thông cơ chế để thoát phận 'đắp chiếu'

Cơ chế được tháo gỡ, dự án tiến về đích

Chiều ngày 13/5, các lãnh đạo của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, UBND tỉnh Thái Bình có mặt tại Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 để chứng kiến sự kiện quan trọng: Lễ hòa lưới điện bằng dầu Tổ máy số 1, đánh dấu lần đầu tiên dự án phát điện lên lưới điện quốc gia.

Lễ hòa lưới điện bằng dầu tổ máy số 1 vào ngày 13/5.

Sau tiếng đếm ngược ‘3-2-1”, các lãnh đạo và nhân viên nhà máy vỗ tay rầm rộ cho một khoảnh khắc tưởng chừng như không bao giờ có được khi dự án này trong tâm điểm dư luận nhiều năm trước.

Trên đường rời phòng điều khiển trung tâm, một lãnh đạo UBND tỉnh Thái Bình không giấu nổi cảm xúc, chia sẻ vị lãnh đạo Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại DN đang rảo bước: Thực sự chờ đợi giây phút này lâu lắm rồi. Hơn 10 năm rồi!

Hơn 10 năm đúng là khoảng thời gian dài dằng dặc cho một dự án vướng nhiều tai tiếng. Nhiều cựu lãnh đạo PVN, PVC như Đinh La Thăng, Trịnh Xuân Thanh… đã vướng vào lao lý.

Ngay sau đó, là những tháng ngày đấu tranh giữa hai luồng quan điểm “dừng lại hay tiếp tục” thực hiện dự án 2 tỷ USD này. Quyết định khó khăn khi thời điểm ấy dự án đã rót tới 32 nghìn tỷ. Bỏ dự án có nghĩa gần như mất sạch số tiền đã đầu tư. Còn tiếp tục thì vướng cơ chế để đầu tư tiền vào dự án.

Hồi cuối tháng 7/2019, 4 Ủy viên Trung ương có mặt tại dự án nhiệt điện Thái Bình 2 bàn cách giải cứu cho dự án. Chủ tịch PVN khi đó là ông Trần Sỹ Thanh đã khẳng khái: "Hội đồng thành viên mỗi người đã ký một chữ ký, nhưng bộ ngành cấp trên lại chần chừ, không có quyết sách cụ thể ngay. Chúng tôi chịu trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước về sử dụng đồng tiền, nhưng phải bật đèn xanh cho chúng tôi đi".

Lý do là khi đó, tiền cho dự án tiếp tục thi công đã sẵn sàng, song cơ chế ‘rót’ tiền vào lại chưa có.

Nhưng cũng phải rất lâu sau cuộc họp đó, dự án mới được cơ chế ‘bật đèn xanh’ và cấp tập thi công chờ ngày về đích.

Chứng kiến dự án hòa lưới điện bằng dầu tổ máy số 1, Chủ tịch PVN Hoàng Quốc Vượng không giấu nổi niềm vui. Khi còn trên cương vị Thứ trưởng Bộ Công Thương, ông Vượng là một trong những người trực tiếp đề xuất nhiều cơ chế chính sách để dự án được tiếp tục, để hàng chục nghìn tỷ đã rót vào không ‘đổ sông đổ biển’.

“Đây là mốc tiến độ quan trọng để hướng tới các mốc tiến độ tiếp theo và đưa dự án vào hoạt động thương mại trong năm 2022. Sau mốc hòa lưới điện Tổ máy số 1, khối lượng công việc rất lớn, đề nghị Ban QLDA và tổng thầu tiếp tục phối hợp chặt chẽ tiếp tục phát huy tinh thần lao động sáng tạo, trách nhiệm để đưa tổ máy vào phát điện bằng than. Thời gian rất ngặt nghèo, khối lượng công việc rất lớn”, ông Hoàng Quốc Vượng nhắn nhủ đến Ban quản lý dự án và nhà thầu có mặt tại buổi lễ.

Chờ cột mốc quan trọng tiếp theo

Tính đến thời điểm hiện tại, tiến độ tổng thể của Dự án xây dựng NMNĐ Thái Bình 2 đạt hơn 93%; thiết kế đạt 99,9%, công tác mua sắm hoàn thành khoảng 97,32%; công tác chạy thử hoàn thành khoảng 40%; công tác thi công xây lắp hoàn thành khoảng 93,88%.

Để hoàn thành dự án vào năm 2022, một khối lượng công việc khổng lồ đang chờ đợi phía trước. Ông Nguyễn Hùng Dũng-Thành viên hội đồng thành viên PVN, Trưởng ban chỉ đạo dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 tâm sự: Trải qua một thời gian dài do khó khăn về dịch bệnh, gián đoạn về nguồn vật tư, đứt gãy chuỗi cung ứng nguyên vật liệu và đặc biệt từ việc huy động nguồn nhân lực, dự án đã đạt mốc tiến độ quan trọng. Ban Quản lý dự án, tổng thầu và các nhà thầu phụ đã phối hợp chặt chẽ, thi đua lao động sản xuất để hoàn thành các mốc tiến độ.

“Việc tổ máy hoàn thành hòa lưới thành công bằng dầu với các thông số kỹ thuật bảo đảm an toàn, ổn định, đặc biệt bảo đảm các yêu cầu về môi trường là là mốc quan trọng. Nhưng đưa tổ máy phát điện bằng than còn quan trọng hơn - đây là mốc cực kỳ thách thức với PVN. Bởi đốt bằng dầu thì công nghệ phun sương đơn giản nhưng việc đốt than phụ thuộc rất nhiều vào chủng loại than, chất lượng than, các hệ thống băng tải, máy nghiền, và hệ thống bơm phun than vào trong lò, rất phức tạp”, ông Nguyễn Hùng Dũng nói.

Theo ông Nguyễn Hùng Dũng, Nhà máy Nhiệt điện Thái bình 2 sử dụng than nội địa, để chuẩn bị nguồn than PVN đã làm việc với Tập đòn Than khoáng sản Việt Nam. Đến thời điểm này thỏa thuận cung cấp than cho nhà máy đã cơ bản được thống nhất, TKV cam kết bảo đảm nguồn than đúng chất lượng, chủng loại bảo đảm cho nhà máy hoạt động liên tục, ổn định và lâu dài.

Ông Phạm Trung Kiên, Giám đốc tổng thầu PETROCONs cho biết: Hiện nay hệ thống vận chuyển than và đá vôi đã hoàn thành 60% tiến độ. Hệ thống vận chuyển than được lắp đặt dưới sự giám sát của nhà thầu nước ngoài, sau khi hoàn thành hệ thống chạy thử than này thì mới có thể tiến tới mốc đốt than lần đầu tổ máy số 1.

“Để bảo đảm cho quá trình đốt than lần đầu an toàn, bên cạnh việc chủ đầu tư ký hợp đồng với TKV, các quá trình giám sát khi nhận và chuyển than vào sẽ do chủ đầu tư và tổng thầu phối hợp để bảo đảm chất lượng, kiểm soát được về mặt chất lượng của than”, ông Phạm Trung Kiên lưu ý.

Suốt thời gian qua, Chính phủ cũng đã liên tục đôn đốc, thúc giục dự án này đẩy nhanh tiến độ.

Ngày 08/5/2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và đoàn công tác của Chính phủ đã tới kiểm tra, làm việc tại Dự án. Phát biểu tại buổi làm việc, Thủ tướng đã biểu dương, đánh giá cao nỗ lực, cố gắng, trách nhiệm của người lao động trên công trường, chia sẻ một số bài học, đồng thời tiếp tục rà soát, điều chỉnh lại các tổ chức công việc để bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả, an toàn.

Trước đó, với mục tiêu hoàn thành Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 đảm bảo chất lượng với tiến độ vào cuối năm 2022, chỉ trong vòng 6 tháng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đã 4 lần trực tiếp xuống công trường, chỉ đạo, xử lý nóng từng vướng mắc, cơ chế, chính sách, tạo niềm tin và trên hết là kịp thời động viên người lao động tại Dự án.

Nay, cơ chế cho dự án đã được Chính phủ khơi thông, tiến độ dự án vẫn đang được đảm bảo. Từ một dự án tưởng chừng như không thể cứu vãn, nhiệt điện Thái Bình 2 đang có nhiều hy vọng để tiến đến ngày vận hành thương mại, đóng góp thêm nguồn điện cho miền Bắc vốn dĩ đang được cảnh báo về nguy cơ thiếu điện.

Quá trình thi công, đầu tư dự án:

Hình ảnh dự án vào tháng 3/2019:

Tiến độ dự án hiện tại:

Bảng tiến độ dự án từ nay đến hết 2022.

Lương Bằng