Dự án đi qua, người dân gặp khó

Báo Người Lao Động nhận được đơn kêu cứu của gia đình ông Huỳnh Một (SN 1968; trú thị trấn Núi Thành, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam) bày tỏ bức xúc trước việc chính quyền địa phương thu hồi đất nhưng đền bù không thỏa đáng, khiến cuộc sống gia đình ông gặp khó khăn.

Có nhà nay phải ở thuê

Theo đó, tháng 4-1994, gia đình ông Một cùng một số hộ dân mua đấu giá của UBND huyện Núi Thành một lô đất hơn 3,7 ha, sau đó tự phân chia để quản lý, sử dụng. Gia đình ông Một được chia 588 m2 đất để làm nhà ở và hơn 4.000 m2 đất để nuôi trồng thủy sản tại khối 2, thị trấn Núi Thành. Trong suốt thời gian quản lý, sử dụng đất, gia đình ông xây dựng nhà ở và các công trình kiến trúc khác trên đất để sinh sống, kinh doanh; đồng thời thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính hằng năm đối với quyền sử dụng đất theo quy định. Năm 2000, ông Một xây dựng lại căn nhà kiên cố và 3 căn nhà nhỏ cho 3 người con: Huỳnh Phát (SN 1989), Huỳnh Thị Kim Tiển (SN 1991), Huỳnh Thị Thanh Tâm.

Năm 2020, toàn bộ 588 m2 đất của gia đình ông Một phải giải tỏa, thu hồi do vướng dự án đường trục chính từ KCN Tam Thăng đi sân bay Chu Lai. Ngày 12-4-2021, gia đình ông Một nhận được quyết định của UBND huyện Núi Thành về việc công nhận quyền sử dụng đất với diện tích 418,4 m2, trong đó 200 m2 đất ở, còn lại là đất trồng cây lâu năm. Để được công nhận quyền sử dụng đất, gia đình ông Một phải nộp hơn 727 triệu đồng. Sau đó, UBND huyện Núi Thành đã ban hành quyết định thu hồi toàn bộ 418,4 m2 đất của gia đình ông Một, bao gồm căn nhà của ông và của 3 con để thực hiện dự án.

Vợ chồng ông Một được bồi thường, hỗ trợ hơn 1,79 tỉ đồng, được bố trí 1 lô đất tái định cư 175 m2 nhưng phải nộp tiền đất 1,26 tỉ đồng. Hộ bà Kim Tiển được đền bù, hỗ trợ hơn 718 triệu đồng, được bố trí lô đất tái định cư 125 m2 nhưng số tiền phải nộp để được giao đất là 906 triệu đồng; 2 hộ Huỳnh Phát, Huỳnh Thị Thanh Tâm không được bồi thường, chỉ được hỗ trợ lần lượt 24,1 và 14,1 triệu đồng tiền ổn định đời sống, thuê nhà. Hộ ông Phát được bố trí lô đất tái định cư 125 m2, số tiền phải nộp để được giao đất là 905 triệu đồng. Hộ Huỳnh Thị Thanh Tâm không được bố trí đất tái định cư do chưa kết hôn.

"Đất của tôi 588 m2 nhưng chỉ được công nhận 418,4 m2. Đất mua thông qua đấu giá và làm nhà ở từ năm 1994 đến nay, đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính. Gia đình tôi chỉ được bồi thường hơn 1,79 tỉ đồng nhưng phải mất hơn 1,98 tỉ đồng để có được một lô đất tái định cư (1,26 tỉ đồng tiền đất tái định cư, 727 triệu đồng tiền sử dụng đất). Ba đứa con từ cảnh có nhà ở, nay bị đập nhà, lấy đâu ra gần 1 tỉ đồng để có được lô đất tái định cư? Hơn 1 năm qua, 8 người trong gia đình tôi phải ở trong căn nhà do chính quyền thuê, cuộc sống rất bức bí" - ông Một bức xúc.

Từ khi nhường đất cho dự án, 4 hộ trong gia đình ông Huỳnh Một ở trong căn nhà do chính quyền địa phương thuê

"Không ép dân"

Theo UBND huyện Núi Thành, qua kết quả xác minh và hồ sơ, tài liệu kèm theo, xác định hộ ông Một đang sử dụng thửa đất số 16, tờ bản đồ 04-2020 được Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Nam phê duyệt năm 2020, diện tích 418,4 m2, không phải 588 m2 như ông Một nói. Hộ ông Một không có một trong các loại giấy tờ theo quy định của Luật Đất đai năm 2013; chưa được cấp sổ đỏ, quyền sở hữu nhà ở, tài sản gắn liền trên đất nên không có cơ sở xác định loại đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2013. Việc công nhận đất ở của ông Một diện tích 200 m2 là hoàn toàn chính xác. Ngoài ra, gia đình ông Một sử dụng đất từ sau ngày 15-10-1993 đến trước ngày 1-7-2004 nên thuộc trường hợp phải nộp tiền sử dụng đất.

Về lý do không bồi thường nhà ở, vật kiến trúc đối với hộ Huỳnh Phát, Huỳnh Thị Thanh Tâm, UBND huyện Núi Thành cho hay ngày 8-10-2013, UBND thị trấn Núi Thành từng ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Huỳnh Một vì đã sử dụng đất không đúng mục đích để xây dựng quán kinh doanh ăn uống. Sau đó, ông Một nộp tiền phạt và có bản cam kết gửi UBND thị trấn Núi Thành xin cho quán được tồn tại để nuôi 3 con ăn học, nếu nhà nước giải tỏa thì sẽ tự nguyện tháo dỡ quán. Trong tổng số 373 m2 mà hộ ông Một đang sử dụng để xây dựng công trình trên đất, chỉ có 173 m2 là diện tích xây dựng nhà ở và các công trình phục vụ đời sống hợp pháp.

Ông Lê Văn Sinh, Chủ tịch UBND huyện Núi Thành, khẳng định chính quyền địa phương đã làm hết trách nhiệm và đúng quy định trong quá trình thu hồi đất, áp giá đền bù. "Hiện tòa đang xử lý, có kết luận thì huyện thi hành. Không chính quyền nào đi ép người dân để họ bị thiệt thòi cả" - ông Sinh khẳng định.

Bài và ảnh: TRẦN THƯỜNG