Dự án Glide Phase Interceptor: Hệ thống tên lửa đánh chặn vũ khí siêu thanh của Mỹ

Cơ quan Phòng thủ Tên lửa Mỹ đã khởi động phát triển dự án quốc phòng mới. Trong những năm tới, cơ quan này lên kế hoạch tạo ra một hệ thống phòng thủ tên lửa đầy hứa hẹn, có khả năng đánh chặn đầu đạn siêu thanh. Hiện giai đoạn nghiên cứu của dự án đã được triển khai. Việc lựa chọn khái niệm tối ưu để triển khai tiếp sẽ diễn ra trong giai đoạn sắp tới.

Hợp đồng phát triển

Ngày 19-11 vừa qua, cuộc đua mới nhằm phát triển hệ thống phòng thủ tên lửa đầy tiềm năng đã bắt đầu. Theo đó, Cơ quan Phòng thủ Tên lửa Mỹ đã đưa ra các yêu cầu sơ bộ cho 3 nhà thầu tham gia dự án. Các nhà thầu hàng đầu của Lầu Năm Góc tham gia vào chương trình mới này bao gồm Raytheon Missiles & Defense, Lockheed Martin và Northrop Grumman Systems.

Dự án phòng thủ mới này được đặt tên là “Glide Phase Interceptor” (“Đánh chặn giai đoạn lượn”). Các công ty cạnh tranh sẽ phải đưa ra phiên bản vũ khí và gửi các ý tưởng ban đầu vào cuối tháng 9-2022. Sau đó, Lầu Năm Góc sẽ so sánh các đề xuất của họ và chọn ra phiên bản tối ưu nhất, để phát triển và đưa vào thử nghiệm.

Tên lửa đánh chặn được phóng từ bệ phóng Mk 41 tiêu chuẩn. Ảnh: US Naval Institute

Trong giai đoạn cạnh tranh đầu tiên, dự kiến dự án sẽ chi khoảng 60 triệu USD. Các công ty Raytheon và Lockheed-Martin sẽ nhận được gần 21 triệu USD cho dự án. Northrop-Grumman sẽ nhận hơn 18 triệu USD. Hiện mỗi nhà thầu đã được trao 8 triệu USD để bắt đầu triển khai công việc.

Theo Cơ quan Phòng thủ Tên lửa Mỹ, việc ký kết một số hợp đồng để nghiên cứu cho các phiên bản trong tương lai sẽ mang lại những lợi thế và giảm thiểu rủi ro có thể xảy ra. Thông qua cách tiếp cận này nhằm thu hút kinh nghiệm và công nghệ của các nhà phát triển vũ khí hàng đầu. Tất cả những điều này, như dự kiến, sẽ cho phép trong thời gian ngắn nhất có thể tìm ra phiên bản tối ưu về hệ thống vũ khí hiện đại chống lại mối đe dọa mới của vũ khí siêu thanh.

Hiện các yêu cầu kỹ thuật và chiến thuật chính xác đối với hệ thống tên lửa phòng không trong tương lai vẫn chưa được công bố, nhưng khách hàng đã tiết lộ một số ý tưởng và mong muốn chung. Theo đó, hệ thống vũ khí Glide Phase Interceptor sẽ được triển khai trên tàu chiến và được đưa vào Chương trình phòng thủ tên lửa siêu thanh khu vực của Mỹ trong tương lai.

Theo yêu cầu của Cơ quan Phòng thủ Tên lửa Mỹ, tên lửa đánh chặn mới phải tương thích với các bệ phóng Mk 41 VLS tiêu chuẩn. Các tàu khu trục lớp Arleigh Burke tham gia vào hệ thống phòng thủ tên lửa này được xem các tàu mang tên lửa đánh chặn mới trong tương lai. Phần cứng của tên lửa sẽ tương thích với hệ thống điều khiển thông tin Aegis của phiên bản Baseline 9 hiện tại.

Với sự hỗ trợ của các thiết bị điện tử tiêu chuẩn, tàu chiến có thể độc lập hoặc theo chỉ định mục tiêu bên ngoài, phóng tên lửa đánh chặn. Sau đó nó sẽ tiếp cận và đánh trúng mục tiêu.

Tên gọi của dự án mới cho thấy, các mục tiêu của hệ thống tên lửa Glide Phase Interceptor sẽ là các đầu đạn siêu thanh, cụ thể hơn là các tàu lượn siêu thanh. Việc đánh chặn sẽ diễn ra sau khi tách đầu đạn khỏi phương tiện phóng, ở giai đoạn lập kế hoạch tấn công.

Đặc điểm kỹ thuật

Hiện nay, quá trình phát triển của các khái niệm mới chỉ mới bắt đầu, và sẽ ít có các công bố về đặc điểm chi tiết kỹ thuật của hệ thống vũ khí này trong tương lai gần. Tuy nhiên, dựa vào các dữ liệu được công bố các chuyên gia có thể xác định một số tính năng của dự án tên lửa mới.

Việc khách hàng yêu cầu khả năng tương thích hoàn toàn vũ khí với các bệ phóng Mk 41. Điều này có nghĩa là tên lửa, bất kể phiên bản thiết kế nào đều được vận chuyển trong thùng chứa và có hình trụ dài tới 7,2 m và đường kính không quá 0,710 m. Khối lượng tối đa vũ khí là 4.090 kg.

Các đầu đạn lướt hiện đại do các nước khác phát triển có tốc độ ít nhất là 5-6 Mach, và phần lớn chuyến bay diễn ra ở độ cao từ 20-22 km. Điều này yêu cầu tên lửa phòng không phải có những đặc điểm hiệu suất cao tương ứng để có thể đánh chặn chúng. Có lẽ bản thân tên lửa của dự án Glide Phase Interceptor sẽ đạt tốc độ siêu âm, nhờ đó sẽ rút ngắn thời gian phản ứng và đánh chặn. Để làm điều này, hệ thống phải sử dụng một cơ cấu sơ đồ, với nhiều giai đoạn khác nhau được trang bị động cơ đẩy rắn.

Tên lửa theo một sơ đồ như vậy sẽ thực hiện từng giai đoạn chiến đấu riêng biệt, đảm bảo việc tiếp cận mục tiêu và tiêu diệt chúng. Tìm kiếm và theo dõi mục tiêu siêu thanh có thể được cung cấp theo nhiều cách khác nhau. Thiết bị tìm kiếm nhiệt có triển vọng lớn trong bối cảnh này. Chúng có khả năng phát hiện và bắt các mục tiêu siêu thanh một cách hiệu quả và đáng tin cậy.

Trong những thập kỷ gần đây, các dự án tên lửa đánh chặn của Mỹ có liên quan đến việc sử dụng công nghệ “đánh chặn động năng”, khi mục tiêu bị tấn công trực tiếp từ giai đoạn chiến đấu.

Các công nghệ và sự phát triển tương tự có thể được sử dụng trong một dự án Glide Phase Interceptor mới. Đồng thời, không thể loại trừ việc sử dụng đầu đạn phân mảnh nổ cao truyền thống. Các phần tử nổi bật của chúng cũng có khả năng hạ gục mục tiêu siêu thanh hoặc khởi động quá trình tiêu diệt bằng một đợt tấn công mới.

Các tàu chiến mang tên lửa đánh chặn Glide Phase Interceptor sẽ là lớp Arleigh Burke, có trang bị Aegis BIUS và bệ phóng Mk 41 VLS. Có thể trong tương lai xa, những vũ khí như vậy sẽ được đặt trên các tổ hợp Aegis Ashore trên đất liền, nơi có đầy đủ trang thiết bị cần thiết.

Hệ thống vũ khí mới có thể được bố trí trên tàu chiến lớp Arleigh Burke. Ảnh: Bộ Quốc phòng Mỹ

Vũ khí của tương lai

Cho đến tháng 9 năm sau, 3 công ty Mỹ sẽ nghiên cứu và phát triển từng phiên bản của mình. Sau đó, Lầu Năm Góc sẽ chọn dự án thành công nhất và ký hợp đồng thêm với nhà phát triển.

Trong vài năm sau đó, công việc thiết kế, sản xuất nguyên mẫu và bắt đầu các chuyến bay thử nghiệm sẽ diễn ra theo dự kiến. Hiện vẫn chưa rõ về thời gian hoàn thành và tiến độ đưa tên lửa đánh chặn vào hoạt động. Theo các chuyên gia, điều này sẽ chỉ xảy ra vào cuối thập kỷ này hoặc muộn hơn.

Hiện tại, lý do cho việc khởi động một dự án vũ khí này là khá rõ ràng. Các quốc gia hàng đầu đã và đang áp dụng các hệ thống siêu thanh, và những vũ khí như vậy sẽ sớm thay đổi cán cân sức mạnh trong các bối cảnh khác nhau. Theo đó, cần phải phát triển các phương tiện bảo vệ chống lại nó.

Ngoài ra, theo các chuyên gia, vấn đề quốc phòng này đặc biệt cấp bách đối với Mỹ, quốc gia vẫn đang bị tụt hậu trong việc phát triển các hệ thống tấn công siêu thanh.

Các tên lửa Glide Phase Interceptor trong tương lai sẽ được bố trí trong kho đạn của các tàu khu trục Arleigh Burke, và sẽ bổ sung cho các loại tên lửa đánh chặn khác. Do đó, thành phần phòng thủ tên lửa Hải quân Mỹ sẽ có một số loại tên lửa đánh chặn với các đặc tính và nhiệm vụ khác nhau.

Hệ thống phòng thủ tên lửa này sẽ mang nhiều ưu điểm, nhờ tính cơ động cao và khả năng triển khai nhanh chóng trong các khu vực cần thiết. Nó cũng sẽ có thể mở rộng phạm vi các mục tiêu bị tấn công và đưa các loại vũ khí nguy hiểm nhất vào khu vực tấn công.

Mỹ sẽ tiếp tục phát triển khả năng phòng thủ tên lửa đánh chặn siêu thanh của mình và sẽ cung cấp cho mình những khả năng mới để đáp ứng những thách thức mới.

MINH TUẤN (theo Topwar)