Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp Cần cơ chế giám sát để nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách

Nghiên cứu mở rộng phạm vi Quỹ phát đầu tư phát triển công nghiệp an ninh

Điểm mới của dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp là quy định tách Quỹ công nghiệp quốc phòng, an ninh thành 2 quỹ độc lập gồm: Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh và Quỹ công nghiệp quốc phòng; giao Bộ Công an quản lý Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh, phân cấp quản lý Quỹ công nghiệp quốc phòng từ Chính phủ cho Bộ Quốc phòng.

Thảo luận tại Tổ về dự thảo Luật này, đa số đại biểu Quốc hội thành với đề xuất của Chính phủ về tách Quỹ công nghiệp quốc phòng, an ninh thành 2 quỹ độc lập để tạo sự chủ động trong triển khai phát triển công nghiệp quốc phòng và công nghiệp an ninh. Đồng thời, cho rằng cách đặt tên của hai quỹ này sẽ bảo đảm tính thống nhất, phản ánh đúng bản chất của hai quỹ là hỗ trợ công nghiệp, chấp nhận rủi ro và đầu tư mạo hiểm, đồng thời thuận tiện hơn trong quá trình triển khai thực tiễn, tránh gây hiểu nhầm khi sử dụng.

ĐBQH Bế Minh Đức (Cao Bằng) phát biểu tại tổ. Ảnh: Phạm Thắng

Bên cạnh đó, trong công tác dân sự và trong đời sống hiện có rất nhiều thiết bị về an ninh được người dân sử dụng, các sản phẩm do trong nước sản xuất ra cũng sử dụng rất tốt. Do vậy, để sản xuất các sản phẩm lưỡng dụng nhiều hơn nữa, ĐBQH Bế Minh Đức (Cao Bằng) cho rằng, cơ quan chủ trì soạn thảo nên nghiên cứu mở rộng thêm phạm vi hoạt động của Quỹ phát đầu tư phát triển công nghiệp an ninh để sau này, khi nguồn lực của quỹ dồi dào sẽ đầu tư phát triển sang các lĩnh vực khác phục vụ cho cả dân sinh cũng thuận lợi hơn.

ĐBQH Lò Thị Việt Hà (Tuyên Quang) phát biểu tại thảo luận tại Tổ. Ảnh: Phạm Thắng

Về cơ chế quản lý, đại biểu Bế Minh Đức và các ĐBQH Lò Thị Việt Hà (Tuyên Quang), Nguyễn Quốc Hận (Cà Mau) đề nghị thiết lập quy trình giám sát chặt chẽ, minh bạch, nhất là trong các hoạt động đầu tư có yếu tố rủi ro cao trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, để tránh lạm dụng hoặc vận dụng tùy tiện. Nếu các quỹ này có sử dụng vốn của Nhà nước sẽ phải có sự đánh giá và có giải pháp bảo đảm an toàn vốn trong thời gian tới. “Việc bổ sung quy định này nhằm bảo đảm tính công khai minh bạch, tránh trùng lắp, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước, cũng như ngăn ngừa các rủi ro, thất thoát trong quản lý tài chính”, đại biểu Bế Minh Đức nhấn mạnh.

Cụ thể hóa tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp tham gia Tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia

Các đại biểu Quốc hội cũng cơ bản tán thành việc dự thảo Luật bổ sung quy định về Tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia, vì như vậy sẽ giúp hình thành một mô hình tổ chức mới, có vai trò đầu mối trong nghiên cứu, sản xuất, ứng dụng và phát triển công nghiệp an ninh theo hướng hiện đại, lưỡng dụng.

ĐBQH Ma Thị Thúy (Tuyên Quang) phát biểu tại tổ. Ảnh: Phạm Thắng

Tuy nhiên, ĐBQH Ma Thị Thúy (Tuyên Quang) cho rằng, quy định tại Điều 45a của dự thảo Luật chưa thể hiện rõ ràng tiêu chí, phạm vi và thứ tự ưu tiên giữa các nhóm đối tượng được thụ hưởng chính sách ưu đãi của Nhà nước. Đại biểu đề nghị cân nhắc, cụ thể hóa hơn các chính sách này, xác định rõ nguyên tắc ưu tiên theo hướng: cho các doanh nghiệp, tổ chức trực tiếp thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất, sửa chữa, bảo dưỡng, cung ứng sản phẩm, dịch vụ an ninh. Đồng thời, cho phép các tổ chức khoa học – công nghệ, doanh nghiệp dân sự có năng lực, tham gia hợp tác trong lĩnh vực công nghiệp an ninh; các địa phương, cơ sở giáo dục, đào tạo kỹ thuật tham gia phát triển nguồn nhân lực và hạ tầng phục vụ công nghiệp an ninh.

“Việc xác định rõ đối tượng thụ hưởng sẽ giúp chính sách đi vào thực tiễn, tránh dàn trải và bảo đảm hiệu quả sử dụng nguồn lực”, đại biểu nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, để hoàn thiện quy định về Tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia, ĐBQH Trần Thị Vân (Bắc Ninh) đề nghị bổ sung quy định về tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp, tổ chức tham gia Tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia, nhằm bảo đảm tính minh bạch, khách quan và thống nhất trong quá trình lựa chọn, tránh tình trạng áp dụng tùy tiện hoặc mang tính hành chính, hình thức.

ĐBQH Trần Thị Vân (Bắc Ninh) thảo luận tại Tổ. Ảnh: Nguyễn Ánh

Theo đại biểu, các tiêu chí có thể bao gồm năng lực tài chính, tiềm lực khoa học – công nghệ, uy tín, kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghiệp an ninh, cũng như khả năng tham gia chuỗi sản xuất, nghiên cứu, chế tạo và chuyển giao công nghệ phục vụ nhiệm vụ bảo đảm an ninh quốc gia.

Đại biểu Trần Thị Vân lý giải, quy định cụ thể tiêu chí lựa chọn không chỉ tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho cơ quan có thẩm quyền trong việc xem xét, phê duyệt thành viên Tổ hợp, mà còn góp phần tăng cường cạnh tranh lành mạnh, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư phát triển công nghệ và năng lực sản xuất trong lĩnh vực an ninh. Đây cũng là giải pháp quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, bảo đảm Tổ hợp thực sự quy tụ được các đơn vị có năng lực, uy tín, đủ sức tham gia thực hiện các nhiệm vụ trọng yếu, chiến lược về công nghiệp an ninh trong tình hình mới.

Tương tự, đối với thành viên tham gia Tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia, nhiều ĐBQH đề nghị nghiên cứu, bổ sung quy định cụ thể tiêu chí lựa chọn thành viên (về năng lực nghiên cứu - sản xuất, tiềm lực tài chính, năng lực công nghệ, uy tín, kinh nghiệm hợp tác trong lĩnh vực an ninh, bảo đảm an ninh thông tin và bí mật nhà nước).

Các đại biểu cũng cho rằng, dự thảo Luật cần quy định cụ thể cơ chế điều phối, liên kết sản xuất - nghiên cứu - thử nghiệm - thương mại hóa sản phẩm giữa các thành viên, bảo đảm hoạt động theo chuỗi giá trị, tránh trùng lặp hoặc cạnh tranh không lành mạnh.

Có quy định để thiết lập cơ chế chia sẻ thông tin, dữ liệu và kết quả nghiên cứu trong phạm vi được phép, có cơ chế bảo vệ bí mật nhà nước và bảo mật thương mại, bảo đảm an toàn thông tin và quyền sở hữu trí tuệ. Xây dựng hệ thống đánh giá, xếp hạng và kiểm tra định kỳ đối với các thành viên Tổ hợp, làm căn cứ xem xét duy trì hoặc rút tư cách thành viên, bảo đảm tính kỷ luật, chuyên nghiệp và hiệu quả trong hoạt động.

Lê Bình