Dự án mở rộng, nâng cấp QL1: Về đích sớm 1 năm
Sáng 15/9, tại TP. Nha Trang (Khánh Hòa), Bộ GTVT tổ chức Hội nghị tổng kết công tác giải phóng mặt bằng (GPMB), tái định cư và an toàn giao thông phục vụ triển khai các dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên.
Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Ủy ban An toàn giao thông quốc gia; Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng chủ trì Hội nghị; tham dự có lãnh đạo các bộ, ngành, các địa phương có tuyến đường đi qua.
Báo cáo tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng cho biết: Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, địa phương và ủng hộ của nhân dân, đến nay công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) của toàn dự án đã cơ bản hoàn thành. Qua đó, công tác thi công xây lắp được triển khai thuận lợi với khối lượng xây lắp đã đạt trên 35%, bảo đảm mục tiêu tiến độ hoàn thành vào cuối năm 2015, dự kiến sẽ vượt kế hoạch 12 tháng, đặc biệt là đoạn từ Thanh Hóa - Vũng Áng (Hà Tĩnh) sẽ hoàn thành vào cuối tháng 12/2014.
“Từ áp lực tạo thành động lực cho các bộ, ngành, địa phương hoàn thành công việc được giao”, Bộ trưởng Đinh La Thăng bộc bạch.
Có thể nói dự án mở rộng, nâng cấp Quốc lộ 1 từ Thanh Hóa đến Cần Thơ và đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên là đại dự án quốc gia với chiều dài 1.500 km đi qua 22 tỉnh, thành phố có mật độ dân cư sống hai bên đường đông đúc với khoảng 84.000 hộ dân bị ảnh hưởng, trong đó có gần 5.300 hộ cần phải bố trí vào các khu tái định cư tập trung; giải ngân đạt 75% vốn, di dời hàng ngàn km công trình điện, nước, cáp quang, viễn thông... Đặc biệt, nhiều địa phương khó khăn về ngân sách, không cân đối được nguồn vốn để xây dựng các khu tái định cư và cần phải hỗ trợ của Trung ương. Như vậy, chỉ sau hơn một năm triển khai thực hiện, đã cơ bản hoàn thành khố lượng GPMB rất lớn cả về quy mô và khối lượng công tác các dự án.
Các tỉnh hoàn thành tốt GPMB được Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc biểu dương như: Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Khánh Hòa, Quảng Nam, Quảng Bình, Quảng Ngãi, Đồng Nai, Cần Thơ, Gia Lai, Kon Tum, Đắk Nông, Đắk Lắk.
Trong quá trình thi công, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và lãnh đạo Bộ GTVT liên tục đi kiểm tra nhằm đôn đốc quyết liệt các địa phương, yêu cầu chủ đầu tư, nhà thầu thi công nâng cao tinh thần trách nhiệm, tiến hành đối thoại công khai, minh bạch với người dân, quá trình thi công bảo đảm trật tự ATGT bởi trong điều kiện vừa thi công, vừa khai thác với lưu lượng xe cộ rất lớn, nên công tác bảo đảm ATGT là yêu cầu hết sức quan trọng.
Bộ GTVT đã triển khai đồng loạt các dự án, yêu cầu chủ đầu tư, nhà thầu tuân thủ nghiêm túc các quy định về bảo đảm ATGT và vệ sinh môi trường như không được thi công đồng thời 2 bên tuyến, có đầy đủ hệ thống tín hiệu giao thông đường bộ, bố trí người hướng dẫn, phân luồng giao thông đúng quy định.
Các bài học lớn mà Bộ GTVT và lãnh đạo các tỉnh rút ra tại Hội nghị, đó là: GPMB có đặc thù rất khó khăn, phức tạp, đặc biệt nhạy cảm do ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và quyền lợi của người dân. Vì vậy, phải có sự chỉ đạo sâu sát, quyết liệt và sự vào cuộc tích cực, chủ động của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương.
Đặc biệt, đó là sự vào cuộc thực sự quyết liệt, nhanh chóng của Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố thì dự án mới bảo đảm tiến độ. Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND nhiều tỉnh, thành phố đã xuống trực tiếp trao đổi, đối thoại công khai, minh bạch với người dân, được nhân dân đồng thuận, ủng hộ.
Bên cạnh đó là sự vào cuộc kịp thời của các Bộ, ngành như: Kế hoạch & Đầu tư, Tài chính, Tài nguyên & Môi trường, các tập đoàn Điện lực, Viễn thông nhằm tháo gỡ các khó khăn về bố trí nguồn vốn, chính sách đất đai, đền bù GPMB, tái định cư...
Đây là những bài học kinh nghiệm có ý nghĩa to lớn trong thực tiễn điều hành của các địa phương và Bộ, ngành Trung ương.
Với phương châm đó, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, lãnh đạo Bộ GTVT, lãnh đạo các tỉnh đã chỉ đạo trực tiếp, thường xuyên, quyết liệt, phân công trách nhiệm cụ thể, kiểm điểm hàng tuần, xử lý tháo gỡ các vướng mắc ngay tại chỗ, tuyên truyền và kiên trì vận động nhân dân chấp hành chủ trương lớn của Nhà nước, thực hiện nhiều hình thức tái định cư khác nhau cho phù hợp với điều kiện cụ thể từng địa phương (tự nguyện, xen ghép, tập trung). Trong đó, có sự tham gia tích cực của truyền thông đại chúng phổ biến các chủ trương, chính sách của Nhà nước đối với công tác này; để dự án có thể dự kiến hoàn thành trước kế hoạch 1 năm, góp phần to lớn vào phát triển KT-XH của đất nước, phải sâu sát dân, nắm vững chính sách chế độ để thuyết phục, vận động nhân dân.
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: Sự ủng hộ của nhân dân đối với dự án quốc gia này thật đáng trân trọng, nhờ đó chúng ta hoàn thành GPMB một dự án rất lớn, thời gian nhanh kỷ lục với nguồn vốn đến 6 tỷ USD. Người dân đã dời bỏ nhà cửa, đất đai mà mình đã sinh sống nhiều năm để dành đất cho dự án, rất ít hộ gia đình trong hàng ngàn hộ trên 22 tỉnh, thành phải cưỡng chế hành chính.
Phó Thủ tướng cũng biểu dương và đánh giá cao nỗ lực, cố gắng và sự quyết liệt của Bộ GTVT, sự vào cuộc của lãnh đạo các Bộ, ngành trong việc tháo gỡ ngay khó khăn, vướng mắc, bất cập phát sinh trong quá trình triển khai GPMB...
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng chỉ ra những hạn chế, yếu kém trong quá trình GPMB như lúc đầu nhiều địa phương còn lúng túng, nhiều địa phương tái định cư còn chậm so với các tỉnh khác và tiến độ đề ra, các địa phương cần tiếp tục rà soát lại tình trạng xôi đỗ còn lại trong GPMB để hoàn thiện phần nhỏ còn lại.
* Cũng tại Hội nghị này, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã trao tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho các địa phương, đơn vị hoàn thành xuất sắc công tác GPMB.