Dự báo biến số trong xuất khẩu 6 tháng cuối năm

Để đạt mục tiêu tăng trưởng, doanh nghiệp cần cập nhật thị trường kịp thời và phản ứng linh hoạt

Chắt chiu từng cơ hội để có đơn hàng

Tháng 5/2025, kim ngạch xuất khẩu đạt 39,6 tỷ USD, tăng 6,8 tỷ USD so với cùng kỳ năm 2024, lập kỷ lục mới và vượt xa kết quả của các tháng trước (lần lượt từ tháng 1 đến tháng 4 là 33,19; 31,11; 38,51 và 37,45 tỷ USD).

Kết quả này càng đáng chú ý khi các ngành xuất khẩu vẫn chịu nhiều biến động từ thị trường toàn cầu, bao gồm các thị trường nhập khẩu lớn.

Dù 5 tháng qua xuất khẩu tăng 14%, đạt 180,23 tỷ USD, nhưng không thể chủ quan. Các chương trình kết nối và tìm kiếm nhà mua hàng đang được triển khai nhằm giữ vững đà tăng trong nửa cuối năm, hướng tới mục tiêu sớm đạt và vượt 500 tỷ USD.

Lúc này là khoảng thời gian bận rộn của Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công thương), bởi đơn vị đang kết nối với hàng trăm tập đoàn, doanh nghiệp toàn cầu đến Việt Nam tìm nhà cung ứng hàng hóa trong chuỗi sự kiện Kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế 2025 - Viet Nam International Sourcing 2025, diễn ra vào tuần đầu tháng 9/2025 tại TP.HCM.

Thông tin vừa nhận là một đoàn doanh nghiệp thu mua của Bắc Âu, bao gồm các tên tuổi lớn trong lĩnh vực bán lẻ, tiêu dùng, logistics và sản xuất bền vững, trong đó có Tập đoàn thời trang toàn cầu H&M cho biết sẽ cử đoàn thu mua cấp cao tham dự chuỗi sự kiện Kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế 2025 tại Việt Nam.

Bà Nguyễn Thị Hoàng Thúy, Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển kiêm nhiệm thị trường Bắc Âu chia sẻ, sự tham gia của H&M, tập đoàn thời trang lớn nhất toàn cầu vào sự kiện này là một điểm nhấn đặc biệt, mở ra nhiều cơ hội hợp tác cho các doanh nghiệp Việt, trong lĩnh vực thời trang, dệt may và chuỗi cung ứng bền vững.

Xuất khẩu dệt may đóng góp 44 tỷ USD doanh số xuất khẩu trong năm ngoái và mục tiêu năm nay khoảng 47-48 tỷ USD. Nhưng mục tiêu này đang trở nên thách thức hơn khi chính sách thuế quan của Mỹ làm đơn hàng có chiều hướng suy giảm.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng, doanh nghiệp cần cập nhật thị trường kịp thời và phản ứng linh hoạt. Tại ĐHĐCĐ thường niên 2025, Vinatex đặt mục tiêu doanh thu hợp nhất 18.315 tỷ đồng (tương đương 2024), lợi nhuận trước thuế 910 tỷ đồng, tăng 9%.

Lãnh đạo Vinatex thừa nhận thị trường dệt may đang ngày càng bất định do kinh tế toàn cầu biến động, xung đột địa chính trị leo thang và thị trường thiếu ổn định. Việc Mỹ áp thuế đối ứng trên nền thuế MFN hiện hành với nhiều quốc gia có thể làm giảm nhu cầu tiêu dùng dệt may, nhất là khi Mỹ là thị trường nhập khẩu lớn nhất thế giới.

Với những yếu tố trên, những dự báo trong trung và dài hạn trở nên khó đoán định gây ra nhiều khó khăn cho việc xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh.

“Để hoàn thành mục tiêu tăng trưởng, doanh nghiệp trong hệ thống Vinatex quyết giữ vững đơn hàng từ thị trường lớn như Mỹ, Nhật, EU; khai thác thêm thị trường mới; tránh mất thị phần do cạnh tranh giá rẻ; tận dụng đối đa năng lực sản xuất hiện có, kiểm soát hiệu quả: tối ưu hiệu quả sử dụng máy móc thiết bị, tăng năng suất; kiểm soát tốt chi phí, giảm tiêu hao”, Ceo Vinatex Cao Hữu Hiếu cho hay.

Biến số chặng nửa cuối năm

Để xuất khẩu hoàn thành mục tiêu tăng trưởng 12%, tương ứng với kim ngạch 451 tỷ USD, các tháng tới, hoạt động này phải tiếp tục giữ phong độ ở mức 38,67 tỷ USD/tháng.

“Xuất khẩu bình quân 38,67 tỷ USD/tháng là rất cao, nhất là bối cảnh thương mại toàn cầu biến động, chính sách thương mại của Mỹ có nhiều thay đổi theo hướng bất lợi cho các nước xuất khẩu, trong đó có Việt Nam”, đại diện Bộ Công thương thừa nhận.

Nhưng chưa hết, xung đột vũ trang tiếp tục diễn biến khó lường, cùng với hiện tượng thiên tai, thời tiết cực đoan và bất ổn thương mại toàn cầu đe dọa ổn định chuỗi cung ứng, ảnh hưởng lớn tới nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam trên nhiều phương diện khác nhau, nhất là hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa.

Báo cáo Triển vọng kinh tế toàn cầu công bố ngày 10/6 của World Bank đã hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu do thuế quan cao hơn từ Mỹ và môi trường kinh tế bất ổn, gây thách thức cho hầu hết các nền kinh tế. Thương mại toàn cầu năm nay được dự báo chỉ tăng 1,8% - thấp hơn mức 3,4% của năm 2024 và bằng một phần ba mức trung bình 5,9% của những năm 2000. Dự báo này dựa trên các mức thuế có hiệu lực đến cuối tháng 5, bao gồm thuế nhập khẩu 10% Mỹ áp lên phần lớn các nước, chưa tính thuế đối ứng dự kiến áp từ 9/7.

Đồng thời, các biện pháp phòng vệ thương mại với hàng xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục gia tăng khi nhiều nền kinh tế lớn đẩy mạnh chính sách bảo hộ sản xuất trong nước.

Số liệu mới nhất của Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công thương) cho thấy, chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, số vụ việc khởi xướng mới với hàng Việt xuất khẩu là 10 vụ (chưa kể 4 vụ việc các nước mới nhận đơn kiện, chưa khởi xướng), bên cạnh các vụ việc khởi xướng điều tra từ các năm trước và hơn 100 biện pháp phòng vệ thương mại đang áp dụng phải rà soát hàng năm, giữa kỳ, cuối kỳ.

Khó khăn, thiệt hại cho doanh nghiệp xuất khẩu khi phải theo kiện trong các vụ việc được tính bằng tiền tỷ.

“Riêng chi phí thuê luật sư cho một vụ kiện tại thị trường Mỹ đã lên tới khoảng 13 tỷ đồng, chưa kể doanh nghiệp còn phải huy động thêm nhân sự, thời gian, tài chính và thuê luật sư cả ở nước nhập khẩu lẫn trong nước để theo đuổi vụ việc”, Cục Phòng vệ thương mại cho biết.

Điểm tựa cho tăng trưởng xuất khẩu những tháng tới được nhận diện chính là sự bổ trợ đáng kể của các FTA (Hiệp định thương mại tự do) đã ký kết.

Thứ trưởng Công thương Phan Thị Thắng nhận định, các FTA với các thị trường lớn sẽ tiếp tục thúc đẩy thương mại, đầu tư và đặc biệt là xuất khẩu. Đây là điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp mở rộng thị trường, tạo động lực cho tăng trưởng xuất khẩu năm 2025. Đồng thời, dòng vốn FDI gia tăng sẽ nâng cao năng lực sản xuất và nguồn cung hàng hóa cho xuất khẩu.

Hải Yến