Dự báo hạn hán tiếp tục trên diện rộng: Chống đỡ thế nào?
Theo Cục Thủy lợi - Bộ NN&PTNT, trong ngắn hạn, ảnh hưởng của El Nino sẽ khiến khoảng 10.500 – 17.500 ha cây trồng nguy cơ thiếu nước. Tình trạng này xảy ra mạnh hơn từ mùa khô năm 2024 khi diễn ra trên phạm vi rộng, kéo dài ở một số vùng trên cả nước.
Trao đổi với phóng viên Tiền Phong, lãnh đạo Cục Thủy lợi cho biết, tình trạng nắng nóng do ảnh hưởng El Nino bắt đầu xuất hiện. Nước trong nhiều hồ thủy điện xuống dưới mực nước chết, song với các hồ thủy lợi phục vụ sản xuất nông nghiệp, tình trạng này đỡ hơn.
Tại Bắc bộ, dung tích bình quân các hồ chứa thủy lợi hiện đạt 45,7% dung tích thiết kế, thấp hơn 23% so với trung bình nhiều năm. Trong đó có 17 hồ chứa đang ở mực nước chết gồm Lào Cai 13 hồ, Thái Nguyên 3 hồ, Vĩnh Phúc 1 hồ. Cùng đó, 73 hồ chứa xấp xỉ mực nước chết tập trung tại Cao Bằng, Lạng Sơn, Thái Nguyên, Bắc Giang.
Tại Bắc Trung bộ, dung tích hồ chứa thủy lợi trung bình toàn vùng đạt 50% dung tích thiết kế so với trung bình nhiều năm. Mực nước các hồ chứa thủy lợi trong vùng đều cao hơn mực nước chết.
Cục Thủy Lợi đánh giá nguy cơ xảy ra hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn ở cấp độ cao (cấp độ 3-4), trên phạm vi rộng, kéo dài ở một số vùng trên cả nước, đặc biệt tại Tây Nguyên, Đồng bằng sông Cửu Long, Trung bộ và Đông Nam bộ từ mùa khô năm 2024 đến năm 2025.
Tại Nam Trung bộ, dung tích bình quân các hồ chứa thủy lợi đạt 70% dung tích thiết kế so với trung bình nhiều năm cao hơn 11%. Một số hồ vừa và lớn đang xấp xỉ mực nước chết, gồm hồ Hóc Nhạn, Suối Chay (Bình Định) và hồ Sông Quao (Bình Thuận).
Tại Tây Nguyên, Đông Nam bộ, dung tích bình quân các hồ chứa thủy lợi đạt trên 43% dung tích thiết kế và mực nước các hồ chứa thủy lợi trong vùng đều cao hơn mực nước chết.
Thiếu nước, xâm nhập mặn
Trên cơ sở tình hình nguồn nước và dự báo mưa, trong vụ Hè Thu 2023 dự kiến có tổng cộng 10.500 - 17.500 ha diện tích nguy cơ bị hạn hán, thiếu nước, trong đó, Bắc Trung bộ khoảng 7.000-10.500 ha và Nam Trung bộ khoảng 3.500- 7.000 ha.
Theo Cục Thủy lợi, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia nhận định, El Nino có khả năng sẽ xuất hiện vào nửa cuối mùa hè năm 2023 và duy trì đến năm 2024 với xác suất khoảng 70-80%. El Nino thường gây thiếu hụt lượng mưa ở hầu hết các vùng trên cả nước, phổ biến từ 25-50%.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết, hiện tình hình hạn hán chưa vào đợt cao điểm; dự báo khoảng từ tháng 7 đến tháng 10 mới xuất hiện hạn nặng. Trước tình hình nắng nóng, nguy cơ xảy ra thiếu nước, hạn hán, Bộ NN&PTNT đã đề nghị các địa phương xây dựng kế hoạch phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn tổng thể cho giai đoạn từ năm 2023-2025, các giải pháp ứng phó với các kịch bản khác nhau về khí tượng, thủy văn, nguồn nước do ảnh hưởng của El Nino.
“Bộ cũng yêu cầu các địa phương tăng cường việc nạo vét các cửa lấy nước, hệ thống kênh mương, đắp đập tạm ngăn mặn, trữ nước ngọt trong hệ thống kênh mương, đào ao trữ nước, khoan giếng, lắp đặt và vận hành các trạm bơm dã chiến để tận dụng tối đa nguồn nước từ hệ thống sông, suối, dung tích chết hồ chứa và nguồn nước hồi quy trong nội đồng”, ông Hiệp nói.