Dự báo về robot từ 37 năm trước

Isaac Asimov là tác giả của 3 điều luật liên quan đến robot

Vào một ngày cuối năm 1983, trả lời phỏng vấn báo “Toronto Star” (Canada), Isaac Asimov chia sẻ quan điểm của mình về chủ đề tương lai của nền văn minh Trái đất. Ông khẳng định, trong giai đoạn những năm 2019 - 2020, thế giới sẽ được điện toán hóa và robot hóa; còn công nghệ sẽ thay thế nhân lực, mở đầu giai đoạn hình thành những vị trí việc làm hoàn toàn mới.

Asimov không nhầm lẫn. Rất nhiều nghề nghiệp hiện nay được thực hiện nhờ sử dụng máy tính. Máy tính trở nên phổ biến đến mức có mặt trong hầu hết mọi gia đình trên thế giới. Điện thoại thông minh (smartphone) của chúng ta cũng đóng vai trò máy tính di động, trở thành một thành phần không thể thiếu trong cuộc sống của rất nhiều người, thậm chí dẫn đến hiện tượng “nghiện điện thoại”.

Asimov cho rằng, chính nhờ robot hóa, mọi người mới có thể tận hưởng nhiều thời gian rảnh rỗi hơn. Trong thực tế, tự động hóa ngành nghề làm tăng hiệu suất công việc, tuy nhiên điều đó cũng gây ra thất nghiệp – hoặc nhân viên, công nhân phải chuyển sang làm việc ở những vị trí mới. Thật tiếc là ngày nay chúng ta vẫn phải làm việc ngày càng nhiều hơn và không một nhà tương lai học nào có thể dự đoán rằng sẽ có sự khai thác (nếu không muốn nói là bóc lột) sức lao động nhiều hơn nữa.

Isaac Asimov có lý khi khẳng định rằng điện toán hóa thay đổi cuộc sống của chúng ta, tuy nhiên ông hơi nhầm lẫn khi nói về vấn đề thuộc địa hóa vũ trụ. Asimov khẳng định rằng vào năm 2019, mọi người có thể sống bình thường trên hành tinh lạ.

Trong thực tế ngày nay, chúng ta mới có Trạm vũ trụ quốc tế trên quỹ đạo. Asimov cũng nói về các khu định cư vũ trụ, thậm chí nói về các khu mỏ trên Mặt trăng. Thực tế thì phải mất nhiều năm nữa, nhân loại mới thực hiện các bước đi thiết thực đầu tiên trong chinh phục vũ trụ.

Isaac Asimov còn đưa ra 3 điều luật quan trọng mà các robot cần phải tuân thủ khi tương tác với con người. Cho đến ngày nay, 3 điều luật liên quan đến đạo đức robot của Asimov vẫn đóng vai trò dẫn đường cho những nhà sáng tạo trí tuệ nhân tạo. Ba điều luật đó như sau:

- Robot không thể làm tổn thương con người hoặc không hành động khiến con người bị tổn hại.

- Robot phải tuân theo mệnh lệnh của con người, trừ khi mệnh lệnh đó trái với điều luật thứ nhất.

- Robot phải tự bảo vệ bản thân, miễn sao sự bảo vệ này không mâu thuẫn với điều luật thứ nhất và thứ hai.

Theo Nauka