Du khách quốc tế xếp hàng dài khám phá 'địa ngục trần gian' giữa lòng Hà Nội

Cùng với Nhà tù Côn Đảo và Nhà tù Phú Quốc, Nhà tù Hỏa Lò là biểu tượng cho tinh thần kiên cường, bất khuất của những người con Việt Nam yêu nước. Không chỉ là chứng tích cho một thời kỳ lịch sử gian lao, công trình này còn là nét chấm phá đầy thăng trầm, hoài niệm giữa Thủ đô hoa lệ và náo nhiệt. Đây được xem là một trong những điểm tham quan nhất định phải ghé thăm nếu chúng ta có dịp du lịch tại Thủ đô Hà Nội.

Cùng phóng viên Báo Nhà báo và Công luận khám phá nơi từng được mệnh danh là "địa ngục trần gian" ở Hà Nội và giúp chúng ta bỏ túi những thông tin hữu ích nhất về di tích lịch sử đặc biệt này.

Nhà tù Hỏa Lò hay Ngục Hỏa Lò xưa có tên tiếng Pháp là Maison Centrale, tức “Đề lao Trung ương”, tên tiếng Việt là Ngục thất Hà Nội. Đây là một nhà tù cũ nằm ở phố Hỏa Lò, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, được thực dân Pháp xây dựng từ những năm 1896.

Khu vực cổng chính của nhà tù Hỏa Lò.

Lúc bấy giờ, nơi này còn thuộc ngoại vi thành phố, nhà tù được xây để làm ngục thất trung ương cho cả 2 xứ Trung và Bắc Kỳ. Tù nhân chủ yếu là tù chính trị và các nhà yêu nước chống chính quyền thực dân. Diện tích Ngục Hỏa Lò lên đến 12.000 m2, là nhà tù cao cấp nhất ở Đông Dương.

Ngục Hỏa Lò mở cửa cho khách tham quan từ 8h – 17h tất cả các ngày trong tuần, bao gồm cả những ngày lễ, Tết. Đặc biệt, khu di tích này còn có chương trình trải nghiệm đêm, diễn ra từ 19h – 20h30 các ngày thứ 6, thứ 7 và chủ nhật. Vé tham quan Nhà tù Hỏa Lò có mức giá là 30.000 VND/ người, giảm giá 50% hoặc miễn phí vé cho một số đối tượng đặc biệt. Trong ảnh là du khách nước ngoài mua vé vào tham quan nhà tù Hỏa Lò.

Du khách được phát vé trước khi đi vào bên trong nhà tù Hỏa Lò đề tham quan, khám phá.

Không gian bên trong sảnh chính tại nhà tù Hỏa Lò. Tại đây, du khách nếu đi theo đoàn sẽ được phát tai nghe thuyết minh cùng với hướng dẫn viên thuyết minh đi cùng để thuyết minh giới thiệu từng gian ngục - nơi giam giữ các chiến sĩ cộng sản Việt Nam bị thực dân Pháp áp bức, bóc lột và hành quyết dã man.

Người dân, du khách trước khi tham quan nhà tù Hỏa Lò đều phải tiến vào khu vực Đài tưởng niệm các chiến sĩ đã hi sinh tại đây. Thắp nén nhang tỏ lòng biết ơn, cung kính các chiến sĩ đã hy sinh vì tổ quốc.

Theo tìm hiểu, cấu trúc của nhà tù là những bức tường đá dày 0,5 m, cao 4 m, có gia cố thêm dây thép điện. Khu vực ngục tù được chia thành 4 phân khu với các chức năng khác nhau: Khu A và B: dành cho những phạm nhân tội nhẹ, đang trong quá trình điều tra hoặc vi phạm kỷ cương nhà tù; Khu C: dành cho tù nhân Pháp và ngoại quốc; Khu D: dành cho tù nhân tội nặng và đang chờ thụ án tử hình.

Ở hiện tại, nhà tù Hỏa Lò chỉ còn lại phần diện tích khoảng 2.434 m2, được bảo tồn để làm khu di tích, phục vụ nhu cầu cho khách tham quan.

Được biết, ngục Hỏa Lò có sức chứa khoảng 500 tù nhân, được mệnh danh là “địa ngục trần gian” thời kỳ Pháp thuộc. Các nhà giam nơi đây đều được thiết kế với chế độ giam giữ, ép cung dã man và tàn bạo. Đến đây, du khách sẽ được chứng kiến nhiều thứ vũ khí man rợ, điển hình là chiếc máy chém khổng lồ đưa Hỏa Lò trở thành một trong những nhà tù khét tiếng thế giới.

Lúc mới hoàn thành, Ngục Hỏa Lò có các hạng mục công trình: 5 nhà giam tù nhân, 2 nhà giam bị can, 1 nhà canh gác, 1 nhà phân xưởng, 2 nhà bệnh xá và 1 nhà thương bố thí. Phần kiến trúc bên ngoài có thiết kế chắc chắn và liền mạch nhằm ngăn chặn tù nhân đào tẩu. Ở 4 góc nhà tù và 4 tháp canh quan sát, bao quanh là tường đá cắm mảnh chai và dây điện cao thế.

Hiện nay, du khách đến tham quan Nhà tù Hỏa Lò có thể được chiêm ngưỡng các phần di tích còn xót lại.

Mô hình Nhà tù Hỏa Lò thu nhỏ.

Không gian trưng bày các vật dụng dùng để tra tấn, giam cầm các chiến sĩ Việt Nam ngày xưa của thực dân Pháp.

Một số chiến sĩ cách mạng đã hi sinh và vật dụng được trưng bày tại Nhà tù Hỏa Lò.

Ngục tối Nhà tù Hỏa Lò thường được ví như địa ngục của địa ngục – nơi mà các phạm nhân bị gông cùm, nhục hình, tra tấn trong một không gian tối tăm, chật hẹp. Tù nhân ở ngục tối sau một thời gian đều bị ghẻ lở, phù nề do điều kiện vệ sinh kém và thiếu ánh sáng mặt trời.

Đối tù nhân nữ, tuy không bị cùm chân nhưng họ vẫn phải chịu rất nhiều đau đớn vì hình thức tra tấn điện giật vào chỗ hiểm. Không chỉ chịu nhục hình, tất cả các phạm nhân ở đây đều phải lao dịch khổ sai dưới sự giám sát của quản ngục. Phạm nhân bị kết án tử hình sẽ bị giam giữ sâu trong khu nhà giam, qua 3 lần cửa sắt mới đến nơi.

Nhiều vật dụng các tù binh ngày xưa thường sử dụng trưng bày tại Nhà tù Hỏa Lò.

Một phần chứng tích còn lại bên trong nhà tù Hỏa Lò.

Ở hiện tại, Ngục Hỏa Lò đã trở thành điểm tham quan, du lịch nổi tiếng tại Thủ đô Hà Nội. Đặc biệt hơn khi đến đây du khách có thể lựa chọn các tour tham quan ngày hoặc đêm để trải nghiệm nơi từng giam giữ các chiến sĩ Việt Nam yêu nước phải chịu sự tra tấn, hành quyết dã man của thực dân Pháp.

Tin và ảnh: Trung Nguyễn