Dự kiến sắp triển khai văn bằng, chứng chỉ số đồng bộ ở các bậc học

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố dự thảo Thông tư ban hành Quy chế văn bằng, chứng chỉ của hệ thống giáo dục quốc dân thay thế Thông tư số 21/2019/TT-BGDĐT ngày 29/11/2019 ban hành Quy chế quản lý bằng tốt nghiệp trung học cơ sở, bằng tốt nghiệp trung học phổ thông, bằng tốt nghiệp trung cấp sư phạm, bằng tốt nghiệp cao đẳng sư phạm, văn bằng giáo dục đại học và chứng chỉ của hệ thống giáo dục quốc dân để lấy ý kiến.

Theo Bộ, Dự thảo Quy chế văn bằng, chứng chỉ của hệ thống giáo dục quốc dân có 24 điều (giảm 10 điều so với Quy chế ban hành kèm theo Thông tư số 21/2019/TT-BGDĐT) với nội dung các điều khoản được chỉnh sửa, hoàn thiện theo hướng ngắn gọn, bao quát hơn nhưng rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm hơn.

Thứ nhất, thể chế hóa kịp thời chủ trương của Đảng, quy định của Chính phủ về thực hiện chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục.

Dự thảo bổ sung khái niệm văn bằng chứng chỉ số (Điều 2 dự thảo Quy chế). Theo đó, văn bằng của hệ thống giáo dục quốc dân là văn bản dưới dạng giấy hoặc dạng số do người có thẩm quyền cấp cho người học theo quy định của Luật Giáo dục, Luật Giáo dục nghề nghiệp, Luật Giáo dục đại học. Văn bằng của hệ thống giáo dục quốc dân bao gồm: Bằng tốt nghiệp trung học phổ thông; bằng trung cấp; bằng trung học nghề, bằng cao đẳng; bằng cử nhân, bằng thạc sĩ, bằng tiến sĩ và văn bằng trình độ tương đương (gọi chung là văn bằng giáo dục đại học).

Chứng chỉ của hệ thống giáo dục quốc dân là văn bản dưới dạng giấy hoặc dạng số do người có thẩm quyền cấp cho người học để xác nhận kết quả học tập sau khi được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ học vấn, nghề nghiệp hoặc cấp cho người học dự thi lấy chứng chỉ theo quy định.

Ảnh chụp màn hình.

Bên cạnh đó, dự thảo cũng đề xuất bổ sung quy định về việc cấp, lưu trữ, xử lý văn bằng chứng chỉ số (Điều 3, 7, 11, 19, 20); cấp bản sao, chỉnh sửa, thu hồi, hủy bỏ... đối với văn bằng chứng chỉ số (Điều 14, 15, 16, 17, 18); quy định cách thức xây dựng, cập nhật thông tin lên cơ sở dữ liệu về VBCC; khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu về văn bằng chứng chỉ (Điều 19).

Dự thảo bổ sung quy định Danh mục các trường thông tin chính cần cập nhật trên cơ sở dữ liệu về văn bằng chứng chỉ tại Phụ lục V Thông tư để củng cố cơ sở pháp lý triển khai văn bằng chứng chỉ số.

Ảnh chụp màn hình.

Ngoài ra, theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, toàn bộ các điều trong Dự thảo đã được sửa đổi, bổ sung theo hướng: quy định để đẩy mạnh áp dụng công nghệ, chuyển đổi số trong công tác quản lý văn bằng chứng chỉ; thực hiện triển khai văn bằng chứng chỉ số đồng bộ, đồng thời với cấp văn bằng chứng chỉ giấy, bảo đảm triển khai quyết liệt, khẩn trương các chỉ đạo của Đảng, của Chính phủ về thực hiện chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục.

Thứ hai, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với nội dung dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) trình Quốc hội khóa XV để cho ý kiến tại kỳ họp thứ 10.

Bộ cho hay, việc xây dựng Thông tư hướng đến những thay đổi khi 03 Luật (Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học, Luật Giáo dục nghề nghiệp) được sửa đổi, bổ sung và thay thế trong thời gian sắp tới: thay việc cấp bằng tốt nghiệp trung học cơ sở bằng xác nhận hoàn thành chương trình trung học cơ sở trong học bạ, bổ sung bằng trung học nghề, bổ sung hình thức văn bằng số, chứng chỉ số...

Dự thảo Quy chế cũng bổ sung phạm vi, đối tượng điều chỉnh bao gồm văn bằng chứng chỉ của giáo dục nghề nghiệp.

Thứ ba, thực hiện phân cấp để quản trị hiện đại, xử lý kịp thời các vấn đề của địa phương, cơ sở; các chủ thể có thẩm quyền cấp văn bằng chứng chỉ chủ động tổ chức thực hiện theo thẩm quyền, chức trách được giao tại văn bản pháp luật và chịu trách nhiệm giải trình; cơ quan quản lý nhà nước tăng cường công tác kiểm tra, giám sát.

Theo đó, dự thảo xác định rõ nội dung và phạm vi quản lý về công tác văn bằng chứng chỉ của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo, cơ sở giáo dục; phân định rõ ràng thẩm quyền, trách nhiệm của các tổ chức, đơn vị, cá nhân có liên quan.

Trong đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo tập trung ban hành quy định, quản lý theo quy định của pháp luật, không làm trực tiếp, không làm thay địa phương, cơ sở. Các chủ thể có thẩm quyền cấp văn bằng chứng chỉ chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện theo thẩm quyền, chức trách được giao tại Quy chế.

Ảnh chụp màn hình.

Bỏ nội dung quy định về in phôi bằng tốt nghiệp, chứng chỉ của Bộ Giáo dục và Đào tạo (Điều 9, 10, 11, 12 Quy chế kèm theo Thông tư 21/2019/TT-BGDDT), phân cấp cho Sở Giáo dục và Đào tạo hoặc giao cơ quan có thẩm quyền cấp văn bằng chứng chỉ (đối với văn bằng chứng chỉ giấy).

Thực hiện phân cấp, phân quyền triệt để, gắn với đề cao trách nhiệm người có thẩm quyền cấp văn bằng chứng chỉ (Điều 5, 7, 10, 11, 18, 19).

Mẫu bằng tốt nghiệp cao đẳng, trung cấp, mẫu chứng chỉ của hệ thống giáo dục quốc dân quy định tại các văn bản hiện hành được thay bằng quy định nội dung chính ghi trên văn bằng chứng chỉ (Điều 9), mẫu các sổ gốc cấp bằng, phụ lục sổ gốc cấp bằng, sổ cấp bản sao từ sổ gốc... được thay bằng quy định nội dung chính ghi trên các sổ này nhằm tăng tính tự chủ cho các cơ quan có thẩm quyền cấp văn bằng chứng chỉ trong quản lý văn bằng chứng chỉ (Điều 7, 11, 18).

Thứ tư, thực hiện cắt giảm hồ sơ, giấy tờ, thời gian thực hiện, chi phí tuân thủ thủ tục hành chính, giảm phiền hà cho người dân, người học.

Các nội dung quy định liên quan đến thủ tục hành chính (Điều 14, 15, 16, 17, 20) được sửa đổi theo hướng giảm yêu cầu giấy tờ, giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính cho người học/người dân và hướng đến chủ yếu tiếp nhận, xử lý hồ sơ, giải quyết thủ tục hành chính trong lĩnh vực văn bằng chứng chỉ qua cổng dịch vụ công trực tuyến, bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả.

Thời hạn cấp bằng tốt nghiệp trung học phổ thông (giấy) giảm từ 75 ngày kể từ ngày có quyết định công nhận tốt nghiệp xuống còn 30 ngày; thời hạn cấp văn bằng chứng chỉ số được xác định là 05 ngày kể từ ngày có quyết định công nhận tốt nghiệp (Điều 12).

Thứ năm, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn khi triển khai công tác quản lý văn bằng chứng chỉ.

Theo Bộ, nhiều vấn đề vướng mắc, bất cập trong thực tiễn triển khai công tác quản lý văn bằng chứng chỉ thời gian qua được tổng hợp, nghiên cứu kỹ lưỡng để bổ sung, điều chỉnh các quy định tại Dự thảo, bảo đảm thực hiện đúng Nghị quyết số 278/NQ-CP ngày 13/9/2025 của Chính phủ về phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 9/2025: công tác xây dựng pháp luật cần quán triệt tinh thần tăng cường bám sát thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn.

Theo đó, bổ sung quy định ủy quyền, giao cấp phó ký văn bằng chứng chỉ để giải quyết vấn đề quá tải đối với người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền cấp văn bằng chứng chỉ trong việc ký văn bằng chứng chỉ (Điều 13), quy định các trường hợp đặc biệt khi cấp bản sao từ sổ gốc, cấp lại, chỉnh sửa nội dung, thu hồi hủy bỏ văn bằng chứng chỉ (khi không có sổ gốc, khi không có người có thẩm quyền theo quy định tại Thông tư, khi sáp nhập, chia tách, giải thể cơ quan có thẩm quyền...) nhằm bảo đảm quyền lợi của người được cấp văn bằng chứng chỉ, hạn chế khiếu nại, kiến nghị (Điều 11)...

Chi tiết dự thảo Thông tư xem TẠI ĐÂY.

Thi Thi