Dự kiến thí điểm Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất từ năm 2026

Ảnh minh họa.

Theo tờ trình, trung tâm này sẽ hoạt động theo mô hình “một cửa liên thông” trên nền tảng cơ sở dữ liệu điện tử thống nhất toàn quốc, cho phép người dân và doanh nghiệp thực hiện liên thông các thủ tục từ cung cấp thông tin, xác lập giao dịch đến cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Các loại bất động sản được giao dịch tại trung tâm gồm nhà ở có sẵn, nhà ở hình thành trong tương lai, quyền sử dụng đất đã có hạ tầng kỹ thuật trong dự án và quyền sử dụng đất ở được mã hóa, định danh. Hình thức giao dịch bao gồm mua bán, chuyển nhượng, cho thuê và thuê mua.

Trường hợp chuyển nhượng dự án bất động sản sẽ không bắt buộc thực hiện tại trung tâm, do hiện nay đã có quy định pháp luật yêu cầu phải có sự chấp thuận của UBND cấp tỉnh và cập nhật dữ liệu vào hệ thống quản lý nhà ở, thị trường bất động sản.

Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất được xác định là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc UBND cấp tỉnh. Tùy điều kiện từng địa phương, trung tâm có thể tổ chức một hoặc nhiều văn phòng giao dịch để thuận tiện cho người dân.

Trung tâm sẽ là đầu mối tiếp nhận, hướng dẫn, phối hợp giải quyết và quản lý toàn bộ quá trình giao dịch bất động sản. Ngoài ra, đơn vị này còn đảm nhiệm một loạt chức năng như: thẩm tra pháp lý bất động sản và quyền sử dụng đất; phối hợp thực hiện nghĩa vụ thuế, phí; xác lập hợp đồng giao dịch trên hệ thống điện tử; thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận; lưu trữ hợp đồng trực tuyến; tích hợp dữ liệu về nhà ở, đất đai, thuế, tài sản thế chấp và cung cấp dịch vụ tư vấn xuyên suốt cho đến khi hoàn tất giao dịch.

Cơ cấu tổ chức dự kiến gồm 5 bộ phận chuyên môn: kiểm soát hồ sơ bất động sản; thu - nộp thuế, phí; cấp giấy chứng nhận; hành chính - công nghệ thông tin; và tư vấn hỗ trợ người dân. Các vị trí chuyên môn sẽ do cán bộ, công chức thuộc các ngành xây dựng, tài nguyên - môi trường, thuế đảm nhiệm.

Theo Bộ Xây dựng, thị trường bất động sản hiện vẫn tồn tại nhiều bất cập như thủ tục phức tạp, dữ liệu phân mảnh, thiếu minh bạch và chưa có hệ thống thông tin đầy đủ về cung - cầu, giá cả. Điều này khiến người dân và doanh nghiệp gặp nhiều rủi ro khi tham gia giao dịch, đồng thời gây khó khăn cho cơ quan quản lý trong việc kiểm soát thị trường.

Việc thí điểm mô hình trung tâm giao dịch tập trung được kỳ vọng sẽ tạo bước đột phá trong minh bạch hóa, chuẩn hóa thông tin và số hóa quy trình trong lĩnh vực bất động sản, hướng tới một thị trường vận hành an toàn, hiệu quả.

Anh Chi