Du lịch bản địa phải tạo thu nhập bền vững để người dân tham gia
Câu chuyện sinh kế người dân làng rau Trà Quế được xem là bài học thực tiễn, đặt ra các yêu cầu về giải pháp đồng bộ khi phát triển du lịch xanh với sự tham gia của người dân bản địa.
Kinh nghiệm phát triển và các thách thức mà làng rau Trà Quế đã được thảo luận nhiều tại hội thảo “Mô hình quản lý điểm đến du lịch xanh - Cách tiếp cận từ các bên liên quan” được Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam cùng Dự án Du lịch Thụy Sĩ vì Sự phát triển bền vững tại Việt Nam (ST4SD) tổ chức hôm 6-6 tại Hội An.
Làng rau Trà Quế, với hơn 300 năm hình thành, không chỉ là nơi canh tác rau truyền thống mà còn là điểm đến du lịch cộng đồng nổi tiếng. Nơi đây có 202 hộ dân và 326 lao động trực tiếp sản xuất trên diện tích 18 hecta.
Hoạt động du lịch tại đây được phối hợp giữa Trung tâm Văn hóa – Thể thao và Thông tin – Truyền thanh – Truyền hình Hội An, UBND xã Cẩm Hà và cộng đồng địa phương, mang lại thu nhập trực tiếp cho các hộ dân tham gia.
Khách quốc tế trải nghiệm hoạt động trồng rau tại làng rau Trà Quế, TP. Hội An. Ảnh: Nhân Tâm
Các hoạt động xanh, hữu cơ và bền vững được chú trọng qua việc hỗ trợ giống cây, phân bón, và kỹ thuật canh tác, nâng cao chất lượng sản phẩm và bảo vệ môi trường. Các tour tham quan, trải nghiệm làm nông dân, chế biến món ăn từ rau sạch đã trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng, thu hút du khách yêu thích văn hóa bản địa và lối sống xanh.
Mô hình "Từ vườn lên mâm" tại Trà Quế - nơi được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia (2022) và làng du lịch tốt nhất thế giới (2024) - không chỉ cung cấp thực phẩm tươi ngon mà còn truyền tải giá trị văn hóa, tri thức và đạo đức của những người làm nông nghiệp chân chính.
Tuy nhiên, làng rau Trà Quế đối mặt với không ít thách thức. Tại hội thảo về du lịch xanh Quảng Nam nói trên, bà Trương Ngọc Cẩm, Giám đốc Trung tâm Văn hóa – Thể thao và Thông tin – Truyền thanh – Truyền hình Hội An, cho hay những áp lực từ quá trình đô thị hóa, sự cạnh tranh từ các làng nghề, điểm đến du lịch xanh khác là những thách thức cho làng rau.
Đồng tình với những trăn trở đó, ông Cao Chinh, đại diện Hợp tác xã Làng rau Trà Quế và cũng là một nông dân trực tiếp sản xuất – đã thẳng thắn chia sẻ thêm về một khó khăn hiện hữu. “Việc tạo ra sinh kế và thu nhập bền vững từ du lịch cho người dân ở đó rất là ít”, ông cho hay.
Việc thế hệ trẻ ít mặn mà với nghề canh tác rau truyền thống, làm mai một tri thức dân gian quý giá, cũng là những vấn đề nan giải khác của làng rau.
Các chuyên gia và đại diện địa phương đồng tình với những ý kiến này và mổ xẻ thêm những hướng phát triển cho nơi đây. Chẳng hạn việc mở rộng không gian du lịch bản địa theo hướng sông Cổ Cò và đầm Trà Quế, đa dạng hóa dịch vụ được coi là hướng đi tiềm năng.
