Du lịch biển Quảng Ninh: Làm sao lấy lại niềm tin sau 'sự cố Vịnh Xanh'?

Biển Quảng Ninh đẹp bình yên những ngày không giông bão. (Ảnh: CTV/Vietnam+)

Hậu quả đặc biệt nghiêm trọng của vụ lật tàu du lịch Vịnh Xanh 58 trên Vịnh Hạ Long vừa qua đã để lại bao đau xót và tiếc thương. Thế nhưng, khi những nạn nhân cuối cùng đều đã “trở về” với gia đình, những con sóng và bầu trời trong lòng di sản đã trở lại bình yên, cũng là lúc đội tàu chạy tuyến cố định tham quan vịnh, thậm chí nhiều du thuyền 5 sao lâm cảnh lao đao hậu “thảm họa.”

Các tin tức tiêu cực nhan nhản hoặc không chính xác trên mạng xã hội khiến du khách hoang mang. Họ muốn được biết qua sự việc vừa rồi các cơ quan chức năng sẽ ứng phó ra sao với thiên tai, quy trình xử lý rủi ro thế nào… và quan trọng hơn là cần cam kết phản ứng nhanh tức thì khi có sự cố để hạn chế tối đa hậu quả không mong muốn. Chỉ như vậy, du khách mới an tâm lên đường trải nghiệm.

Hoàn chỉnh lại quy trình an toàn

Mặc dù nhóm khách nước ngoài không bị ảnh hưởng nhiều vì hiện đã qua mùa cao điểm khách quốc tế, song lượng du khách nội địa đặt tour tham quan vịnh giảm từ 50%-80% so với thời điểm trước vụ tai nạn, thậm chí những đoàn khách vài chục người quyết định đòi lại tiền cọc, chủ yếu do tâm lý lo ngại. Đây thực sự là “con số biết nói” do các đơn vị kinh doanh tàu cung cấp.

Đại diện một công ty lữ hành chuyên dịch vụ ngủ đêm trên vịnh cho hay sự cố không chỉ ảnh hưởng những tàu tham quan vịnh theo tuyến trong ngày, mà còn lan tới cả đội tàu du thuyền 5 sao. Hậu quả là có gần 50% số khách nội địa của họ yêu cầu hoàn tiền hoặc dời lịch.

Về sự việc này, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Phạm Văn Thủy cho biết khi sự cố xảy ra, tỉnh Quảng Ninh đã vào cuộc ngay lập tức, việc xử lý đã được toàn ngành thực hiện theo phương châm “bốn tại chỗ” bao gồm: Chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện vật tư tại chỗ và hậu cần tại chỗ.

Sau sự cố lật tàu Vịnh Xanh, du lịch biển Quảng Ninh cần hoàn chỉnh lại quy trình an toàn. (Ảnh: Xuân Mai/Vietnam+)

Cùng ngày 19/7, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng kịp thời ban hành Công điện chỉ đạo tập trung ứng phó quyết liệt và phối hợp với địa phương khắc phục hậu quả của vụ lật tàu. Cục cũng đã tổ chức họp trực tuyến khẩn với các đơn vị liên quan, phân công cán bộ phụ trách từng đầu mối, trực tiếp xuống hiện trường phối hợp xử lý.

Các cơ quan chức năng đã hành động, nhưng thực tế, sự cố lật tàu để lại quá nhiều mất mát, đau thương không chỉ cho hàng chục gia đình có thân nhân thiệt mạng, mà còn tạo ra chấn động tâm lý lan truyền trong cộng đồng du khách. Hàng loạt tour biển bị hủy, nhiều người tuyên bố không dám ra biển nữa và nhiều doanh nghiệp lúng túng trong việc đối thoại, trấn an và truyền thông với khách hàng.

Tại cuộc họp báo thường kỳ Quý 2/2025 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa diễn ra tuần qua, Chánh Văn phòng Bộ, ông Cao Lê Tuấn Anh nhấn mạnh sự việc lật tàu Vịnh Xanh 58 chính là lời cảnh tỉnh để các cơ quan chức năng, những người làm trong lĩnh vực du lịch, các chủ tàu, các thuyền viên hoàn chỉnh lại quy trình an toàn.

“Cần phải ban hành quy trình an toàn ngay từ khi xuống tàu. Để làm được điều này cần sự phối hợp của rất nhiều đơn vị liên quan,” ông Cao Lê Tuấn Anh khẳng định.

Chánh Văn phòng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ông Cao Lê Tuấn Anh chia sẻ nỗi đau với gia đình các nạn nhân của sự cố lật tàu Vịnh Xanh 58, tại Họp báo thường kỳ Quý II-2025. (Ảnh: CTV/Vietnam+)

Đừng chờ khủng hoảng mới hành động

Các chuyên gia cho rằng với một điểm đến du lịch tầm cỡ quốc tế, lại là di sản thế giới, qua sự cố này cần một cuộc cách mạng mạnh mẽ và quyết liệt về quản lý, đăng kiểm, cứu hộ thời 4.0.

Số hóa trong lĩnh vực vận tải đường biển phải được giám sát theo thời gian thực qua GPS, AIS kết nối trực tiếp với Trung tâm điều khiển như sân bay. Có như thế, khi tàu mất tín hiệu thì lập tức hệ thống sẽ phát báo động, nhân viên trực trong đất liền nếu không liên lạc được với thuyền trưởng sẽ kích hoạt quy trình cứu hộ khẩn cấp.

Trong đó, ngành du lịch cần bắt buộc bảo vệ tính mạng cho du khách bằng hệ thống cứu hộ hiện đại với đầy đủ bè cứu sinh, đồ lặn, cần cẩu, y tế, thậm chí cả trực thăng một cách không chậm trễ và chính xác nhất. Chỉ khi quy trình ứng cứu được công khai minh bạch, du khách mới an tâm lên tàu. Bởi mỗi phút khi sự cố xảy ra cũng là mỗi lằn ranh sinh tử đang ngắn lại.

Sau những mất mát về con người, “thảm họa” lật tàu Vịnh Xanh 58 còn gây ra khủng hoảng niềm tin, và lời cảnh tỉnh về quản trị rủi ro trong du lịch biển. Từng vận hành công ty du lịch mạo hiểm hơn chục năm ở những nơi địa hình phức tạp từ rừng núi Hà Giang, Vịnh Hạ Long đến sông nước Mekong hay các hòn đảo ngoài khơi xa, CEO Mekong Rustic, ông Nguyễn Ngọc Bích cho rằng: “Đừng chờ khủng hoảng mới hành động, hãy phòng ngừa trước.”

Theo vị chuyên gia này, phần lớn các doanh nghiệp du lịch hiện nay chỉ có quy trình vận hành dịch vụ, chứ chưa có hệ thống quản lý rủi ro thực sự, cũng như giải pháp xử lý khủng hoảng truyền thông du lịch biển.

Đảm bảo an toàn với áo phao khi trải nghiệm chèo kayak trên Vịnh Hạ Long. (Ảnh minh họa: Xuân Mai/Vietnam+)

Vì thế theo ông, mỗi đơn vị cần trả lời trước các câu hỏi: “Nếu có cảnh báo mưa giông, ai là người ra quyết định dừng tour? Khi có sự cố, ai chịu trách nhiệm truyền thông? Ai là người phát ngôn? Có kịch bản mô phỏng tình huống xấu không? Nhân sự có được huấn luyện định kỳ?”

Không phải cứ phản ứng nhanh là tốt, điều cốt lõi là thể hiện được sự thấu cảm và tinh thần trách nhiệm. Một thông điệp kiểu “Chúng tôi đã làm đúng quy trình” trong sự cố vừa qua dễ bị hiểu thành biện hộ. Ngược lại, lời chia sẻ từ trái tim: “Chúng tôi đau xót và đang hành động để bảo vệ du khách tốt hơn” có thể giúp xoa dịu tâm lý cộng đồng thời điểm đó.

Theo ông Ngọc Bích, các đơn vị cần có bản đồ rủi ro du lịch mùa mưa bão; cập nhật chỉ số an toàn tour kèm theo thông tin thời tiết, kiểm định tàu, quy trình cứu hộ. Bởi du khách được tiếp cận thông tin minh bạch, họ sẽ thấy an tâm và đặt lòng tin vào dịch vụ. Khách hàng không cần một tour rẻ, mà cần cam kết an toàn.

“Niềm tin là thứ dễ mất, khó giữ, nhưng có thể phục hồi nếu ta thật lòng. Tôi mong muốn các doanh nghiệp du lịch, đặc biệt là các đơn vị tổ chức tour biển cùng hành động, không đổ lỗi, coi an toàn là giá trị cốt lõi chứ không phải là thủ tục. Chỉ khi cả hệ sinh thái du lịch cùng có trách nhiệm, toàn ngành mới có thể vượt qua khủng hoảng và tái thiết lại niềm tin nơi công chúng. Thay vì né tránh câu hỏi ‘Liệu đi biển có còn an toàn không,’ hãy chủ động trả lời ‘Chúng tôi đang làm gì để mỗi hành trình được trở về nguyên vẹn,” ông Ngọc Bích nhấn mạnh./.

Du khách trải nghiệm dịch vụ tàu ngủ đêm 5 sao trên vịnh. (Ảnh: Xuân Mai/Vietnam+)

(Vietnam+)