Du lịch Thái Nguyên sau sáp nhập: Bứt phá từ tài nguyên đến trải nghiệm

Theo ông Nguyễn Hữu Cường, Phó chủ tịch Hiệp hội Du lịch Thái Nguyên, Tổng giám đốc Tràng An Travel, việc sáp nhập với Bắc Kạn đã tạo nên không gian phát triển hoàn toàn mới cho ngành du lịch địa phương.

Lượng khách tăng vọt, sản phẩm mở rộng và trải nghiệm được nâng tầm cho thấy Thái Nguyên đang bước vào giai đoạn bứt phá mạnh mẽ nhất trong nhiều năm.

Ông Nguyễn Hữu Cường, Phó chủ tịch Hiệp hội Du lịch Thái Nguyên, Tổng giám đốc Tràng An Travel.

Thưa ông, việc sáp nhập Thái Nguyên và Bắc Kạn đã thu hút sự quan tâm lớn của ngành du lịch trong nước. Sau hai tháng hợp nhất, bức tranh du lịch địa phương đang thay đổi như thế nào?

Việc sáp nhập địa giới hành chính với tỉnh Bắc Kạn đã đem lại cho du lịch Thái Nguyên luồng sinh khí mạnh mẽ chưa từng có. Không gian được mở rộng với sự hợp nhất tài nguyên của hai địa phương tạo ra quy mô mới cả về diện tích lẫn hệ sinh thái du lịch.

Quý III/2025, ngành du lịch Thái Nguyên đón trên 1,8 triệu lượt khách, trong đó có hơn 1,3 triệu lượt khách nội địa và số còn lại là khách quốc tế. Tổng doanh thu du lịch đạt hơn 1.881 tỷ đồng. Riêng trong tháng 9, tỉnh đón hơn 405.000 lượt khách, doanh thu ước đạt 413 tỷ đồng. Lượng khách quý III đã tương đương 50% tổng khách của cả năm trước đó, phản ánh sức hút mạnh của điểm đến sau khi sở hữu nguồn tài nguyên phong phú hơn rất nhiều.

Kỳ nghỉ Quốc khánh 2/9, các khu điểm du lịch trong tỉnh đón hơn 240.000 lượt khách. Doanh thu đạt hơn 150 tỷ đồng, tăng rõ rệt so với cùng kỳ. Những con số này cho thấy sự chuyển động rất nhanh của thị trường và phản ứng tích cực của du khách sau quá trình tái cấu trúc không gian hành chính.

Theo ông, đâu là yếu tố tạo nên sự tăng trưởng mạnh ngay trong thời gian ngắn như vậy?

Những năm gần đây, chính sách miễn thị thực 45 ngày cho công dân nhiều quốc gia châu Á và châu Âu đã mở ra một hành lang tiếp cận rộng rãi cho Việt Nam. Thái Nguyên là tỉnh có vị trí đặc biệt thuận lợi với trục giao thông kết nối vùng thủ đô, vì thế dòng khách quốc tế tăng nhờ sự tiện lợi của hành trình.

Sau sáp nhập, Thái Nguyên sở hữu không gian du lịch rộng lớn với 19 khu điểm được công nhận cùng gần 60 hang động còn giữ nguyên vẻ đẹp sơ khai. 137 hồ nước có giá trị cảnh quan phân bố khắp địa bàn tạo nên thế mạnh lớn cho các sản phẩm sinh thái.

Bên cạnh đó, sự hội tụ về văn hóa giữa hai tỉnh tạo ra nguồn tư liệu nhân văn phong phú khi địa phương có gần 1.200 di tích lịch sử văn hóa, hàng trăm lễ hội truyền thống và hàng trăm di sản phi vật thể. Đây là chất liệu quý để xây dựng nhiều dòng sản phẩm mới.

Hạ tầng dịch vụ cũng đang cải thiện vượt bậc. Toàn tỉnh hiện có 741 cơ sở lưu trú, gần 100 khách sạn đạt chuẩn từ hai đến ba sao. Hơn 4.700 nhà hàng cùng khoảng 50 doanh nghiệp lữ hành đang hoạt động.

Lực lượng lao động du lịch ngày càng chuyên nghiệp hơn với hơn 280 hướng dẫn viên quốc tế và nội địa. Điều đáng mừng là dịch vụ lưu trú và ăn uống bắt đầu nâng chất, kéo theo việc tăng thời gian lưu trú và chi tiêu của du khách.

Du khách khám phá Khu Du lịch sinh thái Dũng Tân, Thái Nguyên. Ảnh: Hồ Hạ.

Bên cạnh nguồn lực tự nhiên, công tác quảng bá và xúc tiến chắc chắn đóng vai trò quan trọng. Ngành du lịch đã triển khai những hoạt động gì để đưa hình ảnh Thái Nguyên đến gần hơn với du khách, thưa ông?

Thái Nguyên luôn coi truyền thông là động lực tạo hiệu ứng lan tỏa. Trang web du lịch Thái Nguyên và hệ thống cổng du lịch thông minh được nâng cấp liên tục, cập nhật thông tin theo thời gian thực. Các nền tảng mạng xã hội của ngành tạo được sự tương tác tốt với du khách, từ đó giúp hình ảnh Thái Nguyên trở nên quen thuộc hơn trong cộng đồng yêu du lịch.

Ban Chỉ đạo phát triển du lịch của tỉnh yêu cầu các cơ sở dịch vụ nâng cấp cảnh quan, cải thiện môi trường và nâng cao thái độ phục vụ. Tinh thần tiếp đón thân thiện được lan tỏa qua các chương trình bồi dưỡng nhân lực. Sự phối hợp giữa Hiệp hội Du lịch Thái Nguyên và doanh nghiệp thành viên mang lại hiệu quả rõ rệt, bởi các đơn vị lữ hành, lưu trú, vận tải và ẩm thực cùng nhau kết nối hành trình trọn gói, đảm bảo an toàn và tối ưu cho du khách.

Nhiều homestay và điểm du lịch cộng đồng đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh. Điều đó tạo động lực để người dân tham gia sâu hơn vào hoạt động du lịch, từ đó hình thành hệ sinh thái dịch vụ bền vững.

Tỉnh đang hướng tới phát triển sản phẩm mới như các tour du lịch ẩm thực Thái Nguyên, trekking Tam Đảo hay du lịch bốn mùa. Ông đánh giá thế nào về tiềm năng đa dạng hóa sản phẩm trong giai đoạn tới?

Sự hợp nhất của hai địa phương giúp Thái Nguyên sở hữu kho tàng ẩm thực đa sắc màu. Vùng cư trú của đồng bào Tày, Nùng, Dao, Mông tạo nên bản đồ hương vị độc đáo, mỗi cộng đồng một phong cách chế biến và câu chuyện văn hóa. Đây chính là điểm tựa để hình thành các tour ẩm thực mang tính trải nghiệm.

Hiệp hội Du lịch tỉnh Thái Nguyên đang nghiên cứu để xây dựng những sản phẩm có tính biểu tượng cao hơn. Trước đây, tỉnh từng tổ chức sự kiện lập kỷ lục một trăm năm mươi món chế biến từ trà. Sắp tới, chúng tôi sẽ tiếp tục giới thiệu những kỷ lục mới dựa trên các món đặc trưng nhằm tạo dấu ấn truyền thông và nâng tầm thương hiệu.

Cùng với đó, Thái Nguyên có địa hình đồi núi xen hồ nước rất phù hợp cho trekking và du lịch khám phá. Tam Đảo là vùng có khí hậu mát mẻ, thảm thực vật dày, cảnh quan thay đổi theo từng mùa. Việc đưa vào các tuyến trekking chuyên nghiệp sẽ mở rộng nhóm khách trẻ yêu vận động. Chúng tôi cũng hướng tới mô hình du lịch bốn mùa để du khách có lý do quay lại nhiều lần, mỗi mùa một trải nghiệm.

Để làm được điều đó, ngành đang tập trung nâng cấp cơ sở vật chất, bổ sung các chuẩn an toàn và đào tạo đội ngũ có khả năng dẫn đoàn, tổ chức hoạt động ngoài thiên nhiên. Tất cả đều bám theo tiêu chí phát triển bền vững nhằm giữ được chất tự nhiên vốn là lợi thế lớn nhất của tỉnh.

Mở rộng không gian ẩm thực nghĩa là đưa du khách đi xa khỏi bàn ăn thông thường. Chúng tôi định hướng tạo các không gian ẩm thực mang bản sắc riêng như làng văn hóa cộng đồng Thái Hải hay những ngôi nhà sàn ở Ba Bể. Mỗi khu vực sẽ kể một câu chuyện về nguồn nguyên liệu và phong tục ẩm thực.

Chúng tôi cũng khuyến khích doanh nghiệp phát triển các lễ hội ẩm thực theo mùa. Việc này không chỉ quảng bá món ăn mà còn tạo sự cộng hưởng với các hoạt động văn hóa truyền thống. Đó là bước cần thiết để hình thành thương hiệu ẩm thực mạnh, từ đó hỗ trợ việc định vị tour chuyên đề.

Du khách trải nghiệm tại Hồ Ba Bể, Thái Nguyên. Ảnh: Hồ Hạ.

Một mảnh ghép quan trọng khác của du lịch Thái Nguyên là du lịch cộng đồng. Sau sáp nhập, nhiều địa phương phía Bắc có sự bứt phá mạnh. Ông đánh giá thế nào về xu hướng này?

Ba Bể là minh chứng điển hình. Hồ nước được công nhận là một trong hai mươi hồ nước ngọt đặc biệt của thế giới. Không gian ven hồ với thác Đầu Đẳng, động Puông, ao Tiên hay đảo Bà Góa tạo nên quần thể sơn thủy hiếm có. Khi du lịch phát triển, người dân ở các thôn bản như Cốc Tộc biết cách khai thác lợi thế của mình. Câu lạc bộ hát Then và đội văn nghệ phục vụ trên hồ là điểm nhấn rất đặc sắc, thể hiện bản sắc Tày trong đời sống đương đại.

Ở đây, mô hình homestay phát triển nhanh. Hơn bốn mươi nhà sàn được cải tạo bài bản, hai cơ sở đạt chuẩn OCOP ba sao, cùng hơn một trăm bốn mươi xuồng du lịch phục vụ tham quan hồ. Người dân được tập huấn để làm du lịch bài bản. Họ biết liên kết giữa lưu trú, ẩm thực, vận chuyển và trải nghiệm văn nghệ để tạo một hành trình trọn vẹn. Điều này giúp du lịch cộng đồng mang lại sinh kế bền vững và tạo động lực để thế hệ trẻ gắn bó với quê hương.

Ngoài Ba Bể, nhiều thôn bản khác cũng đang hình thành mô hình du lịch cộng đồng. Khuân Bang ở Chợ Mới là một ví dụ. Những nếp nhà sàn ngói đỏ, đường giao thông sạch đẹp tạo nên không gian trải nghiệm hấp dẫn. Người dân tự cải tạo khuôn viên để chào đón khách và từng bước tiếp cận cách làm dịch vụ bài bản.

Song song với du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp cũng đang nổi lên như một xu hướng. Thái Nguyên đang khai thác hướng đi này ra sao?

Sau sáp nhập, diện tích sản xuất nông nghiệp mở rộng và đa dạng hơn. Những vùng trồng chè, lúa, cây ăn quả hay vùng nuôi trồng thủy sản đều có thể trở thành không gian trải nghiệm. Nhiều hợp tác xã đã biết kết hợp sản xuất với du lịch, tiêu biểu như HTX chè La Bằng. Du khách được trải nghiệm hái chè, sao chè, làm kẹo lạc truyền thống. Mô hình này vừa tăng giá trị sản phẩm, vừa quảng bá thương hiệu nông sản.

Xu hướng nông nghiệp tuần hoàn cũng là lợi thế lớn khi có thể kết hợp sản xuất sạch với tham quan. Các trang trại tổng hợp tại La Bằng, Phong Quang hay Côn Minh đang tạo điểm đến hấp dẫn cho học sinh và du khách quốc tế. Họ có thể tham gia trồng cây, thu hoạch rau, bắt cá hay tìm hiểu hệ sinh thái động thực vật.

Sự kết hợp giữa nông nghiệp và du lịch giúp tăng thu nhập cho người dân. Nhiều hộ đã thoát nghèo bền vững nhờ dịch vụ trải nghiệm. Điều quan trọng là mô hình này giữ được bản sắc và lối sống nông thôn, điều mà du khách tìm kiếm nhiều nhất.

Từ những phân tích trên, ông đánh giá triển vọng du lịch Thái Nguyên giai đoạn tới như thế nào?

Thái Nguyên đang đứng trước cơ hội vàng để tái định vị bản đồ du lịch của mình trên phạm vi vùng và quốc gia. Sự tích hợp về tài nguyên và con người sau sáp nhập tạo nền tảng mạnh cho hành trình bứt phá. Tỉnh đang xây dựng Đề án phát triển du lịch giai đoạn từ năm 2026 đến năm 2030 với mục tiêu biến du lịch thành ngành kinh tế quan trọng. Các sản phẩm chủ lực sẽ tiếp tục được nâng tầm, đồng thời mở rộng liên kết vùng với Việt Bắc và Đông Bắc.

Chúng tôi tin rằng với sự đồng hành của doanh nghiệp, cộng đồng và cơ quan quản lý, du lịch Thái Nguyên sẽ bước vào giai đoạn tăng trưởng bền vững, trở thành điểm đến giàu trải nghiệm của miền Bắc.

Xin cảm ơn ông!

Hồ Hạ (thực hiện )