Du lịch TP.HCM xưa và nay qua cùng góc ảnh

Nhìn từ bờ sông Sài Gòn, Công trường Mê Linh (phường Sài Gòn) nay khoác lên mình diện mạo hiện đại và sầm uất bậc nhất thành phố. Nếu trong ống kính của nhiếp ảnh gia những năm 1970, nơi đây còn thưa thớt công trình, thì hiện nay hàng loạt cao ốc tài chính và khách sạn 5 sao đã mọc lên, tạo nên khung cảnh rực rỡ, nổi bật với các nổi bật với tháp tài chính Bitexco, Vietcombank, tòa nhà Saigon Times Square, khách sạn Renaissance Riverside, Hilton Saigon... Ảnh: Corbis - Quỳnh Danh.

Từ vùng đất đầm lầy, thưa thớt dân cư vào năm 1956, bán đảo Thủ Thiêm (phường An Khánh) nay trở thành khu đô thị hiện đại bậc nhất TP.HCM. Những tòa nhà hiện đại, tuyến đường ven sông rộng thoáng, công viên Bờ sông Sài Gòn và công viên Sáng Tạo đã biến nơi đây thành điểm hẹn mới của người dân và du khách. Cầu Ba Son - biểu tượng kết nối hai bờ sông - không chỉ rút ngắn khoảng cách mà còn góp phần thay đổi diện mạo thành phố. Ảnh: Tư liệu - Quỳnh Danh.

Bùng binh Cây Liễu (phường Sài Gòn) ở giao lộ Nguyễn Huệ - Lê Lợi được xem là bùng binh đầu tiên ở Sài Gòn xưa. Nơi đây còn được biết đến với tên gọi là Bồn Kèn vì đây vốn là nơi một số người lính Tây đến chơi nhạc cho dân chúng nghe vào mỗi chiều. Trải qua nhiều thập kỷ, nơi đây chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ của trung tâm thành phố. Năm 2015, tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh được khánh thành trước tòa nhà UBND TP.HCM, trở thành điểm nhấn của phố đi bộ Nguyễn Huệ. Năm 2014, bùng binh này bị phá bỏ để thi công đoạn ngầm của tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên). Đến năm 2019, đài phun nước mới cùng hệ thống bồn hoa, tiểu cảnh được xây dựng tại vị trí này. Ảnh chụp vào giai đoạn 1948-1950 và hiện tại. Ảnh: Life - Linh Huỳnh.

Nằm tại giao lộ Đồng Khởi - Công trường Lam Sơn, Continental Saigon (phường Sài Gòn) được xây dựng năm 1878, là điểm hẹn của giới báo chí, chính trị và văn hóa Sài Gòn xưa. Khách sạn gắn liền với "Điệp viên hoàn hảo" Phạm Xuân Ẩn và từng xuất hiện trong tiểu thuyết Người Mỹ trầm lặng của Graham Greene. Đối diện là Nhà hát Thành phố, khởi công năm 1898, mang dáng dấp Nhà hát Opera Garnier (Paris, Pháp)) với phong cách kiến trúc Flamboyant Gothic. Sau khi bị hư hại trong Thế chiến II và từng được dùng làm trụ sở Quốc hội Sài Gòn, công trình được trả lại đúng chức năng vào năm 1975. Năm 1998, hai bức phù điêu Nữ thần Nghệ thuật được phục dựng, đưa Nhà hát trở lại vẻ tráng lệ ban đầu. Ảnh do John Dominis chụp vào tháng 5/1956 và hiện tại. Ảnh: John Dominis - Linh Huỳnh.

Sau vụ ném bom ngày 27/2/1962 khiến Dinh cũ bị hư hại nặng, Dinh Độc Lập mới (phường Bến Thành) được khởi công xây dựng lại theo thiết kế của kiến trúc sư Ngô Viết Thụ, hoàn thành vào ngày 31/10/1966. Ngày 30/4/1975, hình ảnh xe tăng của Quân Giải phóng húc đổ cổng Dinh đã đi vào lịch sử, đánh dấu thời khắc thống nhất đất nước. Từ đó đến nay, Dinh Độc Lập vẫn được gìn giữ gần như nguyên vẹn, trở thành điểm tham quan không thể bỏ qua khi đến TP.HCM. Hình ảnh được ghi lại qua ống kính cựu binh Mỹ Thomas W. Johnson giai đoạn 1965 - 1966 và hiện tại. Ảnh: Thomas W. Johnson - Linh Huỳnh.

Được khởi công năm 1877 và hoàn thành năm 1880, Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn (phường Sài Gòn) là một trong những công trình kiến trúc tiêu biểu thời Pháp thuộc, xuất hiện đầy uy nghi trong bức ảnh của nhiếp ảnh gia Carl Mydans, tháng 3/1950. Sau hơn 130 năm tồn tại, nhiều hạng mục của nhà thờ xuống cấp nghiêm trọng, dẫn đến đợt trùng tu quy mô lớn bắt đầu từ ngày 1/7/2017. Ban đầu dự kiến kéo dài 2-3 năm, nhưng do mức độ hư hỏng, nguồn vật liệu nhập từ châu Âu và ảnh hưởng dịch bệnh, thời gian hoàn thiện dự kiến vào cuối năm 2027. Ảnh: Carl Mydans - Linh Huỳnh.

Được khởi công năm 1886 và khánh thành năm 1891, Bưu điện Trung tâm TP.HCM (phường Sài Gòn) do kiến trúc sư người Pháp Auguste Vildieu cùng phụ tá Foulhoux thiết kế. Tạp chí Architectural Digest (Mỹ) đã xếp Bưu điện TP.HCM hạng 2 trong top 11 bưu điện đẹp nhất thế giới. Tháng 12/2023, nơi đây được thành phố công nhận là một trong 10 điểm tham quan thú vị nhất dành cho du khách. Ảnh: Tư liệu - Linh Huỳnh.

Nằm tại giao điểm các đường Phạm Ngọc Thạch, Trần Cao Vân và Võ Văn Tần, Hồ Con Rùa- tên chính thức là Công trường Quốc tế (phường Xuân Hòa) - là một trong những địa danh gắn liền với ký ức đô thị Sài Gòn. Công trình được cho là do người Pháp xây dựng giai đoạn 1965-1967, ban đầu gồm hồ nước nhỏ và tượng đài ba binh sĩ bằng đồng, biểu trưng cho quyền lực thực dân. Đến thập niên 1970, khu vực này được chính quyền Việt Nam Cộng Hòa trùng tu, tạo nên biểu tượng mới với 5 trụ bê tông hình cánh hoa, hồ phun nước bát giác và hình tượng con rùa đội bia đá ở trung tâm. Đầu năm 1976, bia đá và con rùa bị phá hủy trong một vụ nổ, song cái tên "Hồ Con Rùa vẫn được người dân sử dụng như một cách lưu giữ ký ức về một biểu tượng thân thuộc giữa lòng thành phố. Ảnh: Flickr - Linh Huỳnh.

Khởi công năm 1863, Bến Nhà Rồng (phường Xóm Chiếu) ban đầu là trụ sở của hãng vận tải biển Pháp Messageries Impériales. Từ năm 1864 đến giữa thế kỷ 20, nơi đây là cửa ngõ giao thương nhộn nhịp bậc nhất Sài Gòn, trước khi được quân đội Mỹ trưng dụng năm 1965 làm trụ sở Cơ quan Tiếp nhận viện trợ quân sự. Ngày nay, Bến Nhà Rồng là một phần của Bảo tàng Hồ Chí Minh, gắn liền với sự kiện ngày 5/6/1911 - khi Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước. Thành phố đang quy hoạch mở rộng Không gian Văn hóa Hồ Chí Minh kéo dài từ Bến Nhà Rồng, kết hợp công viên và mở rộng đường Nguyễn Tất Thành, hướng tới một không gian công cộng ven sông hiện đại, thúc đẩy phát triển văn hóa đô thị. Ảnh: Ken Kraft - Linh Huỳnh.

Khởi công năm 1912, Chợ Bến Thành (phường Bến Thành) là biểu tượng lâu đời và sôi động bậc nhất của Sài Gòn, ghi dấu hơn một thế kỷ giao thương và đổi thay của thành phố. Nổi bật với tháp đồng hồ bốn mặt, công trình không chỉ là trung tâm mua sắm quen thuộc mà còn là điểm đến văn hóa - du lịch đặc trưng của TP.HCM. Hiện khu vực phía trước chợ được cải tạo thành quảng trường hiện đại kết nối với ga ngầm Bến Thành, mở ra không gian thương mại - dịch vụ mới, góp phần định hình diện mạo trung tâm thành phố. Ảnh: Thomas W. Johnson - Linh Huỳnh.

Từ con đường ngoại ô thưa thớt phương tiện vào thập niên 1960, Xa lộ Hà Nội nay đã trở thành tuyến giao thông huyết mạch hiện đại bậc nhất TP.HCM. Mặt đường được mở rộng đáng kể, hai bên là những tòa nhà cao tầng, khu dân cư và trung tâm thương mại mọc lên san sát. Tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên cũng chạy dọc theo trục đường này, biểu trưng cho bước tiến mới trong quy hoạch và phát triển hạ tầng đô thị. Ảnh: Tư liệu - Quỳnh Danh.

Nằm tại số 2 đại lộ de la Somme, nay là 136 Hàm Nghi, tòa nhà được xây dựng năm 1914 từng là trụ sở của Sở Hỏa Xa vào thời Pháp thuộc. Trải qua hơn một thế kỷ, công trình vẫn giữ gần như nguyên vẹn đường nét kiến trúc cổ điển Pháp, với mái ngói dốc, cửa vòm và những chi tiết trang trí tinh tế. Hiện nơi đây là trụ sở Công ty Vận tải Đường sắt Sài Gòn (phường Bến Thành), vừa là công trình hành chính, vừa là chứng nhân cho lịch sử hình thành ngành đường sắt Việt Nam giữa lòng thành phố. Ảnh: Tim Doling - Linh Huỳnh.

Linh Huỳnh