Du lịch xanh – hướng đi tất yếu của Việt Nam trong kỷ nguyên mới

Hưởng ứng Ngày Du lịch Thế giới 27/9

Điểm lưu trú tại Tà Đùng (tỉnh Đắk Nông) hướng du khách tới các hoạt động thân thiện với môi trường.

Với tiềm năng khai thác từ thiên nhiên và văn hóa, Việt Nam từng đạt nhiều dấu ấn tăng trưởng. Tuy nhiên, những năm gần đây, các điểm đến nổi tiếng như Hạ Long, Phú Quốc, Hội An hay hệ sinh thái rừng – biển miền Tây đang phải đối mặt với quá tải du khách, rác thải nhựa, mất cân bằng sinh thái và tác động biến đổi khí hậu. Các chuyên gia cảnh báo, nếu thiếu biện pháp quản lý bền vững, nhiều điểm đến có thể mất dần sức hút, trong khi cộng đồng địa phương không hưởng lợi tương xứng từ du lịch.

Theo Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres, du lịch không chỉ là động lực quan trọng để tạo ra việc làm, thúc đẩy kinh tế, kết nối văn hóa và bảo tồn di sản mà có thể trở thành cầu nối giữa các cộng đồng, nuôi dưỡng sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau. Tuy nhiên, nếu không được định hướng đúng đắn, ngành du lịch cũng có nguy cơ làm tổn hại đến môi trường và cộng đồng địa phương. Trước những thách thức như biến đổi khí hậu, bất bình đẳng, các quốc gia cần có hành động khẩn trương, lấy con người và trái đất làm trọng tâm cho sự phát triển du lịch.

Theo Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam Vũ Thế Bình nhận định, nếu ngành Du lịch chỉ tập trung thu hút thêm lượng khách bằng các chương trình giảm giá mà không chú trọng nâng cao chất lượng dịch vụ, tạo ra sản phẩm du lịch xanh, bền vững thì du lịch Việt Nam sẽ mất hình ảnh và thị phần quốc tế, đặc biệt sẽ không thể thu hút dòng khách chất lượng cao. Do đó, chuyển đổi xanh không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc của ngành du lịch trong bối cảnh biến đổi khí hậu và suy giảm đa dạng sinh học.

Hưởng ứng chủ đề của Ngày Du lịch Thế giới 2025, Cục Du lịch Quốc gia đã hướng dẫn địa phương tổ chức các hoạt động thiết thực, khuyến khích phát triển mô hình du lịch sinh thái, cộng đồng, văn hóa và xanh. Nền tảng hệ sinh thái số quốc gia “Visit Vietnam” cũng được ra mắt, tích hợp trợ lý ảo, thông tin điểm đến và dịch vụ nhằm quản lý du lịch thông minh, giảm lãng phí và tác động môi trường.

Truyền thông cũng được đổi mới với chiến dịch “Travel to Love – Đi để yêu”, kêu gọi du khách yêu thiên nhiên, văn hóa và du lịch có trách nhiệm. Đặc biệt, Giải thưởng Du lịch Việt Nam 2025 lần đầu đưa tiêu chí xanh và bền vững vào hệ thống xét chọn, vinh danh những doanh nghiệp tiên phong ứng dụng công nghệ xanh, sáng tạo sản phẩm thân thiện môi trường, gắn bó với cộng đồng.

Nhiều địa phương cũng có sáng kiến riêng: Lào Cai thúc đẩy du lịch cộng đồng gắn với bản sắc dân tộc; Cà Mau quy hoạch du lịch sinh thái rừng ngập mặn; Thừa Thiên – Huế kết hợp bảo tồn di sản với trình diễn văn hóa truyền thống để xây dựng mô hình du lịch di sản bền vững.

Báo cáo “Du lịch và Bền vững 2025” của Booking.com cho thấy nhận thức của du khách Việt về du lịch xanh ngày càng tăng. Nếu trước đây yếu tố tiết kiệm năng lượng được ưu tiên thì nay 41% khách coi việc giảm rác thải nhựa dùng một lần là tiêu chí hàng đầu. Năm 2025, có tới 58% du khách đặt mục tiêu áp dụng thói quen thân thiện môi trường khi đi du lịch, hơn 60% xem bền vững là tiêu chí chọn điểm đến và 90% dự định đi du lịch theo cách bền vững hơn trong năm tới.

Với những nỗ lực chuyển đổi mạnh mẽ, Việt Nam đang từng bước định hình hình ảnh một điểm đến xanh, thân thiện và bền vững trong khu vực. Không chỉ dừng ở việc thu hút du khách, ngành Du lịch Việt Nam hướng tới tạo ra giá trị dài hạn cho cộng đồng, bảo tồn môi trường và lan tỏa bản sắc văn hóa dân tộc. Trong dòng chảy toàn cầu của du lịch xanh, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu phát triển bền vững, vừa góp phần chống biến đổi khí hậu, vừa khẳng định vị thế trên bản đồ du lịch thế giới.

Mây Hạ