Dữ liệu minh bạch, xác thực… tất cả cùng được hưởng lợi

Hiện nay, người dân đã được xác thực căn cước công dân, là một nguồn dữ liệu quý giá. Cùng với chiến lược chuyển đổi số sâu rộng ở khắp các lĩnh vực cũng như sự chuẩn bị hình thành Trung tâm Dữ liệu Quốc gia… đã khẳng định vai trò của dữ liệu trong phát triển xã hội. Tuy nhiên, để làm cho dữ liệu trở thành “vàng mười”, tạo ra nguồn nguyên liệu quý giá, Việt Nam cần các công cụ để sàn lọc dữ liệu và hơn nữa cần nền tảng tự xác thực dữ liệu chặt chẽ, đáng tin cậy, tạo ra chuẩn mực cho toàn bộ hệ sinh thái công nghệ.

Ông Nguyễn Huy, Founder & CEO Phygital Labs phát biểu tại một số sự kiện.

Khi dữ liệu được xác thực, sàng lọc, làm giàu và minh bạch… chúng ta mới có thể tận dụng tối đa những giá trị của dữ liệu mang lại. Nhưng nếu nhìn lại, dữ liệu được tạo ra từ vô số nguồn: cơ sở dân cư, hạ tầng giao thông, hệ thống tài chính, y tế, giáo dục, du lịch, văn hóa, thương mại điện tử… thì mỗi lĩnh vực lại có phương pháp, tiêu chuẩn khác nhau nên rất cần “các chuẩn” về dữ liệu.

Chỉ khi có thể đảm bảo rằng dữ liệu là chính xác, có tính toàn vẹn và có thể kiểm chứng, chúng ta mới tận dụng được sức mạnh của phân tích, trí tuệ nhân tạo (AI), học máy (machine learning) hay chuỗi khối (blockchain) để tạo nên những giải pháp khai thác dữ liệu một cách thông minh và tin cậy.

Cho nên thách thức hiện nay, việc xử lý dữ liệu cũng đòi hỏi một nỗ lực nghiêm túc. Xác thực dữ liệu không chỉ dừng ở việc kiểm tra tính hợp lệ, mà còn phải làm rõ dữ liệu đến từ đâu, qua những khâu nào, có bị giả mạo, sao chép, hay thiếu thông tin quan trọng không. Một hệ thống xác thực bài bản có thể gắn cho dữ liệu một “dấu ấn” đặc trưng, giống như căn cước của chính dữ liệu đó. Khi dữ liệu đã được xác thực, việc sử dụng và phân tích mới có ý nghĩa. Điều này đòi hỏi hạ tầng công nghệ, pháp lý và nhân lực đạt tiêu chuẩn cao, cũng như sự hợp tác liên ngành, liên lĩnh vực và liên khu vực.

Phygital Labs xây dựng và triển khai những giải pháp xác thực dữ liệu trong các dự án liên quan đến văn hóa và giáo dục.

Trong thời gian qua, Phygital Labs, Startup công nghệ do hai cựu kỹ sư Google người Việt là Nguyễn Huy và Đỗ Nam đồng sáng lập đã cùng đội ngũ nhân viên của mình nỗ lực xây dựng và triển khai những giải pháp xác thực dữ liệu trong các dự án liên quan đến văn hóa và giáo dục. Như ở các lĩnh vực của văn hóa, qua các dự án như dự án định danh và triển lãm số hơn 100 cổ vật triều Nguyễn đã giúp bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa đến mọi người. Bên cạnh đó, dự án “Tầm Chân” đã đưa hình ảnh Nghê Văn Miếu vào đời sống hiện đại thông qua sách vật lý số . Quà lưu niệm vật lý số “Đế Đô Khảo Cổ Ký” https://khaocoky.com/ đã minh chứng rằng công nghệ Phygital có thể kết nối văn hóa với đời sống hiện đại, từ đó mở ra tiềm năng lớn để Việt Nam bước vào nền kinh tế số toàn cầu… đã hình thành nên nguồn dữ liệu chuẩn để các đơn vị khai thác và làm kinh tế từ dữ liệu.

“Chúng tôi tin rằng việc số hóa và xác thực dữ liệu về di sản văn hóa, tài nguyên du lịch, tư liệu lịch sử sẽ giúp quảng bá giá trị truyền thống và hình ảnh đất nước một cách chính thống, đồng thời tạo trải nghiệm phong phú, hấp dẫn hơn cho du khách, nhà nghiên cứu, học sinh, sinh viên và công chúng nói chung”, ông Nguyễn Huy, Founder & CEO Phygital Labs chia sẻ.

Ở lĩnh vực giáo dục, Phygital Labs đã cùng Trường Cao đẳng Huế cho ra mắt phần mềm tự xác thực giấy tờ, các văn bằng của trường… Phần mềm tự xác thực giấy tờ ứng dụng giải pháp công nghệ Nomion tương tác với chip NFC/RFID để định danh và dễ dàng xác định các giấy tờ là bản gốc được phát hành bởi chính Nhà trường nhằm phục vụ nhu cầu tra cứu văn bằng, chứng chỉ của cá nhân, tổ chức cũng như phục vụ công tác quản lý và đơn giản hóa thủ tục hành chính cùng khả năng bảo mật và an toàn dữ liệu khi xác thực.

Đây là những việc làm mới, là bước khởi đầu của Phygital Labs, còn về lâu dài, để việc xác thực dữ liệu không chỉ là nỗ lực đơn lẻ, mà trở thành một nền tảng chung của kỷ nguyên vươn mình, cần sự đồng hành của nhiều chủ thể.

Trải nghiệm cố đô Huế với công nghệ để định danh số các địa danh nổi bật, tạo trải nghiệm tương tác đa chiều.

Trên khung pháp lý của các cơ quan chức năng, các chuẩn mực, tiêu chuẩn về dữ liệu và đặc biệt là các cơ chế chia sẻ thông tin giữa các bộ, ban, ngành, doanh nghiệp và tổ chức xã hội thì các chuẩn dữ liệu sẽ hình thành. Song song đó, doanh nghiệp cần chủ động đầu tư, nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới, hợp tác với nhau và với các cơ quan nhà nước để xây dựng những hạ tầng dữ liệu chung. Cộng đồng khoa học, chuyên gia, các trường đại học, viện nghiên cứu cần chung tay phát triển nguồn nhân lực chuyên sâu, đưa ra những đề xuất, sáng kiến, cải tiến công nghệ, đảm bảo tính cập nhật và vững bền của hệ thống xác thực.

Trong vài năm tới, khi tất cả những nền tảng này dần được hoàn thiện, xác thực dữ liệu sẽ không còn là một “tính năng” bổ sung mà trở thành chuẩn mực mặc định. Mọi dữ liệu về kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, môi trường, giao thông, y tế… khi đi vào luồng thông tin chính thức đều được xác thực.

“Về phần Phygital Labs, chúng tôi hiểu rằng chặng đường phía trước còn nhiều gian nan. Tuy nhiên, với tinh thần khởi nghiệp sáng tạo, sự hỗ trợ cũng như sự kết nối chặt chẽ với các đối tác chiến lược và hướng đi tập trung vào giá trị cốt lõi của “vật lý số”, chúng tôi tin tưởng vào sứ mệnh của mình trong việc đóng góp một phần nhỏ nhưng thiết thực vào đại cuộc xây dựng nền tảng tự xác thực dữ liệu. Chúng tôi tin rằng khi dữ liệu trở nên minh bạch, xác thực, ai cũng được hưởng lợi: từ Nhà nước minh bạch hóa quản lý, doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động, người dân tiếp cận thông tin chuẩn xác, đến việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa – giáo dục một cách bền vững”, ông Nguyễn Huy, Founder & CEO Phygital Labs cho biết.

Bình Anh