Dư luận quốc tế trước việc chính quyền quân sự Niger truy tố Tổng thống Bazoum
Liên Hợp Quốc, Mỹ và nhiều nước khác đã bày tỏ quan ngại trước việc chính quyền quân sự Niger tuyên bố sẽ truy tố Tổng thống bị phế truất Mohamed Bazoum với tội danh 'phản quốc' và làm suy yếu an ninh quốc gia. Các bên cho rằng, động thái này sẽ làm trầm trọng hơn nữa cuộc khủng hoảng hiện nay tại Niger.
Người phát ngôn Liên Hợp Quốc Stephane Dujarric nhấn mạnh, việc chính quyền quân sự Niger có ý định truy tố Tổng thống Mohamed Bazoum là động thái “rất đáng lo ngại”. Ông Dujarric cho biết Liên Hợp Quốc đang phối hợp chặt chẽ với Cộng đồng kinh tế các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) nhằm hối thúc chính quyền quân sự trả tự do cho ông Bazoum.
Lực lượng an ninh Niger giải tán những người biểu tình ủng hộ đảo chính tập trung bên ngoài Đại sứ quán Pháp. Ảnh: Reuters
“Chúng tôi vô cùng lo ngại về tình trạng hiện tại, sức khỏe cũng như sự an toàn của Tổng thống và gia đình ông. Một lần nữa chúng tôi kêu gọi trả tự do ngay lập tức, vô điều kiện đồng thời phục hồi tư cách nguyên thủ quốc gia cho ông Bazoum”.
Cùng ngày, Cộng đồng Kinh tế các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) nhấn mạnh ý định của chính quyền quân sự Niger truy tố Tổng thống Mohamed Bazoum là “một hình thức khiêu khích” của những người đứng đầu cuộc đảo chính, trái ngược với sự thể hiện thiện chí của họ đối với việc tìm ra một giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng hiện nay.
Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 14/8 cũng bày tỏ sự thất vọng trước tuyên bố của chính quyền quân sự Niger. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Vedant Patel cho biết đây là một bước đi sai lầm nữa của chính quyền quân sự Niger.
“Hành động này là hoàn toàn không chính đáng và phi lý. Nó sẽ không góp phần giải quyết hòa bình cuộc khủng hoảng này. Theo quan điểm của chúng tôi, động thái trên đi ngược với quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền tại Niger”.
Bên cạnh đó, ông Vedant Patel cũng đánh giá cao vai trò lãnh đạo của ECOWAS trong cuộc khủng hoảng hiện nay, đồng thời khẳng định can thiệp quân sự nên là biện pháp cuối cùng. Mỹ và ECOWAS vẫn đang tìm kiếm giải pháp ngoại giao cho cuộc khủng hoảng tại Niger.
Trước đó, đêm 13/8, theo giờ địa phương, chính quyền quân sự Niger thông báo sẽ truy tố Tổng thống bị lật đổ Mohamed Bazoum với cáo buộc phản quốc và phá hoại an ninh quốc gia. Tuyên bố được đưa ra chỉ vài giờ sau khi chính quyền quân sự Niger khẳng định sẵn sàng đối thoại với ECOWAS để tìm giải pháp. Đội ngũ truyền thông của chính quyền quân sự Niger cũng xác nhận với báo chí thông tin nêu trên, cho biết các cuộc đối thoại có thể diễn ra trong những ngày tới.
Giới quan sát nhận định, việc chính quyền quân sự có ý định truy tố Tổng thống Mohamed Bazoum sẽ giáng một đòn mạnh vào nỗ lực của cộng đồng quốc tế trong việc tìm kiếm giải pháp ngoại giao cho cuộc khủng hoảng ở Niger sau đảo chính.
ECOWAS đã áp đặt trừng phạt Niger sau cuộc đảo chính và đang xem xét các phương án nhằm “khôi phục trật tự hiến pháp”, bao gồm cả khả năng can thiệp quân sự, song vẫn cam kết tìm một giải pháp ngoại giao cho cuộc khủng hoảng. Tuy nhiên, ý định truy tố Tổng thống Bazoum của chính quyền quân sự Niger có thể là chất xúc tác để ECOWAS tiến hành can thiệp quân sự vào nước này, trong bối cảnh giới chỉ huy quân đội ECOWAS có kế hoạch nhóm họp tại Ghana trong 2 ngày 17 và 18/8 tới để thảo luận cụ thể về khả năng can thiệp quân sự.
