Dụ máy bay địch vào trận địa pháo
Ngày 5-8-1964, với chiến dịch 'Mũi tên xuyên', Mỹ huy động 64 lần chiếc máy bay đánh phá các khu vực Vinh-Bến Thủy; Lạch Trường (Thanh Hóa), Cảng Gianh (Quảng Bình) và khu vực Bãi Cháy-Hòn Gai (Quảng Ninh).
Ngay khi các trận đánh đang diễn ra quyết liệt ở Vinh-Bến Thủy và Quảng Bình, tại Sở chỉ huy Quân chủng Phòng không-Không quân, các đồng chí trong Bộ tư lệnh đã nhận định nhiều khả năng địch sẽ đánh phá khu vực Hòn Gai, mục tiêu cụ thể là cảng Bãi Cháy. Vì vậy, lệnh cho Tiểu đoàn Phòng không 217 bảo vệ Khu công nghiệp Hòn Gai-Cẩm Phả sẵn sàng đánh trả máy bay địch.
Bộ đội pháo cao xạ Tiểu đoàn Phòng không 217 bắn máy bay Mỹ bảo vệ vùng mỏ Quảng Ninh, ngày 5-8-1964. Ảnh tư liệu
Đúng như nhận định, ngay sau đó, cùng thời gian đánh phá Lạch Trường, hai tốp gồm 8 chiếc máy bay khác của Mỹ đã bay vào đánh phá căn cứ của hải quân ta ở Bãi Cháy (Quảng Ninh). Do có sự chuẩn bị từ trước, các tàu 134, 227 và nhiều tàu khác của hải quân ta thực hiện chiến thuật vừa bắn trả địch vừa cơ động vượt ra ngoài vịnh, lợi dụng địa hình có nhiều núi, đảo nhỏ để ẩn nấp, khiến máy bay Mỹ gặp khó khăn trong việc đánh phá, đồng thời dẫn chúng lọt vào trận địa pháo của ta đã được chuẩn bị sẵn. Vừa thấy máy bay Mỹ xuất hiện, Đại đội 142 pháo cao xạ 88mm của Tiểu đoàn Phòng không 217 đã nhằm thẳng máy bay địch lúc chúng bổ nhào mà bắn. Với cách đánh ấy, đến đợt công kích thứ ba của máy bay địch, khẩu đội súng máy phòng không 14,5mm đã đón đúng đường bay từ ngoài biển vào của địch, nổ súng chính xác, bắn rơi tại chỗ một máy bay A-4D. Tên trung úy phi công Alvarez vừa nhảy dù xuống biển đã bị một tốp chiến sĩ công tác tại đảo Cô Tô đang trên đường đi làm nhiệm vụ trở về bắt sống. Sau đó, các Đại đội 141 và 143 pháo cao xạ 88mm của Tiểu đoàn Phòng không 217 phối hợp với các đơn vị hải quân và dân quân tự vệ tiếp tục bắn rơi chiếc máy bay thứ hai, buộc địch tháo chạy.
Theo dõi trận chiến đấu đánh trả máy bay Mỹ của bộ đội ta tại vùng biển, vùng trời Bãi Cháy, ngay chiều 5-8-1964, Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã biểu dương chiến công của hải quân: “Tôi rất tự hào về tinh thần chiến đấu của hải quân ta. Chiến thắng này của các đồng chí có ý nghĩa to lớn lắm, tôi sẽ báo cáo với Trung ương Đảng và Chính phủ những điều tai nghe, mắt thấy về tinh thần anh dũng tuyệt vời của các đồng chí”.
