Dù thách thức lớn, mục tiêu cao nhưng tin tưởng sẽ đạt được khát vọng

Chúng ta cần tiếp tục đổi mới, tạo niềm tin cho doanh nghiệp hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng cao. Ảnh tư liệu

PV: Ông đánh giá như thế nào về chính sách tiền tệ và tài khóa thúc đẩy tăng trưởng của Việt Nam trong thời gian qua?

TS. Võ Trí Thành: Trong nền kinh tế thị trường, chính sách tài khóa và tiền tệ đóng vai trò vô cùng quan trọng. Đây là những chính sách kinh tế vĩ mô cơ bản nhất, dù mức độ quan trọng tùy từng thời điểm có thể khác nhau nhưng mục tiêu chính của cả hai là duy trì sự ổn định kinh tế vĩ mô. Điều này bao gồm tăng cường khả năng chống chịu trước các “cú sốc” từ bên ngoài hoặc bên trong nền kinh tế. Đối với các nước đang phát triển như Việt Nam, mục tiêu thứ hai là thúc đẩy tăng trưởng.

Trong suốt thời gian qua, dù đối mặt với “cơn gió ngược” đến từ khách quan như dịch bệnh, biến đổi khí hậu và cả các khó khăn nội tại của nền kinh tế, chính sách tài khóa và tiền tệ đã góp phần quan trọng trong việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô. Điều này thể hiện qua mức lạm phát tương đối thấp và sự thúc đẩy tăng trưởng mạnh mẽ.

Sau giai đoạn Covid-19, Việt Nam đã thực hiện Chương trình phục hồi và hỗ trợ phát triển kinh tế trong 2 năm, trong đó trọng tâm chính cũng là chính sách tài khóa, tiền tệ. Nhìn chung, chính sách tài khóa, tiền tệ mà đặc biệt là chính sách tài khóa đã đóng góp tích cực vào cả việc duy trì ổn định và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

PV: Theo ông, đâu là điểm nghẽn cần được tháo gỡ, đặc biệt là các điểm nghẽn giúp thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân?

TS. Võ Trí Thành: Điều đầu tiên cần lưu ý đối với một nền kinh tế đang chuyển đổi và đổi mới cải cách như Việt Nam là tư duy. Chúng ta đang từ một nền kinh tế kế hoạch hóa chuyển sang kinh tế thị trường mở cửa hội nhập, do đó cần phải nhận thức rõ về vai trò của khu vực kinh tế tư nhân.

Trong những năm qua, nhận thức về vai trò của kinh tế tư nhân đã có những chuyển biến lớn. Gần 40 năm trước, chúng ta đã thừa nhận nền kinh tế nhiều thành phần và vai trò của kinh tế tư nhân trong nền kinh tế thị trường mở cửa hội nhập. Đến nay, kinh tế tư nhân đã được công nhận là lực lượng giữ vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế. Được biết, sắp tới Đảng và Nhà nước sẽ có Nghị quyết mới nhằm nhấn mạnh vai trò và ý nghĩa của khu vực kinh tế tư nhân.

Sau Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 10/10/2023 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới được ban hành cách đây 2 năm, Đảng và Nhà nước đã thông qua các biện pháp phát triển khu vực tư nhân và doanh nghiệp dân tộc, đặc biệt là doanh nghiệp “đầu tàu” bên cạnh các doanh nghiệp nhà nước. Quá trình này đã và đang mang lại những chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức đối với khu vực kinh tế tư nhân.

Trong nền kinh tế thị trường, để tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, cần đảm bảo 3 yếu tố quan trọng. Thứ nhất, quyền tự do kinh doanh. Thứ hai, môi trường đầu tư kinh doanh cần được cải tổ, cùng với cải cách bộ máy hành chính, quy trình thủ tục, tính minh bạch và giải trình. Cuối cùng, kinh tế vĩ mô cần được duy trì ổn định.

Trong bản Báo cáo Việt Nam 2035 của Ngân hàng Thế giới đã chỉ ra những điểm nghẽn cơ bản đối với phát triển khu vực kinh tế tư nhân. Cụ thể, vấn đề cạnh tranh chưa thực sự lành mạnh và bình đẳng; việc tiếp cận các yếu tố sản xuất như vốn, tín dụng, mặt bằng, đất đai và nguồn nhân lực chất lượng; việc gia nhập thị trường; chế tài thực thi hợp đồng kinh doanh và khả năng kết nối vào các chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị toàn cầu.

Để khắc phục những điểm nghẽn này, cần có những chính sách phù hợp từ cấp vĩ mô, thu hút nhà đầu tư trong, ngoài nước và hỗ trợ các doanh nghiệp dân tộc lớn. Cải thiện thể chế, môi trường đầu tư kinh doanh cũng là yếu tố quan trọng.

Chúng ta cần quyết liệt trong thực thi chính sách, học hỏi, cải cách chính sách và điều hành hiệu quả để khu vực tư nhân, từ doanh nghiệp startup, vừa và nhỏ đến các tập đoàn lớn, ngày càng có tiếng nói và khẳng định vị thế trên thị trường trong nước, khu vực và toàn cầu.

PV: Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã chia sẻ, đất nước còn rất nhiều tiềm lực để có thể phát triển. Ở góc độ chuyên gia, theo ông, đâu là những bước đột phá về mặt chính sách cũng như thể chế để đưa Việt Nam thực sự phát triển bứt phá, đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% GDP trong năm 2025 và 2 con số trong những năm sau đó?

TS. Võ Trí Thành: Tôi nghĩ mục tiêu mà Việt Nam đặt ra hiện nay có hai điểm cần quan tâm, cực kỳ thú vị và hấp dẫn.

Thứ nhất, mức tăng trưởng cao thể hiện khát vọng của Việt Nam phải bứt phá, phát triển và có thể làm được điều đó. Thứ hai, mục tiêu này tạo ra áp lực cho tất cả chúng ta, từ Đảng, Nhà nước, Chính phủ, bộ máy, địa phương, doanh nghiệp cho đến từng cá nhân, để chúng ta nỗ lực và sáng tạo tốt nhất, hay nhất nhằm đạt được khát vọng. Điều này không hoàn toàn viển vông hay lạc quan, mà các chuyên gia, học giả và doanh nghiệp đều thấy tiềm năng lớn của Việt Nam

Qua 40 năm đổi mới và cải cách, Việt Nam đã từ một nước thiếu ăn trở thành một trong những nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới. Sự cải cách, niềm tin cùng với học hỏi và điều hành quyết liệt giúp Việt Nam phát huy tối đa tiềm năng và sức bật.

Chúng ta cần tiếp tục đổi mới, cải cách thể chế và có những lĩnh vực đột phá cụ thể, tạo ra sự hứng khởi, niềm tin cho người dân, nhà đầu tư và doanh nghiệp hiện thực hóa khát vọng là mục tiêu tăng trưởng cao, thậm chí 2 con số. Dù thách thức lớn, mục tiêu cao, song chúng ta cứ bắt đầu từ những việc cụ thể, để người dân và doanh nghiệp cùng tham gia, cùng hưởng thụ và phát huy tiềm năng của Việt Nam. Bài học từ 40 năm cải cách đã chứng minh điều đó.

PV: Xin cảm ơn ông!

Đông Mai