Dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi): Tự chủ để nâng cao chất lượng đào tạo và hội nhập

Trường Đại học Luật công bố quyết định kiểm định chất lượng giáo dục hai chương trình đào tạo tiến sĩ, thạc sĩ ngành Luật Kinh tế

Chìa khóa nâng cao chất lượng giáo dục

Theo đánh giá từ các chuyên gia, Dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) đã thể hiện bước tiến rõ rệt khi mở rộng phạm vi tự chủ đại học, không chỉ dừng lại ở tự chủ tài chính mà còn ở các lĩnh vực học thuật, tổ chức bộ máy và nhân sự - những yếu tố cốt lõi để nâng cao năng lực nội tại của các trường đại học.

TS. Nguyễn Sơn Hà, Trưởng phòng Khảo thí và Đảm bảo chất lượng giáo dục - Trường Đại học Luật, Đại học Huế nhận định: “Dự thảo đã bám sát tinh thần đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo, đặc biệt là trong việc nâng cao quyền tự chủ, gắn với trách nhiệm của các cơ sở giáo dục đại học. Đây là bước đi cần thiết để phát huy năng lực nội tại, thúc đẩy hội nhập quốc tế và chuẩn hóa hệ thống giáo dục đại học Việt Nam”.

Tại Đại học Huế, tiến trình tự chủ đã được triển khai từng bước, có trọng tâm và phù hợp với điều kiện thực tế. Một số trường thành viên như Trường Đại học Y - Dược, Trường Đại học Khoa học, Trường Đại học Ngoại ngữ, Trường Đại học Luật… đã xây dựng những mô hình quản trị hiệu quả, chủ động trong tuyển sinh, xây dựng chương trình đào tạo, mở ngành mới và thu hút đội ngũ giảng viên chất lượng cao.

Để bảo đảm chất lượng và sự minh bạch trong hoạt động, Đại học Huế và các trường thành viên tăng cường các hoạt động kiểm định chất lượng giáo dục, xây dựng bộ tiêu chuẩn đánh giá nội bộ; tham gia các chương trình kiểm định quốc tế để nâng cao uy tín và tính cạnh tranh của các ngành đào tạo. Việc thiết lập các bộ phận đảm bảo chất lượng tại các trường thành viên, như Trường Đại học Luật đã giúp hệ thống hóa quy trình kiểm tra, đánh giá, từ đó đưa ra các điều chỉnh phù hợp trong đào tạo và quản lý.

Một điểm nổi bật của Dự thảo Luật là nhấn mạnh việc tăng cường hợp tác và hội nhập quốc tế. Theo đó, các trường đại học được tạo điều kiện thuận lợi hơn trong liên kết đào tạo, chuyển giao công nghệ, học liệu tiên tiến và trao đổi giảng viên, sinh viên.

Hướng đi tất yếu

Trong bối cảnh giáo dục đại học Việt Nam đang chuyển hướng mạnh mẽ sang mô hình tự chủ, Đại học Huế và các trường thành viên đang đứng trước cả cơ hội lẫn thách thức để nâng cao năng lực cạnh tranh, khả năng tự vận hành và tự tạo nguồn lực. Việc xây dựng và thực thi cơ chế tự chủ không chỉ là xu thế mà là yêu cầu cấp thiết nếu Đại học Huế muốn phát huy vai trò là trung tâm đào tạo, khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo khu vực miền Trung - Tây Nguyên.

TS. Bùi Văn Lợi, Phó Giám đốc Phụ trách Đại học Huế cho biết, Đại học Huế tiếp tục phân cấp, giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các đơn vị. Các đơn vị chủ động khai thác nguồn thu bằng việc đa dạng hóa các loại hình và phương thức đào tạo, chú trọng đào tạo các ngành học theo nhu cầu xã hội; đào tạo các ngành chất lượng cao, các ngành song ngữ nhằm đưa ra mức thu học phí khác nhau, phù hợp với chất lượng đào tạo.

Theo chiến lược phát triển giai đoạn 2021 ‑ 2030, Đại học Huế đặt mục tiêu tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động và hướng tới mô hình “đại học vùng” tự chủ. Tuy nhiên, thách thức nhất vẫn là tự chủ về tài chính. Nhiều đơn vị thành viên của Đại học Huế được yêu cầu tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư, trong khi nhiều ngành đào tạo mang tính nghiên cứu, hoặc cơ bản lại khó tạo ra nguồn thu ổn định. Ngoài ra, cơ chế hai cấp giữa Đại học Huế và các đơn vị thành viên đôi khi dẫn tới chồng chéo trong phân cấp, phân quyền, khiến một số đơn vị chưa đủ thẩm quyền quyết định theo mong muốn.

Để vượt qua những thách thức này, Đại học Huế kiến nghị cần hoàn thiện khung pháp lý cho tự chủ đại học, mở rộng quyền tự quyết về tài chính, đầu tư và tổ chức bộ máy, huy động đa dạng nguồn lực từ xã hội và doanh nghiệp. Để thành công trong tự chủ đại học, Đại học Huế cũng cần đồng bộ chính sách hỗ trợ từ Trung ương, nỗ lực nội bộ mạnh mẽ và sẵn sàng thay đổi.

Việc hoàn thiện Dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) không chỉ là nhu cầu cấp thiết của hệ thống giáo dục, mà còn là cơ hội để các trường đại học khẳng định vị thế và năng lực cạnh tranh. Tự chủ đại học nếu được thực hiện đúng định hướng và có cơ chế giám sát hiệu quả sẽ là đòn bẩy quan trọng giúp các cơ sở giáo dục vươn lên, không chỉ đáp ứng yêu cầu trong nước mà còn từng bước hội nhập nền giáo dục toàn cầu.

Bài, ảnh: HOÀNG TRIỀU