Dù thiện chí 'quá mức' vẫn không nhận được sự tự nguyện thi hành

Tòa tuyên trả lại đất ở nhờ và lấn chiếm

Bản án dân sự sơ thẩm số 08/2007/DS-ST, ngày 5/2/2007 của Tòa án nhân dân thị xã Sóc Trăng (nay là Tòa án nhân dân thành phố Sóc Trăng) đã tuyên xử buộc phía ông Cao Xiêng và gia đình (ông Cao Mỹ, bà Cao Thị Nga, bà Cao Thị Phia, bà Đào Thị Thai, ông Thạch Hoàng Minh, bà Triệu Thanh Hương)có trách nhiệm tháo dỡ, di dời toàn bộ các căn nhà, chuồng trại, các vật kiến trúc khác có diện tích 3.490,05m2 tọa lạc tại Khóm 2, Phường 5, thành phố Sóc Trăng nằm trong thửa đất số 85, tờ bản đồ số 27 trả cho ông Quách Hớn Xuyên. Ông Hớn Xuyên có trách nhiệm bồi hoàn tiền hoa màu trên đất là 12.660.000 đồng; ghi nhận sự tự nguyện của ông Xuyên hỗ trợ di dời cho gia đình ông Cao Xiêng là 10.000.000 đồng và gia đình Bà Cao Thị Phia 10.000.000 đồng.

Buổi họp dân trước khi tổ chức cưỡng chế giao đất. Ảnh: SỚM MAI

Theo bản án, phần đất tranh chấp có mồ mả ông bà, cha mẹ của ông Hớn Xuyên và ông đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào ngày 11/4/2002. Trước đây, gia đình ông Hớn Xuyên có thuê ông Cao Xiêng làm người quản lý, trông coi phần mộ, dọn cỏ; còn phần đất trống thì cho gia đình ông Cao Xiêng ở tạm và trồng trọt rau cải để sinh sống (mỗi tháng, trả cho gia đình ông Cao Xiêng 100.000 đồng). Lợi dụng gia đình đơn chiếc, ít thường xuyên lên thăm nom, ông Cao Xiêng cho các con cất nhà ở mà không hỏi ý kiến của ông Hớn Xuyên. Khi phát hiện, ông Hớn Xuyên có trình báo chính quyền địa phương (UBND Phường 5 có lập biên bản) yêu cầu ngừng thi công. Do vậy, ông Hớn Xuyên yêu cầu gia đình ông Cao Xiêng trả lại phần đất tự chiếm cất nhà và ông đồng ý hỗ trợ tiền di dời. Còn phía ông Cao Xiêng cho rằng, đây là phần đất ông nội của ông khai phá trước năm 1945 nên yêu cầu xem xét lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp cho ông Hớn Xuyên. Xem xét các chứng cứ, tòa chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Hớn Xuyên về việc đòi đất cho ở nhờ, lấn chiếm đất và bác đơn phản tố của ông Cao Xiêng, vì không có căn cứ để chấp nhận.

Không đồng tình nội dung bản án, ông Cao Xiêng đã làm đơn kháng cáo. Nhưng xem xét không có chứng cứ, cấp phúc thẩm Tòa án nhân dân tỉnh Sóc Trăng đã có Bản án số 199/2007/DS-PT, ngày 26/6/2007 giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Hỗ trợ “quá mức” vẫn không nhận được sự tự nguyện thi hành án

Theo đồng chí Phan Hoàng Thắng - Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án dân sự thành phố Sóc Trăng, sau khi án có hiệu lực và có đơn yêu cầu thi hành án của người được thi hành án, đơn vị đã tiến hành thực hiện các trình tự thủ tục theo quy định. Dù nhiều lần mời giải quyết, động viên, thuyết phục nhưng ông Cao Xiêng và gia đình không chấp hành, kiên quyết không tháo dỡ, di dời toàn bộ các căn nhà xây dựng trên phần đất trả cho ông Hớn Xuyên.

Ngày 31/10/2007, Tòa án nhân dân Tối cao tại Hà Nội đã có Công văn số 2902/DS trả lời khiếu nại của ông Cao Xiêng về nội dung Bản án số 199/DS-PT, ngày 26/6/2007 của Tòa án nhân dân tỉnh Sóc Trăng là không chấp nhận, vì không có cơ sở xem xét. Ngày 15/4/2009, ông Xuyên mất không có người thừa kế, chấp hành viên đã thông báo cho bà Quách Thị Nga (chị ruột ông Hớn Xuyên) và gia đình khởi kiện tại tòa án để mở thừa kế nhằm xác định quyền lợi đối với tài sản để lại của ông Hớn Xuyên. Vụ việc kéo dài đến ngày 3/2/2023, đã xác định được bà Quách Thị Nga là người thừa kế quyền và nghĩa vụ của ông Xuyên.

Ngày 6/1/2023, chấp hành viên đã mời, thông báo nội dung yêu cầu tự nguyện thực hiện việc tháo dỡ, di dời trả đất cho bà Quách Thị Nga nhưng ông Cao Xiêng và gia đình kiên quyết không chấp hành, cho rằng đất này là đất của gia đình mình. Đến ngày 9/5/2023, đại diện theo ủy quyền của bà Quách Thị Nga đưa ra mức hỗ trợ đối với gia đình ông Cao Xiêng là 1 tỷ đồng, nếu tự nguyện tháo dỡ, di dời trả lại đất. Chấp hành viên đã mời ông Cao Xiêng cùng gia đình thông báo nội dung trên và động viên, thuyết phục nhưng đương sự vẫn kiên quyết không đồng ý nhận tiền hỗ trợ, không chấp hành việc tháo dỡ, di dời trả đất.

Ngày 2/11/2023, đại diện theo ủy quyền của bà Quách Thị Nga được cơ quan thi hành án động viên, thuyết phục đã đồng ý ổn định cho hộ ông Cao Xiêng và gia đình tại nơi ở hiện nay với diện tích 12m ngang + 1m lối đi vào nhà với chiều sâu vào là 20m cùng tài sản gắn liền trên đất. Riêng các căn nhà được xây dựng sau (không có trong nội dung bản án tuyên, không có giấy phép xây dựng) thì đại diện theo ủy quyền của bà Quách Thị Nga yêu cầu cưỡng chế giao lại đất trống. Ngày 14/12/2023, chi cục phối hợp với các cơ quan, ban ngành để tổ chức vận động gia đình ông Cao Xiêng tự nguyện chấp hành giao trả đất cho người được thi hành án theo nội dung bản án. Đồng thời, thông báo nội dung thiện chí trên của người được thi hành án (trên phần đất ổn định hiện nay có 5 căn nhà cấp 4) nhưng phía gia đình ông Cao Xiêng vẫn kiên quyết không chấp hành.

Chi cục Thi hành án dân sự thành phố Sóc Trăng họp thông qua kế hoạch chi tiết việc chuẩn bị cưỡng chế thi hành án đối với trường hợp ông Cao Xiêng và những người có liên quan. Ảnh: SỚM MAI

Cũng theo ông Phan Hoàng Thắng, phía bà Quách Thị Nga đồng ý ổn định cho gia đình ông Cao Xiêng trên phần đất có 5 căn nhà là: căn nhà của bà Cao Thị Nga, ông Cao Xiêng, ông Sơn Chanh, bà Sơn Thị Dương, ông Cao Mỹ. Phía bà Quách Thị Nga chỉ yêu cầu cơ quan thi hành án tháo dỡ, di dời 2 căn nhà đối diện với 5 căn nhà trên (cất sau khi có bản án) là của: hộ bà Thạch Thị Dung (con của bà Cao Thị Nga) và hộ Lý Hải (con của bà Sơn Thị Dương). Trong quá trình thực hiện di dời 2 hộ này, phía bà Quách Thị Nga sẽ hỗ trợ 2 nền đất trống (mỗi nền ngang 5m x dài 17m và hỗ trợ thêm phần tiền là 100 triệu đồng để đương sự ổn định cuộc sống. Thế mà, phía ông Cao Xiêng và gia đình kiên quyết không tự nguyện thi hành, dù phía được thi hành án rất có thiện chí hỗ trợ và chỉ yêu cầu nhận lại phần diện tích đất thấp hơn nhiều so với nội dung bản án tuyên.

Ngày 1/3/2024, đơn vị có báo cáo đến Thường trực Thành ủy Sóc Trăng về việc chuẩn bị cưỡng chế thi hành án đối với gia đình ông Cao Xiêng. Thường trực thống nhất việc cưỡng chế nhưng xét thấy gia đình của 2 căn nhà buộc phải tháo dỡ có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, nghề nghiệp không ổn định. Bên được thi hành án hỗ trợ 100 triệu đồng, chưa đảm bảo việc cất nhà ở ổn định nên cần xem xét. Do vậy, Chi cục Thi hành án dân sự thành phố Sóc Trăng đề nghị đến Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh xem xét, hỗ trợ 2 căn nhà đại đoàn kết để tạo dựng nơi ở mới cho 2 hộ buộc phải cưỡng chế tháo dỡ nhà… Tuy nhiên, tất cả vẫn không thuyết phục được sự tự nguyện thi hành án của phía gia đình ông Cao Xiêng.

Để tạo được sự đồng thuận của người dân xung quanh trước khi tổ chức cưỡng chế giao đất, Chi cục Thi hành án dân sự thành phố Sóc Trăng đã phối hợp cùng các ban ngành, đoàn thể, địa phương tổ chức họp dân vào ngày 3/4/2024 thông báo rõ về quá trình thi hành án trên và vụ việc sẽ được tổ chức cưỡng chế vào ngày 9/5/2024. Hy vọng đến “phút cuối cùng”, Chi cục Thi hành án dân sự có thể vận động được ông Cao Xiêng và những người có liên quan tự nguyện thi hành án để đảm bảo tình hình an ninh trật tự tại địa phương.

SỚM MAI