Đứa trẻ được nuôi dưỡng bởi 3 kiểu cha mẹ này thì khó thành công

Không phải đứa trẻ nào sinh ra thông minh, lanh lợi cũng có thể thành công trong tương lai. Bởi lẽ, thành công của một đứa trẻ không chỉ đến từ tố chất, môi trường giáo dục ở trường học, mà còn phụ thuộc sâu sắc vào cách cha mẹ nuôi dạy con trong gia đình.

Tôi từng nghĩ chỉ cần yêu thương con thật nhiều, chăm lo cho con từng chút một, con sẽ trở thành người giỏi giang và hạnh phúc. Nhưng sau nhiều năm làm việc trong lĩnh vực giáo dục và quan sát không ít gia đình, tôi mới hiểu ra một sự thật: yêu thương sai cách có thể chính là thứ kìm hãm bước chân của con. Nhất là khi đứa trẻ ấy lớn lên trong sự nuôi dưỡng của ba kiểu cha mẹ dưới đây.

Yêu thương sai cách có thể chính là thứ kìm hãm bước chân con. Ảnh minh họa

Ba kiểu cha mẹ vô tình kìm hãm sự phát triển của con

1. Cha mẹ làm thay con mọi việc

Tôi biết một người mẹ nghỉ hẳn công việc để ở nhà chăm con. Bữa ăn đút từng thìa, đồ chơi chơi xong mẹ dọn, quần áo thay ra mẹ giặt, sách vở để lộn xộn mẹ xếp. Tất cả mọi thứ mẹ ấy làm hộ, chỉ mong con có thể toàn tâm học hành mà không phải lo chuyện gì.

Kết quả là đến năm lớp 6, cậu bé ấy vẫn không biết gấp quần áo, chưa từng rửa một cái bát, mỗi lần đến trường phải gọi mẹ ba lần để… nhắc lấy cặp. Có thể bạn nghĩ rằng trẻ còn nhỏ nên chưa cần lo chuyện đó. Nhưng sự thiếu hụt kỹ năng sống ấy kéo dài sẽ biến trẻ thành người thụ động, sống phụ thuộc và thiếu tự lập, không thể tự xoay sở khi không có cha mẹ bên cạnh.

Làm thay con mọi việc - đó không phải là yêu thương, đó là đang tước đi cơ hội trưởng thành của chính đứa trẻ.

2. Cha mẹ “xử lý hộ” mọi tình huống khó khăn

Cũng có những cha mẹ luôn đứng ra “giải vây” mỗi khi con gặp khó khăn: mâu thuẫn với bạn thì gọi phụ huynh khác nói chuyện, con bị điểm kém thì chất vấn giáo viên, thi trượt thì nhanh chóng tìm lối đi khác dễ dàng hơn. Trong mắt họ, việc con bị tổn thương hay thất bại là điều không thể chấp nhận được.

Nhưng nếu cha mẹ luôn là người dọn đường, đứa trẻ làm sao học được cách bước đi?

Cha mẹ luôn "dọn đường" sẵn sẽ khiến con trẻ khó học được cách tự lập, tự giải quyết vấn đề. Ảnh minh họa

Tôi từng dạy một học sinh lớp 9, rất thông minh, học tốt. Nhưng mỗi khi gặp áp lực thi cử, em thường khóc lóc, không dám thi tiếp vì sợ sai. Khi hỏi chuyện, tôi mới biết mỗi lần em vấp ngã, mẹ em đều là người “giải cứu” bằng cách viết đơn xin nghỉ, chuyển lớp, hoặc hứa sẽ đổi trường. Dần dần, em mất đi khả năng đương đầu với thử thách.

Những đứa trẻ lớn lên trong “vòng tay an toàn” quá mức của cha mẹ sẽ không có cơ hội học cách chịu trách nhiệm, không biết vượt qua thất bại và dễ bỏ cuộc khi trưởng thành.

3. Cha mẹ nuông chiều con vô điều kiện

Tôi tin rằng không ít người trong chúng ta từng bắt gặp hình ảnh này: đứa trẻ gào khóc đòi mua đồ chơi ở siêu thị, cha mẹ đành rút ví chiều theo. Đứa trẻ hờn dỗi vì thua bạn, lập tức được hứa hẹn quà cáp để nín. Những đứa trẻ như thế dần quen với việc “chỉ cần khóc, là được đáp ứng”.

Có cha mẹ bảo: “Tôi chỉ có một đứa con, chiều nó một chút thì sao?”. Nhưng họ quên mất một điều: xã hội không bao giờ vận hành như vậy.

Ngoài kia, không ai có nghĩa vụ phải chiều con bạn, không ai cho con đặc quyền chỉ vì con muốn. Nếu trẻ không được dạy về giới hạn, sẽ lớn lên với tâm lý ích kỷ, đòi hỏi, và khủng hoảng khi vấp phải thực tế.

Cha mẹ nuông chiều thái quá tạo nên đứa trẻ ỉ lại vào người khác

Cha mẹ thông minh dạy con theo cách khác

Vậy, điều gì sẽ tạo nên nền móng cho một đứa trẻ mạnh mẽ, tự tin và thành công?

1. Cha mẹ tạo cơ hội để con tự làm

Những phụ huynh tôi nể phục nhất là những người không ngại để con vất vả. Họ để con tự dọn đồ chơi, tự gấp chăn, tự chuẩn bị cặp sách đến trường. Khi con hỏi: “Mẹ làm giúp con được không?”, họ nhẹ nhàng đáp: “Con tự làm sẽ giỏi hơn mà.”

Điều này không khiến đứa trẻ vất vả hơn, mà ngược lại, giúp con có cảm giác kiểm soát cuộc sống, tự tin vào chính mình. Từ việc nhỏ đến việc lớn, đứa trẻ ấy sẽ biết rằng: “Mình có thể tự làm được, và mình cần phải làm”.

2. Cha mẹ cho phép con va chạm và chịu trách nhiệm

Tôi từng chứng kiến một ông bố để con lớp 5 tự xin lỗi cô giáo vì làm bài không nghiêm túc. Ông không viết đơn hộ, không giải thích hộ. Cậu bé đứng lắp bắp nhưng rồi cũng nói được, và sau đó, không tái phạm lần nào nữa.

Sự trưởng thành của trẻ đến từ chính những va vấp đó. Thay vì bao bọc, những ông bố bà mẹ khôn ngoan đứng phía sau, quan sát, hỗ trợ khi cần, nhưng để con trải nghiệm thực tế và tự rút ra bài học.

3. Cha mẹ tôn trọng ý kiến và lựa chọn của con

Có những cha mẹ luôn cho rằng họ biết rõ điều gì tốt cho con. Nhưng cũng có những người chọn cách tin tưởng, đồng hành, không áp đặt. Họ lắng nghe con muốn học môn gì, thích hoạt động gì, và ngay cả khi con thất bại, họ cũng không phán xét.

Chính sự tin tưởng ấy là đòn bẩy cho sự tự tin và cá tính riêng của trẻ phát triển. Đứa trẻ được sống thật với chính mình sẽ biết mình là ai, muốn gì - đó là nền tảng để đi đường dài trong cuộc sống.

Theo Sohu

Vân Anh - CTV