Đức 'cầu xin sự tha thứ' vì phát động Thế chiến II 80 năm trước

Tổng thống Đức bày tỏ sự ân hận sâu sắc vì những đau thương mà đất nước của ông gây ra cho Ba Lan và toàn bộ châu Âu trong Chiến tranh Thế giới II và cảnh báo sự nguy hiểm của chủ nghĩa dân tộc. Các lãnh đạo thế giới đã tới lễ tưởng niệm ở Ba Lan, nơi khởi đầu của cuộc chiến tàn khốc nhất trong lịch sử. Ảnh: Getty Images.

“Đây là tội ác do Đức gây ra”, Tổng thống Frank-Walter Steinmeier phát biểu trong lễ tưởng niệm 80 năm nổ ra Thế chiến II. Ảnh: AP.

Cuộc chiến đẫm máu nhất lịch sử thế giới bắt đầu rạng sáng ngày 1/9/1939, khi tàu chiến của Đức Quốc Xã tấn công đồn canh gác của lính Ba Lan ở Westerplatte, gần thành phố cảng Gdansk. Trong ảnh, lính Đức đang tiến vào Westerplatte đổ nát ngày 7/9/1939. Ảnh: AP.

Tham dự buổi lễ có các lãnh đạo Ba Lan, Phó tổng thống Mỹ Mike Pence, Thủ tướng Đức Angela Merkel, các lãnh đạo thế giới khác cũng như cựu binh Ba Lan và những người Do thái sống sót sau thảm họa diệt chủng ở các nhà tù của Đức Quốc Xã. Ảnh: AP.

Cựu chiến binh Ba Lan đang tới dự buổi lễ. Ông Steinmeier bày tỏ nỗi buồn trước những vụ thảm sát mà Adolf Hitler tiến hành ở Ba Lan, đồng thời biết ơn sự tha thứ của người dân nước này. “Tôi cúi đầu tưởng nhớ sự đau thương mà các nạn nhân phải chịu đựng”, ông phát biểu. “Tôi cầu xin sự tha thứ cho món nợ lịch sử của nước Đức. Tôi khẳng định trách nhiệm của chúng tôi”. Ảnh: AP.

Ba Lan đã phải trả giá quá đắt trong cuộc chiến. Khoảng 6 triệu người Ba Lan đã thiệt mạng, hơn nửa trong số đó là người Do thái. Hai tuần sau khi quân Đức xâm lược Ba Lan, quân đội Liên Xô tấn công Ba Lan từ phía đông. Trong ảnh, trẻ em Ba Lan đang xếp hàng bên trong một trại lao động của Đức Quốc Xã ở Dzierżązna khoảng năm 1942-1943. Ảnh: Wikipedia Commons.

Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda nhớ lại những đau thương mà Ba Lan phải chịu đựng và kêu gọi những lãnh đạo có mặt ở đây không làm ngơ trước chủ nghĩa đế quốc đang cố “thay đổi biên giới bằng vũ lực”, như các hành vi gây hấn nhắm vào Gruzia và Ukraine. Ảnh: AP.

Tổng thống Đức cũng đưa ra cảnh báo tương tự, và nói sự đoàn kết của châu Âu là cách bảo đảm hòa bình cho tương lai. Trong ảnh là vụ hành quyết tập thể 54 người Ba Lan dưới tay quân Đức Quốc Xã ở làng Rożki, thuộc Radom, Ba Lan năm 1942. Ảnh: Wikipedia Commons.

Các cựu binh Ba Lan trong buổi tưởng niệm. Chính phủ Ba Lan đã không mời Tổng thống Nga Vladimir Putin tới dự lễ kỷ niệm vì Moscow sáp nhập Crimea năm 2014 và hỗ trợ các lực lượng ly khai miền Đông Ukraine trong cuộc nội chiến chống lại Kiev từ đó đến nay. Ảnh: AP.

Một buổi thắp nến ở Wielun, Ba Lan diễn ra vào rạng sáng - đúng thời điểm quân Đức nổ phát súng đầu tiên. Ảnh: AP.

Trong ảnh, lính Đức đang dẫn một nhóm phụ nữ Ba Lan vào rừng để xử bắn, không rõ ngày tháng và địa điểm. Bộ Ngoại giao Nga viết trên Twitter: “Có thể có những quan điểm khác nhau về chính sách của Liên Xô trong thời kỳ đầu Thế chiến II, nhưng không thể phủ nhận chính Liên Xô đã đánh bại Đức Quốc Xã, giải phóng châu Âu và cứu lấy các nền dân chủ châu Âu”. Ảnh: Getty Images.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ban đầu đã lên lịch tới dự, nhưng phải hủy vì bão Dorian đổ bộ vào bờ đông nước này. Phát biểu thay mặt ông, Phó tổng thống Mike Pence (trong ảnh, đằng xa) nói “ngày hôm nay chúng ta nhớ lại cơn bão của thế kỷ 20 đã bùng phát thành chiến tranh và xâm lược, dẫn đến khổ đau không thể tả hết cũng như sự anh hùng của người dân Ba Lan”. Ảnh: AP.

Trọng Thuấn