Đức đạt thỏa thuận lịch sử về chi tiêu quốc phòng và cải tổ kinh tế
Thỏa thuận mới về quốc phòng và kinh tế được xem là một thay đổi lớn trong chính sách tài khóa của Đức, vốn từ lâu tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về thâm hụt ngân sách.
Trong một bước đi mang tính lịch sử, các đảng phái chính trị lớn tại Đức, gồm Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU), Liên minh Xã hội Kitô giáo Bayern (CSU), và đảng Dân chủ Xã hội (SPD) ngày 4/3 đã đạt được thỏa thuận về việc nới lỏng các quy tắc vay nợ để tăng cường chi tiêu quốc phòng và đầu tư vào cơ sở hạ tầng.
Từ trái sang phải: Lãnh đạo CSU Markus Soeder, lãnh đạo CDU Friedrich Merz và các đồng lãnh đạo Lars Klingbeil và Saskia Esken của SPD tuyên bố thỏa thuận mới về quốc phòng và kinh tế tại Berlin hôm 4/3. Ảnh: Kay Nietfeld/dpa/picture alliance
Theo thỏa thuận, Đức sẽ thành lập một quỹ đặc biệt trị giá 500 tỷ euro để đầu tư vào cơ sở hạ tầng và công nghiệp trong thập kỷ tới. Đồng thời, chi tiêu quốc phòng vượt quá 1% GDP sẽ được miễn trừ khỏi các quy tắc "phanh nợ" - vốn hạn chế việc vay nợ của chính phủ. Điều này cho phép nước này tăng cường ngân sách quốc phòng mà không cần phải cắt giảm các khoản chi tiêu khác.
Thỏa thuận cũng bao gồm việc nới lỏng các quy tắc vay nợ cho các tiểu bang, cho phép những bang này vay thêm 0,35% GDP để thúc đẩy đầu tư vào cơ sở hạ tầng địa phương. Đây được xem là một nỗ lực nhằm kích thích nền kinh tế Đức, vốn trải qua 2 năm trì trệ do đầu tư không đủ vào các lĩnh vực then chốt như đường sắt, đường bộ và công nghệ thông tin.
Thỏa thuận được đưa ra trong bối cảnh lo ngại ngày càng tăng về sự thay đổi trong chính sách đối ngoại của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump. Những lời đe dọa của ông Trump về việc rút lại các cam kết an ninh với châu Âu, cùng với việc đóng băng viện trợ quân sự cho Ukraine, đã thúc đẩy Đức và các nước châu Âu khác phải tăng cường khả năng tự vệ.
Friedrich Merz, lãnh đạo CDU và là ứng viên Thủ tướng tiếp theo của Đức, nhấn mạnh rằng châu Âu cần phải độc lập hơn về mặt quốc phòng và không thể tiếp tục phụ thuộc vào Mỹ.
Các nhà kinh tế và chuyên gia quốc phòng đã hoan nghênh thỏa thuận này, xem đó là một bước ngoặt quan trọng trong chính sách tài khóa của Đức. Robin Winkler, nhà kinh tế trưởng tại Deutsche Bank Research, nhận định đây là một trong những thay đổi mang tính lịch sử nhất kể từ sau Thế Chiến II. Ông cho rằng việc tăng chi tiêu quốc phòng và đầu tư vào cơ sở hạ tầng sẽ giúp Đức thoát khỏi tình trạng trì trệ kinh tế và tăng cường khả năng cạnh tranh toàn cầu.
Liana Fix, một chuyên gia về châu Âu tại tổ chức Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, gọi đây là một "Zeitenwende" (thời khắc lịch sử), tương tự như lời hứa của Thủ tướng Olaf Scholz về việc thành lập quỹ quốc phòng 100 tỷ euro sau khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt vào Ukraine năm 2022.
Tuy nhiên, thỏa thuận mới cũng đặt ra những thách thức không nhỏ. Để thông qua các sửa đổi hiến pháp cần thiết, CDU và SPD sẽ cần sự ủng hộ của các đảng khác như đảng Xanh và đảng Dân chủ Tự do (FDP) để đạt được 2/3 tỷ lệ đồng thuận tại Quốc hội Đức. Ngoài ra, các đảng cực hữu và cực tả đe dọa sẽ kiện để ngăn chặn việc nới lỏng các quy tắc vay nợ.
Dù vậy, ông Merz và các đồng minh vẫn quyết tâm thúc đẩy thỏa thuận này, xem đó là một bước đi cần thiết để đối phó với những thách thức an ninh và kinh tế hiện nay. "Trước mối đe dọa đối với tự do và hòa bình của chúng ta trên lục địa, câu thần chú cho quốc phòng của chúng ta phải là "bất cứ giá nào,"" lãnh đạo CDU tuyên bố.
Thỏa thuận mới về kinh tế và quốc phòng không chỉ là một bước đi quan trọng trong việc tái vũ trang quân đội Đức, mà còn là một nỗ lực nhằm khôi phục nền kinh tế lớn nhất châu Âu. Nếu thành công, đây sẽ là dấu mốc lịch sử trong chính sách tài khóa và quốc phòng của Đức, mở ra một kỷ nguyên mới với sự đầu tư mạnh mẽ vào cả an ninh và phát triển kinh tế.
